انتشار این مقاله


روابط اجتماعی؛ کمک در سایۀ برتری

مطالعه‌ای اخیر، به بررسی تاثیر وضعیت اجتماعی موش‌ها بر تعامل با یکدیگر پرداخته‌است.

موش‌ها نیز همانند انسان‌ها حیواناتی اجتماعی هستند و به‌عنوان حیوانات اجتماعی، تمایل به معاشرت با یکدیگر دارند. هم‌چنين همانند انسان‌ها، با هر کسی معاشرت نمی‌کنند. این که یک موش، چه کسی را برای برقراری ارتباط انتخاب می‌کند، وابسته به عوامل متعددی، مانند سن، وضعیت اجتماعی و محیط زندگی است.

در موش‌ها نیز به‌مانند انسان‌ها، اولین قدم در تشکیل پیوند اجتماعی با شخص دیگر، نزدیک شدن به اوست. با این حال، موش‌ها صرفاً برای ایجاد “دوستی” نزدیک نمی‌شوند.

بر اساس نتایج حاصل از مطالعات پیشین، موش‌ها از هم‌قفس‌هایی که به نظر می‌رسد در سختی و درد هستند، دوری می‌کنند.| ©Alois Staudacher

یکی از مواردی که می‌تواند موجب نزدیکی یکی از موش‌ها به دیگری شود، “در معرض آشفتگی” بودن موش دیگر است. بر اساس نتایج مطالعه‌ای، موش‌های ماده نسبت به موش‌های نر تمایل بیشتری به این امر دارند. برخی بر این عقیده‌اند که موش‌ها صرفاً از روی “کنجکاوی” دست به این کار می‌زنند، یا حتی قصد نجات دادن موش دیگر از ناراحتی را دارند.

با این حال، مطالعات دیگر نشان داده‌اند که موش‌ها از هم‌قفس‌هایی که به نظر می‌رسد در سختی و درد هستند، دوری می‌کنند. این بدان معنی است که ناراحتی آن‌ها می‌تواند نشان‌دهندۀ خطر یا بیماری باشد و به طور کلی، اولویت موش‌ها بقای خود است.

مطالعه‌ای اخیر به بررسی این نکته پرداخته که آیا ممکن است وضعیت اجتماعی موشِ در معرض سختی یا درد، بر تمایل موش تماشاگر به نزدیکی به او تأثیر بگذارد یا خیر. با بررسی نتایج حاصل از این آزمایش، که با استفاده از موش‌های نر انجام شد، محققان دریافتند هنگامی که یک موش تابع و زیردست، به‌همراه یک موش غالب و یک موش با موقعیت متوسط در یک قفس ​​قرار دارد، شانس نزدیکی و تعامل موش متوسط، با هر دو موش زیردست و غالب برابر است. با این حال، اگر موش غالب در معرض درد باشد، احتمال نزدیک شئدن موش متوسط به او بیشتر می‌شود. در کل، هنگامی که یک موش غالب با یک موش زیردست و یک موش متوسط در یک قفس قرار دارد، مدت زمان مشابهی را با هر دوی آن‌ها می‌گذراند، حتی زمانی که فرد زیردست در درد و سختی است.

چرا موش متوسط فقط باید به موش غالبی که به نظر می‌رسد در معرض درد است نزدیک شود؟ محققان معتقدند دلیل این کار می‌تواند این باشد که وقتی موش غالب بیمار می‌شود، سلسله مراتب اجتماعی به هم می‌ریزند، بنابراین دیگر به‌عنوان موش سلطه‌گر و غالب شناخته نمی‌شود. از آن به بعد ممکن است موش تحت شلطۀ قبلی دیگر نترسد و “ارعاب” نشود، یا حداقل مایل باشد به بررسی آن‌چه می‌گذرد بپردازد؛ چراکه در شرایطی، احتمال دارد که اکنون او به موش غالب و برتر تبدیل شود.

محمد‌سالار حسینی


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید