اغلب به سردرد ناشی از بستنی نیز معروف است. درد ناگهانی، همچنین می‌تواند شما را از خوردن بستنی‌ای با گلوله‌های سه تایی از طعم شکلات نعنا، منصرف کند. در این جا علم پشت پرده‌ی چرایی وقوع این رخداد، به علاوه‌ی راه و روش برطرف کردن سریع آن بحث می‌شود.
این اتفاق‌ها به واقع در مورد همه‌کس رخ می‌دهند. شما ممکن است با اولین لیس از بستنی خوشمزه‌تان و یا مزه مزه کردن‌های متوالی یک نوشیدنی سرد و سپس بووووم! سرتان شروع به سوزن سوزن شدن کند و یا درد در تمام استخوان جمجمه‌تان منتشر شود. این درد تا زمانی که شما چشمانتان را بسته و به لرزه بیوفتید ادامه پیدا می‌کند تا اینکه سپس فروکش کرده و به شما اجازه می‌دهد که به حالت عادی خود برگردید و دوباره به لذت میل کردن خوردنی سردتان، ادامه دهید.
مشابه یک جرقه برق آسا یا نیش خارش دار پشه، سرمازدگی مغزی نیز یکی از عوارض تابستانی است. همچنین به عنوان سردرد بستنی، محرک سردِ سردرد، یا به نام سخت علمی sphenopalatin ganglioneuralgia شناخته شده است. این نوع درد ناگهانی و شدید، می‌تواند شما را با وجود این که آن را بارها تجربه کرده‌اید، غافلگیر کند.
به شدت سخت است که ساعت‌ها کاسه‌ی سر مانند میگرن و یا سردرد سینوسی گزگز کند، با این‌حال این نوع از دردِ سر به طور رسمی در قالب نوعی از سردرد دسته‌بندی شده و حتی در طبقه‌بندی بین المللی اختلالات سردرد نیز عنوان شده است. برای درک چگونگی تحریک احساسات و کشف راهی که بتوان درد را به سرعت تسکین داد همراه با تداوم حس لذت خوردن بستنی‌تان، در وهله‌ی اول ما به پزشکان و محققین، برای دستیابی یه علم پنهان پشت سرشان مراجعه می‌کنیم.
سرمازدگی مغزی دقیقا چیست؟
نه، مغز شما به واقع سرمازده نشده است. دکتر Lauren Natbony یک متخصص مغز و اعصاب در بیمارستان Mount Sinai شهر نیویورک، می‌گوید:
سرمازدگی مغزی به هنگام قرارگیری یک چیز سرد، مانند بستنی در پشت بینی و کام اتفاق می‌افتد. هنگامی که دسته‌ای از اعصاب در این بخش از دهان چیزهای سرد را حس می‌کنند، یک پیام فوری به مغز می‌فرستند و باعث می‌شوند که شریان‌ها و رگ‌های خونی عکس العمل نشان داده و به عنوان یک برآمد، سر شما شروع به ذق ذق کردن کند.
Anne MacGregor متخصص بیماری‌های سردرد، در دانشگاه Bart و دانشکده‌های پزشکی و دندانپزشکی لندن در انگلستان می‌گوید:
به محض اینکه چیزی سرد با کام تماس پیدا کرد، درد ایجاد می‌شود و معمولا به قسمت “پیشانی” اشاره دارد. دردِ به سرعت ایجاد شده، محرکش صرفا دمای سرد بستنی و یا نوشیدنی‌تان بوده است.
دکتر MacGregor همچنین خاطر نشان می‌کند که این درد فقط چند ثانیه طول می‌کشد؛ اما گاهی اوقات ممکن است دقایقی نیز دوام داشته باشد.
به خودی خود، سرمازدگی مغزی بی‌ضرر بوده و این عارضه با هیچ شرایطِ عصبی نگران کننده‌ای همراه نیست؛ ولیکن با بیماری میگرن مرتبط است. دکتر Natbony می‌گوید:
افرادی که از میگرن رنج می برند، بیشتر مستعد سرمازدگی مغزی هستند؛ چراکه دقیقا همان اعصاب در کام، مسئول ایجاد هر دو نوعِ این سردرد‌ها می‌باشد.
چگونه می‌توانم از شر آن خلاص شوم؟!
سرمازدگی مغزی زودگذر و موقتی بوده و چیز جدی و خطرناکی به حد کافی تلقی نمی‌شود؛ حال آن‌که یک روز را برای آوردن بیمار صرف کنند. بنابراین بسیار خوب است که تا زمان بر طرف شدن آن صبر کنیم. اما اگر این درد فوق العاده شدید باشد، یا اینکه صرفا نخواهید با آن سروکله بزنید، برای آن راه حل‌هایی وجود دارد. دکتر MacGregor گمان می‌کند نوشیدن آهسته آب گرم (اما نه داغ) در حین احساس سرمازدگی مغز، می‌تواند اثر سرما را بر کامتان تسکین داده و یا اینکه سرتان را از تحمل شدت گزگز کردن های طولانی و متوالی خلاص کند.
یکی دیگر از روش‌های رفع سرمازدگی سریع مغز، این است که زبان یا نوک انگشت خود را مقابل سقف دهان خود فشار دهید، این عمل اعصاب را گرم کرده و مشابه با رفتار آب‌گرم عمل می‌کند. در حالی که دکتر Natbony می‌گوید هیچ علمی، از این ترفند پشتیبانی نمی‌کند. اگر هم آن را امتحان کنید نمی‌تواند کمک چندانی بکند. او می‌گوید:
اگر شما در حین سرمازدگی مغزی، چیزِ گرمی را مصرف کنید، به نظر می‌رسد چنین راهکاری موثر واقع شود.
از سرمازدگی مغزی، در تجربه‌های بعدی خوردن و آشامیدنتان پیشگیری کنید
دکتر MacGregor بیان می‌کند:
ساده‌ترین راه برای جلوگیری از بروز سرمازدگی مغز، پرهیز از مصرف مواد غذایی سرد و نوشیدنی یخ‌دار است.
اما در تابستان و یا در یک تعطیلاتِ آفتابی گرم، این راهکار ممکن نیست و یا حتی جالب هم به نظر نمی‌رسد! پس به منظور جلوگیری از وقوع این عارضه، در وهله‌ی اول آهسته خوردن بستنی کارساز است؛ مخصوصا به هنگام اولین گاز و لیس زدنتان! به گونه‌ای که در حین خوردن و لیسیدن بستنی، کام شما با حسِ سرد آن روبرو نشود. پیشنهاد دکتر Natbony این است که سعی کنید مواد غذایی سرد را در جلوی دهانتان تناول کنید؛ چراکه به رشته‌ی عصبی حساس کمک می‌کند تا باعث سرمازدگی مغز نشود.
در صورتی که هیچ یک از این راه‌حل ها کارساز نبود، دکتر Natbony توصیه می‌کند موادغذایی سردتان را، با اندکی گرم کردن قبل از قرار دادن آن در دهان، به درجه ی حرارت مطلوبی برسانید. اگر می‌توانید که سوپ و یا دسر گرم میل کنید، حتما قبل از خوردن، آن‌ها را برای چند ثانیه در مایکروویو گرم کنید.
