دانشمندان در رابطه با احتمال افزایش تعداد زلزلههای ویرانگر در سال آتی هشدار دادند. به گفتۀ آنها، بروز تغییرات محتمل در سرعت چرخش زمین [به دور خود] موجب افزایش فعالیتهای لرزهای در سراسر دنیا، به خصوص نواحی پرجمعیت استوایی خواهد شد.
هر چند چنین نوساناتی در سرعت، اغلب کوچک هستند؛ با این حال تغییر در طول شبانهروز حتی به اندازۀ یک میلیثانیه میتواند به رهانش مقادیر هنگفتی از انرژی زیرزمینی منجر شود.
ماه گذشته، در پی انتشار مقالهای توسط راجر بیلهام (Roger Bilham) و ربکا بندیک (Rebecca Bendick)، ارتباط بین چرخش زمین و فعالیتهای لرزهای، مورد توجه قرار گرفت. این مقاله در نشست سالانۀ انجمن زمینشناسی آمریکا (Geological Society of America) ارائه شد.
بیلهام طی مصاحبهای که هفتۀ گذشته با Observer داشت، اعلام نمود:
ارتباط بین چرخش زمین و زمینلرزه، قوی است. این بدین معنی است که شاهد افزایش تعداد زمینلرزههای قدرتمند در سال آینده خواهیم بود.
در این مطالعه، بیلهام و بندیک زلزلههای با بزرگای ۷ ریشتر (و بالاتر) را که از سال ۱۹۰۰ به بعد به وقوع پیوسته، مورد بررسی قرار دادند. آنها متوجه حضور ۵ دوره در این یک قرن شدند که تعداد زلزلههای ویرانگر به مراتب بیشتری در آنها وقوع یافته است. به طوری که در این ۵ دوره، متوسط ۲۵ تا ۳۵ زلزلۀ بزرگ در هر سال، زمین را لرزانده است. در بقیۀ دورهها، تعداد سالانۀ زلزلههای بزرگ از ۱۵تا تجاوز نکرده است.
این دو تن طی مطالعات خود، متوجه شدند دورههایی که سرعت چرخش زمین افتی جزئی به خود دیده، فراوانی وقوع زلزلههای بزرگ نیز افزایش یافته است. سرعت چرخش زمین واقعاً میتواند به میزان یک میلیثانیه در هر روز جابهجا شود. ساعت اتمی قادر است این تغییرات ریز را دقیقاً ثبت کند.
بیلهام و بندیک دریافتند که طی یکونیم قرن اخیر، سرعت چرخش زمین در دورههای تقریباً ۵ ساله دچار کاهش شده است. جالب است که این دورهها با افزایش تعداد زلزلههای بزرگ همراه بوده است. به نظر میرسد این دورههای پنجساله معیاری برای پیشبینی احتمال وقوع زمینلرزههای قدرتمند باشد.
این ارتباط از آنجایی مهم است که زمین بیش از ۴ سال قبل یکی از همین دورههای کاهش سرعت را آغاز کرده است. نتیجه هم واضح است. امسال را توانستیم تنها با ۶ زلزلۀ ویرانگر پشت سر بگذاریم. ولی سال آینده باید انتظار وقوع ۲۰ تا از همین زمینلرزهها را داشته باشیم. زلزلۀ ۷/۳ ریشتری که هفتۀ گذشته غرب کشور را لرزاند یکی از همین نمونههای ویرانگر است.