اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) گاهی با شخصیت وسواسی اشتباه گرفته میشود. افرادی با شخصیت وسواسی ممکن است دوست داشته باشند تا کتابهایشان را بر اساس حروف الفبا مرتب کنند، بدون اینکه به OCD مبتلا باشند. افراد مبتلا به OCD رفتاری را به علت ترس یا رهایی از افکار ناخواستهشان انجام میدهند. در واقع انجام چنین رفتاری، به رضایت یا لذت منتهی نمیشود.
OCPD یا اختلال شخصیتی وسواسی فکری با OCD یکسان نیست. افراد در این حالت به عنوان مثال، تمام کارها و وسایلشان را بسیار مرتب و برنامهریزی شده انجام میدهند اما اگر از آنها بپرسید، هیچ نوع افکار مزاحم و یا ترسی، عامل این نوع رفتار نیست. علت عملکرد این چنینی آنها، احساس رضایتی است که در نهایت از نتیجه دارند.
اما در OCD، هیچ لذتی در پس کاری که انجام میدهند وجود ندارد؛ تنها دلیل انجام چنین رفتاری، آن است که آنها انجام این نوع کارها را تنها راه رهایی از افکار ناخواسته و ترسهای خود میدانند. فعالیتهای انجام شده بسیار اذیتکننده هستند و هیچ حس خوب یا ثمربخشی فراهم نمیکنند. بنابراین در حالت معمول بهتر است به جای لفظ OCD از OCPD استفاده کنیم. در OCD، افکارِ انجامِ چنین فعالیتهایی، ناخواسته بوده و موجب ایجاد حس اضطراب در شخص میشوند؛ در نتیجه مجبور به انجام این چنین رفتارهای تکراری خواهند شد.
مقالهی مرتبط: اجبار میتواند منجر به وسواس فکری شود
برخی از انواع این اختلال شامل:
- Contamination OCD؛ شک کردن در نجس یا پاکی
- Scrupulosity OCD؛ ترس از فرجام کار
- Perfectionism OCD؛ کمالگرایی
- افکار ناخواستهی جنسی
- افکار ناخواستهی آسیب رسان
در تمامی انواع ذکر شده در اثر ترس یا افکار مزاحم بروز مییابند.
متاسفانه به طور میانگین، ۲۵ سال طول میکشد تا این اختلال تشخیص داده شده و درمان مناسب انجام شود.
این مقاله بر اساس بیانات دکتر Elizabeth Mclngvale مسئول دپارتمان روانپزشکی و علوم رفتاری دانشگاه پزشکی Baylor تنظیم شده است.
مقالهی مرتبط: کشف رابطه میان رفتار شبیه اختلال وسواس اجباری و جهشهای ژنی!