بدن انسان برای مبارزه با بیماری و جلوگیری از پیشرفت آسیب، از التهاب کمک می‌گیرد. در اکثر موارد، التهاب بخش ضروری در روند بهبود است. با این وجود در برخی مواقع شاهد پاسخ التهابی غیر‌طبیعی و معیوب هستیم. به عنوان مثال در بیماری‌های التهابی مزمن، پاسخ التهابی معیوب است. از بهترین اقداماتی که می‌توان برای جلوگیری یا کاهش التهاب انجام داد، استفاده از رژیم غذایی ضد‌التهاب است. در این رژیم، فرد بایستی غذا‌های خاصی بخورد و از مصرف غذا‌های دیگر پرهیز کند تا علائم التهاب را به حداقل برساند.
رژیم ضد‌التهاب چیست؟
مصرف غذا‌های مغذی گیاهی و پرهیز از مواد غذایی فرآوری شده و گوشت، اصول رژیم ضد‌التهابی است. این مواد پاسخ التهابی را کم می‌کنند. در این رژیم، غذا‌های خیلی شیرین و فرآوری شده جای خود را به غذا‌های سرشار از ریزمغذی‌ها می‌دهند. هم‌چنین بسیاری از مواد غذایی در رژیم ضد‌التهاب، مقادیر بالایی آنتی اکسیدان دارند؛ آنتی اکسیدان‌ها، رادیکال‌های آزاد را کاهش می‌دهند. رادیکال‌های آزاد، مولکول‌های ویژه‌ای هستند که به بافت‌های بدن آسیب می‌رسانند و ریسک ابتلا به بیماری‌هایی چون سرطان را افزایش می‌دهند.
بسیاری از رژیم‌های معروف این روز‌ها، از اصول رژیم ضد‌التهاب پیروی می‌کنند. به عنوان مثال، رژیم مدیترانه‌ای حاوی ماهی، غلات کامل و چربی‌هایی است که برای سلامت قلب مفید است. تحقیقات نشان می‌دهند رژیم مدیترانه‌ای اثرات التهاب بر سیستم عروقی را کاهش می‌دهد.
مقاله مرتبط: مبارزه با آلرژی به وسیله کنترل سلول‌های ایمنی
در چه شرایطی رژیم غذایی ضد‌التهاب مفید است؟
پزشكان، متخصصين رژيم و درمان‌گران گیاهی رژیم ضد‌التهابی را به عنوان یک درمان مکمل در التهاب مزمن معرفی می‌کنند.
یک رژیم ضد‌التهابی در شرایط زیادی به بهبود بیمار کمک می‌کند:
- آرتریت روماتوئید
- پسوریازیس
- آسم
- ازوفاژیت ائوزینوفیلیک
- بیماری کرون
- کولیت
- بیماری‌های التهابی روده
- دیابت
- چاقی
- سندرم متابولیک
- بیماری قلبی
- لوپوس
- بیماری هاشیموتو
علاوه‌براین، تبعیت از رژیم ضد‌التهابی ریسک ابتلا به سرطان‌های خاصی نظیر کولو‌رکتال را کاهش می‌دهد.
غذا‌های مناسب
فردی که رژیم ضد‌التهاب دارد می‌تواند از مواد زیر استفاده کند:
- سبزیجاتی که برگ تیره دارند مانند کلم‌پیچ و اسفناج
- بلو‌بری، تمشک و گیلاس
- انگور قرمز
- سبزیجات مغذی مانند گل‌کلم و بروکلی
- لوبیا و عدس
- آووکادو و نارگیل
- زیتون
- روغن زیتون
- گردو، پسته و بادام
- ماهی آب سرد از جمله ماهی قزل‌آلا و ساردین
- زردچوبه و دارچین
- شکلات تلخ
غذا‌های نا‌مناسب
فردی که از رژیم ضد‌التهابی پیروی می‌کند، مواد زیر را نباید بخورد:
- گوشت‌های فرآوری شده
- نوشیدنی‌های خیلی شیرین
- چربی‌های ترانس که در غذا‌های سرخ‌شده وجود دارد
- نان سفید
- ماکارونی
- گلوتن
- روغن سویا و روغن‌های گیاهی مشابه
- خوراکی‌های فرآوری شده مانند چیپس و پفک
- دسرها مانند کلوچه، آب‌نبات و بستنی
- الکل
- کربوهیدرات زیاد
بعضی مردم عقیده دارند موادی چون گوجه‌فرنگی، بادمجان، فلفل و سیب زمینی روند التهاب را تحریک می‌کنند. شواهد اندکی در این زمینه موجود است. از طرفی شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم غذایی با کربوهیدرات بالا، حتی زمانی که کربوهیدرات مفید هستند، باعث تحریک التهاب می‌شود. به همین دلیل، بسیاری از مردم در رژیم ضد‌التهابی تصمیم می‌گیرند مصرف کربوهیدرات خود را کاهش دهند.
مقاله مرتبط: کشف ژنی که با التهاب روده مقابله می‌کند
آیا رژیم سبزیجات به کاهش التهاب کمک می‌کند؟
شاید تصور شود در رژیم ضد‌التهابی پروتئین‌های گیاهی جایگزین گوشت می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که رژیم سبزیجات دارند، سطح بالا‌تری از پلاسما AA را نشان می‌دهند. این مارکر نشان‌دهنده‌ی سلامت کلی و مرتبط با سطح پایین التهاب و بیماری قلبی است. در سال ۲۰۱۷ مطالعه‌ای انجام شد که نشان داد مصرف محصولات حیوانی خطر التهاب سیستمیک را افزایش می‌دهد. از آن سو در مطالعه‌ای دیگر دریافتند کاهش التهاب از مزایای اصلی رژیم سبزیجات است.
نکات رژیم ضد‌التهابی
رژیم‌های ضد‌التهابی برای افرادی که به غذا‌های متنوع علاقه دارند، اصلاح بزرگی محسوب می‌شود. چندین راه وجود دارد که افراد می‌توانند برای آسان‌تر شدن رژیم انتخاب کنند:
- خوردن میوه و سبزیجات متنوع
- کاهش فست‌فودها
- حذف نوشابه‌های گاز‌‌دار
- تهیه‌ی لیست خرید و تدارک وعده‌های غذایی و تنقلات سالم
- همراه داشتن خوراکی‌های کوچک و ضد‌التهاب
- نوشیدن آب بیشتر
- مصرف مواد غذایی بر حسب کالری مورد نیاز روزانه
- افزودن مکمل‌ها به رژیم غذایی مانند امگا ۳ و زردچوبه
- ورزش منظم
- خواب کافی
مقاله مرتبط: اندر مزایای رژیم غذایی ضد التهاب
التهاب چیست؟
بیماری‌هایی چون آسم، دیابت، آرتریت و پسوریازیس را می‌توان با یک رژیم ضد‌التهابی مدیریت کرد. التهاب پاسخ طببیعی بدن به عفونت و جراحت‌هاست. در جریان التهاب سیستم ایمنی بدن، تعداد زیادی گلبول سفید را به محل آسیب‌دیده می‌فرستد. التهاب همیشه بد نیست در اغلب موارد به کاهش عفونت و آسیب می‌انجامد. با این وجود، ما شاهد بیماری‌های التهابی مزمن چون آرتریت، پسوریازیس و آسم هستیم. در این‌گونه بیماری‌ها سیستم ایمنی به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند. علاوه بر مصرف داروهای تجویز شده، فرد مبتلا به بیماری التهابی مزمن می‌تواند با تغییر رژیم غذایی به کاهش عوارض التهاب کمک کند.
کلید طلایی
با تغییر رژیم غذایی می‌توان پاسخ‌های التهابی را تا حد زیادی کاهش داد. بدین ترتیب فرد با کاهش علائم التهاب زندگی راحت‌تری خواهد داشت. بعضی افراد توانسته‌اند با پبروی از رژیم ضد‌التهاب، داروهای کم‌تری مصرف کنند. متخصصین تغذیه می‌توانند به افراد کمک کنند رژیم غذایی مناسبی برای مقابله با بیماری‌های التهابی مزمن دریافت کنند.
