واکسن نوع خاصی مننژیت تاثیر غیر منتظرهای در افراد واکسینه داشته است؛ به نظر میرسد این واکسن، سوزاک را نیز مورد هدف قرار میدهد. در صورت تایید این موضوع، شاهد اولین واکسن احتمالی عفونتهای سوزاک خواهیم بود.
دانشمندان در تاریخ ۱۰ ژوئن ۲۰۱۷، در مجله Lancet اذعان داشتند: احتمال بروز سوزاک با دریافت واکسن نوع خاصی از مننژیت کاهش مییابد. این موضوع کشف بسیار مهمی محسوب میشود؛ چرا که هر ساله در سطح جهان تقریبا ۷۸ میلیون نفر به سوزاک مبتلا میشوند. سوزاک نوعی بیماری مقاربتی است که منجر به عفونت لگن، ناباوری و عفونتهای گلو میگردد. عامل باکتریایی سوزاک (نیسریا گونوره) مقاومت بالایی نسبت به آنتیبیوتیکها داشته که درمان را با مشکل مواجه میکند. به گزارش سازمان جهانی بهداشت، در حال حاضر برخی انواع سوزاک نسبت به تمامی آنتیبیوتیکهای شناختهشده میتوانند مقاومت نشان دهند.
مقاله مرتبط: سوزاک
به گفته Christine Johnston، متخصص عفونی دانشگاه واشنگتن، ما با نیاز جدی به درمانهای جدید بیماری سوزاک روبرو هستیم. تلاش برای تولید واکسن این بیماری از مدتها قبل ناکام مانده است؛ اما نتایج جدید حاکی از آن است که واکسیناسیون علیه سوزاک امکانپذیر است.
Helen Petousis-Harris، یکی از نویسندگان مطالعه و متخصص واکسیناسیون دانشگاه آکلند نیوزلند، کشف ارتباط میان دو بیماری را یک اتفاق کاملا تصادفی خوانده است. او و سایر نویسندگان از کاهش چشمگیر بروز سوزاک در میان افراد واکسینه شده علیه باکتری مننگوکوک گروه B در نیوزلند، کوبا و به میزان کمتر در نروژ گزارش دادهاند. مننگوکوک گروه B عامل مننژیت و عفونتهای خونی است.
باکتریهای عامل مننژیت و سوزاک در حقیقت از یک خانواده بوده و ۸۰ تا ۹۰ درصد DNA آنها مشترک میباشد. به همین دلیل، این یافتهها از نظر بیولوژیکی منطقی به نظر میرسند؛ هرچند به گفته Petousis-Harris به شواهد بیشتری در این باره نیازمندیم. او و همکارانش اطلاعات سازمان ملی واکسیناسیون نیوزلند را به منظور یافتن افراد واکسینه شده با واکسن MeNZB علیه مننگوکوک در سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ مورد بررسی قرار دادند. سپس این اطلاعات را با اطلاعات مربوط به افراد ۱۵ تا ۳۰ ساله مبتلا به سوزاک، کلامیدیا یا هردو طی سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶ ادغام کردند. طبق یافتههای محققان، بروز بیماری در افراد واکسینه شده نسبت به سایر افراد به میزان یک سوم کاهش داشت. محققان اطلاعاتی در ارتباط با میزان برخورد این افراد با سوزاک نداشته و فقط از درمانهای صورت گرفته علیه عفونتها در کلینیک مطلع بودند. چنین ارتباطی میان این واکسن و کلامیدیا یافت نشد.
MeNZB واکسن وزیکول غشای خارجی نامیده میشود. این واکسن با تقلید عملکرد باکتریهای آزاد شده حین تکثیر حشره ساس، سیستم ایمنی را برای شناسایی و حمله علیه این باکتریها تقویت میکند. این واکسن امروزه مورد استفاده قرار نگرفته اما نمونههای مشابه آن همچون Bexsero موجود میباشد. Bexsero در سال ۲۰۱۳ در دانشگاه پرینستون به منظور درمان اپیدمی مننزیت تیپ B استفاده گردید.
محققان هنوز راجع به این که کدام بخش از واکسن MeNZB علیه سوزاک مصونیت ایجاد میکند، اطلاعی ندارند. Petousis-Harris بیان میکند:
این معما بایستی برای ما آشکار شود. در این صورت، میتوان واکسن هدفمند اختصاصی علیه سوزاک را طراحی کرد. همچنین سایر واکسنهای مننژیت نیز بایستی به دقت مورد بررسی قرار گیرد؛ شاید در این میان واکسنی با تفاوت شاخص در این ارتباط یافت.
شرکت Novartis که تولید انحصاری واکسن Bexsero را در اختیار دارد، هزینه لازم برای این مطالعه را تامین میکند؛ گرچه بودجهای برای طراحی واکسن در نظر نگرفته است. اخیرا شرکت GlaxoSmithKline سهام تولید واکسن شرکت Novartis را خریداری نموده است.
به گفته Teodora Wi، مامور بهداشت دپارتمان دستگاه تناسلی WHO، هر نوع درمان جدیدی برای سوزاک نهایتا با مقاومت باکتری مواجه خواهد شد؛ اما باکتری در برابر واکسن راه گریزی نخواهد داشت. نتایج فعلی گام مهمی در جهت تولید واکسن سوزاک محسوب میشود.