انتشار این مقاله


استرس و سفیدی مو‌؛ از ادعا تا حقیقت

از مدت‌ها پیش سفید شدن مو را با استرس و پیری مرتبط دانسته‌اند، اما به‌راستی نگرانی‌ها و مشغلۀ زیاد رنگ موی ما را تغییر می‌دهند ؟ پاسخ به این سوال پیچیده‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد؛ استرس قطعا نشانه‌هایی بر بدن ما باقی خواهد گذاشت، اما درمورد سفیدی مو، دانشمندان هنوز هم در […]

از مدت‌ها پیش سفید شدن مو را با استرس و پیری مرتبط دانسته‌اند، اما به‌راستی نگرانی‌ها و مشغلۀ زیاد رنگ موی ما را تغییر می‌دهند ؟
پاسخ به این سوال پیچیده‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد؛ استرس قطعا نشانه‌هایی بر بدن ما باقی خواهد گذاشت، اما درمورد سفیدی مو، دانشمندان هنوز هم در حال بررسی علل هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که عوامل متعددی بر میزان سفیدی موهای سر انسان تاثیر می‌گذارند.

مسئول رنگ موهای ما سلول‌هایی تحت عنوان «ملانوسیت»ها هستند؛ سلول‌هایی که پیگمان‌های تولیدی خود را از مجاری فولیکول مو به قسمت‌هایی از مو که خارج از سطح پوست قراردارند می‌رسانند. اتفاقی که با افزایش سن رخ می‌دهد، ضعیف شدن ملانوسیت‌ها و مرگ تعداد زیادی از آن‌هاست و در تنیجه موهای ما رنگ خود را از دست می‌دهند.
از این آسیب تحت عنوان «استرس اکسیداتیو*» یاد می‌شود و در سیر طبیعی تمام سلول‌های بدن در اثر افزایش سن – فارغ از استرس‌های روزمره – رخ می‌دهد.

با افزایش سن، بدن توان مبارزه با انواع خاصی از مولکول‌های زیان‌آور – مانند آنچه به‌عنوان مثال در دهۀ سوم زندگی انجام می‌داد – را از دست می‌دهد. در این هنگام استرس اکسیداتیو وارد عرصه می‌شود؛ سفیدی موها را می‌توان بارزترین نشانۀ این تغییر دانست.
پس این مسیرِ طبیعی سفید شدن موهاست، اما سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است که آیا «استرس روانی» می‌تواند با تحریک «استرس اکسیداتیو» منجر به سفیدی موها شود ؟
پاسخ به این سوال صرفاً با انجام یک مطالعۀ گسترده بر روی جامعه انسانی بزرگی که تحت شرایط استرس‌زای ساختگی طولانی مدت قرار گرفته‌باشند، میسر است؛ مطالعه ای که از دیدگاه اخلاقی چندان مورد پذیرش نیست.

علی‌رغم این‌که در گذشته جنبه‌های مختلفی از استرس روانی به استرس اکسیداتیو ربط داده‌شده‌اند، شواهد ارائه شده برای این ادعا قوی نیستند؛ حداقل نه به حدّی که به اجماع دانشمندان درمورد تاثیر مستقیم استرس بر سفیدی مو بینجامد.

Miri Seiberg مشاور پوست از انستیتو سراسری پوست فلوریدا در این باره می‌گوید :

“استرس پیش از آن‌که موجب سفیدی مو شود، عامل ریزش بیش از حد موها می‌باشد.”

بنابراین سفیدی‌های نابه‌هنگام نباید نگرانی خاصی برای شما ایجاد کنند، به‌خصوص که در شرایط استرس‌زا، دغدغه‌های مرتبط با مو مهم‌تری در پیش رو دارید.

تحقیقات نشان داده‌اند که دغدغه‌های طولانی‌مدت یا سنگین می‌توانند در روند بیولوژیکی رشد موها تداخل ایجاد کنند و باعث ریزش زودهنگام آن‌ها شوند، اما سرنخ‌هایی از وقایع دیگر هم در دست هست.
در سال ۲۰۰۷ محققانی از دانشگاه هاروارد ادعا کردند که قرار گرفتن در شرایط تنش‌زا به‌طور پیوسته، می‌تواند روند سفیدی موها را تسریع ببخشد، چون استرس می‌تواند منجر به تولید مولکول‌های شدیداً واکنش پذیری به‌نام «رادیکال‌های آزاد» شود که موجب مختل‌کنندۀ روند تولید ملانین می‌باشند.

دکتر Tyler Cymet :

“در افرادی که به مدت ۲ یا ۳ سال درشرایط تنش‌زا قرار داشته‌اند، افزایش سرعت سفید شدن موها گزارش شده‌است.”

اما این تنها یک مطالعۀ کوچک بوده و محققان برای اثبات این فرضیه به شواهد محکم‌تری نیاز دارند.

برخی کارشناسان بین استرس روان‌شناختی و و استرس عاطفی تفاوت قائل شده‌اند، اما چون این شرایط با گروهی از تاثیرات دیگر در بدن همراه هستند، پیدا کردن ردّی واضح از ارتباط بین میزان استرس و تغییرات موها کار بسیار دشواری است.

اوایل سال جاری، گروهی از داشمندان بریتانیایی ژنی را شناسایی کردند که IRF4 نام دارد و بر این باورند که این ژن با موی سفید مرتبط است؛ درحقیقت به واسطۀ این ژن زمینۀ سفیدی موها در بعضی افراد بیشتر است. با این وجود این تیم تحقیقاتی تاکید کردند که کماکان طیف وسیعی از فاکتورهای محیطی هم به‌نوبۀ خود بر این امر تاثیر گذارند.
این فاکتورها شامل سیگار کشیدن، هوای آلوده و رژیم غذایی نامناسب هستند؛ عواملی که دوری از آن‌ها در کنار حفظ آرامش و دوری از استرس برای شما لازم است – اگر به دنبال حداکثر شانس برای حفظ رنگ موهایتان هستید.

*پ.ن : (Oxidative Stress) عدم تعادل میان تولید رادیکال‌های آزاد و توانایی بدن در خنثی کردن اثرات سوء آن‌ها با کمک آنتی‌اکسیدان‌ها

محمد‌سالار حسینی


نمایش دیدگاه ها (1)
دیدگاهتان را بنویسید