جهانیان نشانههای زیادی را از تلاشهای برنامه HIV/AIDS سازمان ملل متحد در مورد (HIV/AIDS (UNAIDS در ژنو، سوئیس، دریافت کردهاند. این یادآوری میکند که در پایان ۱۹.۵ میلیون نفر از ۳۶.۷ میلیون نفر در حال حاضر با این ویروس زندگی و داروهای ضد ویروسی برای حفظ جان (ARV) دریافت میکنند. این اولین بار در تاریخ است که بیش از نیمی از افراد آلوده در حال درمان هستند.
اما چندین کشور در نسخه برنامه UNAIDS از آن چه لازم است تا یک اپیدمی به پایان برسد، کمتر است، که اساساً نیازمند کاهش سرعت انتقال ویروس به نقاطی که عفونتهای جدید بروز میکنند میباشد.
این گزارش به طور چشمگیری توانایی ARVها را نشان میدهد که هر دو بیماری را از بین میبرند و احتمال این که افراد دیگران را مبتلا کنند کم میکنند. مرگ و میر ایدز از سال ۲۰۰۵ تقریبا نصف شده است، از زمانی که تنها ۵۶۴۰۰۰ نفر مبتلا به اِچآیوی ،ARV دریافت کردند. در ۶ سال گذشته، مناطق آسیب دیده شرق و جنوب آفریقا، یک سوم بیماریهای جدید را تجربه کردهاند. با شناخت این که درمان مناسب باعث میشود افرادی که احتمال انتقال HIV را دارند، کم شوند. بسیاری از کشورها توصیه سال ۲۰۱۵ سازمان بهداشت جهانی را برای درمان هرکسی که آزمایشی مثبت دارد را به جای اقدام به رزرو ARV برای افرادی که دارای شواهدی از آسیب سیستم ایمنی هستند، اتخاذ کرده است.
کارشناس UNAIDS ،Michel Sidibé، پیشتر در گزارش ۱۹۶ صفحهای نوشته است:
خانوادهها، جوامع، شهرها و کشورها شاهد تحول بودهاند.
UNAIDS در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که جهان میتواند به اپیدمی ایدز پایان دهد، اگر کشورها بتوانند تا سال ۲۰۳۰ به اهداف زیر دست یابند: نود درصد افراد مبتلا به بیماری ویروس HIV خود را بدانند، ۹۰ درصد از این گروه ARV را شروع کنند و ۹۰ درصد از افرادی که تحت درماناند سطح ویروسهایشان در خون را کاهش دهند تا به زیر سطح تشخیص بر روی آزمونهای استاندارد برسد. این استراتژی ۹۰-۹۰-۹۰ معیاری است که UNAIDS در گزارش جدید خود به کار می برد تا عملکرد کشورها را بسنجد.
Sidibé می نویسد:
وقتی اهداف ۹۰-۹۰-۹۰ را سه سال پیش راهاندازی کردم، بسیاری از مردم فکر میکردند که دسترسی آنها غیرممکن است. اما امروز، داستان بسیار متفاوت است.
همانطور که این گزارش تأکید میکند، “پیشرفت قابل توجهی” در حدود ۹۰-۹۰-۹۰ صورت گرفته است. بر اساس ۱۶۸ کشور گزارش داده، در کل پایینترین خط برای جهان در سال ۲۰۱۶ ۷۰-۷۷-۸۲ بود. هفت کشور هدف ۹۰-۹۰-۹۰ قرار گرفته اند و ۱۱ تای دیگر نزدیک هستند. که اصطلاحا “پیشرفت قابل توجهی” است. اما این وضعیت را پوشش نمیدهد.
با تصویر واضحی که از این فرآیند داریم ، مواردی که در خفا قرار دارند جلوی پیشرفت را می گیرند.
در کشورها برای دستیابی به هدف UNAIDS، ۷۳ درصد از جمعیت مبتلا به ویروس HIV باید این ویروس را کاملا سرکوب کند. (این مقدار با ضرب ۹۰ × ۹۰ × ۹۰ محاسبه می شود.) اپیدمی HIV کماکان ادامه دارد ، اگر هر فرد آلوده این ویروس را به حداقل یک فرد دیگر گسترش دهد. در سرکوب ۷۳٪، از لحاظ نظری، در زنجیره انتقال برای پایان دادن به شیوع اپیدمی اختلاف کافی وجود دارد.
با این حال، تنها ۴۴ درصد افراد آلوده به ویروس در جهان به طور کامل سرکوب میشوند و اما این بیماری همهگیر همچنان ادامه دارد. هفت کشور توانستند نقطه عطفی در معرض ۷۳٪ را تجربه کنند. آنها بوتسوانا، کامبوج، دانمارک، ایسلند، سنگاپور، سوئد و انگلستان هستند.
در مقابل، کشورهای با بدترین سطح سرکوب شامل ماداگاسکار (۳ درصد)، پاکستان (۴ درصد)، گابن (۷ درصد)، ایران (۸ درصد)، مصر (۱۲ درصد)، لیتوانی (۱۷ درصد)، جمهوری دومینیکن (۱۷ درصد) ، باهاما (۱۸٪) و اکوادور (۱۹٪).
عوامل متعدد
بسیاری از عوامل دیگر باعث بیماری همهگیر میشوند. بسیاری از مردم تنها پس از آن که آسیب سیستم ایمنی بدن را متحمل شده اند، شروع به درمان میکنند. کشورهای اندکی از مزیت استراتژی پیشگیری علمی که ARVها را برای افرادی که در معرض خطر بالا پیشنهاد میدهد (چون برای پیشگیری شناخته میشود) استفاده کردهاند. در بعضی از کشورها که از مصرف کنندگان مواد مخدری که تجهیزات تزریقی خود را به اشتراک میگذارند، گسترش یافته، استراتژیهای کاهش آسیبپذیری مانند ارائه سوزنهای پاک و سرنگ و ارائه جایگزینی متادون را رد میکنند.
در اروپای شرقی و آسیای مرکزی تنها ۲۲ درصد از افراد مبتلا به ویروس HIV سرکوب میشوند، که توضیح میدهد چرا در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ عفونتهای جدید با “هشدار دهندگی” ۶۰% در این مناطق پررنگ شده. مرگ و میرهای AIDS طی دهه گذشته تا ۳۸% افزایش یافته است. برآوردی جدید نشان داده که ۴۲٪ از مبتلایان جدید در سال ۲۰۱۵ در افرادی بود که مواد مخدر تزریقی مصرف میکردند و کاهش آسیب در بسیاری از کشورها پیشرفت اندکی داشته است. روسیه بدترین کارت گزارش را داشته است که ۸۱ درصد از مبتلایان جدید را تشکیل میدهد. در یک نظرسنجی اخیر، تنها ۱۳٪ از مردان مبتلا به HIV در روسیه که رابطه جنسی با مردان دارند، وضعیت خود را میدانند. (روسیه اطلاعات منتشر شده یا ارائه شدهی UNAIDS را با اطلاعات کافی برای گزارش ارائه نداد).
ایالات متحده نیز به طرز شگفتانگیزی، دادههای نهایی داده شده برای UNAIDS را برای پر کردن کارت امتیازی خود فراهم نکرد. گزارشها نشان میدهند مبتلایان جدید در کشور در سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ ، ۱۸ درصد کاهش یافته است که گفته میشود “اولین کاهش معنی دار در مبتلایان جدید در این کشور طی دو دهه است”. اما ۲۰ درصد پیشرفت در مبتلایان جدید به HIV در مردان لاتینی که در این دوره رابطه جنسی با مردان داشتهاند ،دیده شده است. آخرین گزارش موجود از مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده که حاوی اطلاعات مربوط به سال ۲۰۱۱ است، نشان میدهد که کشور پیش از رسیدن به اهداف UNAIDS راه طولانیای را طی کرده است: تنها ۳۰ درصد از ۱.۲ میلیون نفر تخمین زده شده ی مبتلا به HIV، ویروسشان سرکوب شده است.