حالت تهوع (Nausea) در افراد دیابتی دلایل مختلفی دارد.
حالت تهوع در شکلهای مختلفی دیده میشود. گاهی ممکن است خفیف و کوتاهمدت باشد؛ گاهی اوقات هم میتواند شدید بوده و مدت زمان زیادی طول بکشد. برای افرادی که دیابت دارند، حالت تهوع یک شکایت و مشکل عادیست. گاهی ممکن است حالت تهوع نشانه ی یک وضعیت مهلک باشد که زندگی را تهدید میکند و نیازمند یک درمان دارویی سریع باشد.
۵ دلیل عمده ی حالت تهوع
عوامل و فاکتورهای دخیل در دیابت ممکن است حالت تهوع ایجاد کنند:
داروهای تجویز شده
متفورمین (گلوکوفاژ) یکی از معمولترین داروهایی است که برای درمان دیابت استفاده میشود. حالت تهوع از عوارض جانبی بالقوه این دارو برای افرادی است که از آن استفاده میکنند. استفاده از متفورمین با معده ی خالی ممکن است حالت تهوع را بدتر کند. داروهای تزریقی که برای درمان دیابت استفاده میشوند مثل اگزناتید (Byetta)، لیراگلوتید (Victoza) و پیراملینتید (Symlin) نیز ممکن است حالت تهوع ایجاد کنند. این حالت تهوع ممکن است با استفاده ی مستمر از بین برود. پزشک شما هم ممکن است دوز مصرفی دارو را کاهش دهد تا حالت تهوع را برطرف کرده و یا آن را کاهش دهد.
هیپو و هیپرگلایسمی
هیپرگلایسمی (افزایش قند خون) یا هیپوگلایسمی (کاهش زیاد قند خون) ممکن است حالت تهوع ایجاد کنند. قند خونتان را چک کنید و اگر سطح قند خونتان غیرطبیعی بود، اقدام مناسبی انجام دهید.
برای جلوگیری از هیپو یا هیپرگلایسمی، به رژیم غذایی دیابتیتان پایبند باشید، قند خونتان را چک کنید و داروهایتان را به همان صورتی که تجویز شدهاند مصرف کنید. علاوه بر این، شِری کُلدبِرگ، .Ph.D، نویسنده، فیزیولوژیست ورزش و متخصص مدیریت دیابت توصیه میکند که از ورزش در دماهای بالا خودداری کرده و بدنتان را با نوشیدن مایعات خنک در طول فالیتهای خارج از منزل خنک نگه دارید.
کِتواسیدوز دیابتیک
حالت تهوع شدید میتواند نشانه ی کتواسیدوز دیابتیک باشد. کتواسیدوز یک عارضه پزشکی بسیار خطرناک است که برای جلوگیری از کُما یا حتی مرگ، نیازمند درمان میباشد. علائم این وضعیت شامل:
- حالت تهوع
- تشنگی شدید
- تکرر ادرار
- درد شکمی
- خستگی و ضعف
- تنگی نفس
- گیجی
- تنفس با بوی میوهجات
اگر شک کردید که به کتواسیدوز دیابتیک مبتلا هستید، سریعا برای درمان پزشکی اقدام کنید.
برای پیشگیری از کتواسیدوز دیابتیک:
- سطح قند خونتان را کنترل کنید.
- داروهایتان را به موقع مصرف کنید.
- در زمانهای بیماری یا استرس بالا، تست سطح کتون ادرار را انجام دهید.
گاستروپرسیس
گاسترو پرسیس (Gastroparesis) یک ناهنجاری معدوی-رودوی است. این عارضه از تخلیه ی نرمال معده جلوگیری میکند که در نتیجه آن، در هضم غذا اختلال ایجاد کرده و نهایتا میتواند منجر به حالت تهوع شود. اگر شما دیابت دارید، ریسک ابتلا به گاستروپرسیس نیز در شما بالاست. نشانه های گاستروپرسیس عبارتند از:
- حالت تهوع
- تپش قلب
- بیاشتهایی
- درد شکمی در نواحی بالا
- شکم متورم و باد کرده
- تغییرات سطح قند خون
- سوءِ تغذیه
درمانی برای گاستروپرسیس وجود ندارد اما برای کنترل نشانههای بیماری کارهایی وجود دارد که میتوانید انجامشان دهید.
- به جای خوردن سه وعده ی غذایی سنگین در طول روز، از چندین وعده ی غذایی نسبتا سبک استفاده کنید.
- بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید؛ در عوض، راه بروید یا بنشینید. این کار به هضم غذا کمک خواهد کرد.
پزشک شما همچنین ممکن است دوز انسولین مصرفیتان را تغییر دهد یا اینکه به شما توصیه کند به جای قبل از غذا، بعد از وعده ی غذایی انسولین را مصرف کنید.
پانکراتیس
افرادی که دیابت کنترل نشده دارند، احتمال بیشتری دارد که به پانکراتیس (pancreatitis) دچار شوند. پانکراتیس تورم و التهاب پانکراس است و ممکن است حالت تهوع ایجاد کند. گاها استفراغ، درد شکمی و سطح بالای تریگلیسیرید خون نیز همراه حالت تهوع، به دنبال پانکراتیس ایجاد میشوند.
استفاده از رژیم غذایی کم چربی و سالم، ممکن است به جلوگیری از پانکراتیس یا کنترل آن کمک کنند. عدم مصرف الکل یا سیگار نیز میتواند سودمند واقع شود.
نشانهها و علائم را بشناسید تا در کنترل بیماری موفق شوید
اگر شما دیابت دارید، حالت تهوع ممکن است نشانه ی بیماری مهمتری باشد. شناختن مقصران بالقوه ایجاد کننده حالت تهوع و دانستن راههای کنترل و درمان آن کلید اصلی موفقیت در کنترل و مدیریت دیابت است.