تنها ۱۵% از سرطان‌های تخمدان در استیج اول تشخیص داده می‌شوند؛ سابقاً تصور می‌شد سرطان تخمدان علائم خاصی ندارد، اما امروزه می‌دانیم علائم متعددی بروز پیدا میکنند. تنها پزشکان و خود فرد علت آن‌ها را مشکلات دیگری نظیر یائسگی، استرس، اختلال هورمونی و… می‌دانند که سبب تشخیص دیرهنگام این بیماری و شهرت‌یافتن آن به قاتل خاموش می‌شود.
مقاله‌ی مرتبط: سرطان تخمدان
برای ابتلا به سرطان تخمدان، حداقل سه مسیر گوناگون که می‌توانند زمینه‌ساز باشند، شناسایی شده‌اند و در ادامه بررسی خواهند شد:
۱- جهش در ژن‌های ras
خانواده‌ی ژن‌های ras، شامل K-ras، H-ras و N-ras می‌شوند؛ این ژن‌های پروتئین‌های تولید میکنند که در تنظیم چرخه‌ی سلولی و تکثیر آن نقش دارند. جهش در این ژن‌های می‌توان کارسینوژن باشد؛ چرا که مهار آپوپتوز سلول از بین می‌رود، در نتیجه سلول‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند.
پروتئین‌هایی که توسط این ژن‌ها، با همین نام تولید می‌شود، سیگنال‌هایی که از خارج سلول تولید می‌شوند را به هسته منتقل میکنند. این سیگنال‌ها تمایز یافتن سلول را تنظیم میکنند. برای مثال، پروتئین K-ras یک GTPase است؛ بدین معنا که مولکولی به نام GTP را به مولکولی دیگر با نام GDP تبدیل می‌کند، این امر گامی برای انتقال سیگنال است.
در این راه تومورژنیک، تجمع ژن‌های خاص، باعث تبدیل شدن کیست‌های خوش‌خیم تخمدان به تومورهای مرزی (LMP) و در نهایت به تومورهای بدخیم تهاجمی می‌شود. این تومورها رشد آهسته‌ای دارند.
مقاله‌ی مرتبط: تومورهای LMP تخمدان
۲- جهش در ژن BRCA و P53
نزدیک به ۱۰% از کارسینوماهای اپی‌تلیال تخمدان، خصوصاً انواع تومورهای سروزی، حاصل جهش در ژن BRCA هستند که دارای زمینه‌ی ژنتیکی است.
ژن معیوب، دارای الگوی وراثتی اتوزومال غالب است. تنها یک تغییر کوچک در الل سالم می‌تواند با اختلال در پروتئین تولید شده توسط این ژن، سبب بروز سرطان شود. پروتئین BRCA یک سرکوب‌کننده‌ی تومور (tumor-suppressor) است.
یکی دیگر از ژن‌های دخالت‌کننده در این مسیر، ژن P53 است که پروتئینی با نقش محدودکننده‌ی رشدسلولی را کد می‌کند.
۳- کیست‌های قشر تخمدان (CICs)
منشأ بسیاری از تومورهای که در تخمدان رشد میکنند، کیست‌های قشری یا CIC هایی هستند که به علت جداشدن سلول‌هایی از این سطح و سپس تجمع آن‌ها درون استرومای تخمدان ظاهر می‌شوند. تئوری‌های مختلفی برای نحوه‌ی رشد این کیست‌ها وجود دارد، برای مثال، ترمیم قشر تخمدان پس از دوره‌های طولانی تخمک‌گذاری نیازمند پروتئین‌هایی از جمله پروتئین تولید شده توسط ژن P53 است، در صورت اختلال در عملکرد این ژن یا جهش در آن، کیست‌ها ظاهر خواهند شد.
منابع
Williams Gynecology
Genetic Home Reference
