انتشار این مقاله


مکتب طبیعت گرایی و خودخواهی

طبیعت گرایی اثبات می‌کند که جهان یکپارچه است؛ تمام آنچه هستیم و خواهیم بود در زنجیزه‌ی فضا-زمان قرار دارد.

Tom Clark از دانشگاه Brandeis وبلاگی به نام Naturalism.org دارد که در آن از مکتب طبیعت‌ گرایی به عنوان طرحی متافیزیکی، علمی و اجتماعی دفاع می‌کند. این وبلاگ بسیار ارزشمند است زیرا به بحث‌های جزئی درباره‌ی طبیعت گرایی نیز می‌پردازد که در نوع خود نادر است. این در حالی است که در وبلاگ‌های متریالیست و طبیعت گرای دیگر میزان این پردازش به حدی اندک است که برخورد با آن‌ها جز با دیده‌ی طنز یا هجو ممکن نیست. لذا حداقل در این میان Clark تلاش کرده تا دفاع‌نامه‌ای منسجم و عقلانی درباره‌ی طبیعت گرایی جمع‌آوری کند که راه را برای بحث‌هایی جذاب هموار کرده است.

طبیعت گرایی چیست؟

Clark آن را اینگونه تعریف می‌کند:

طبیعت گرایی اثبات می‌کند که جهان یکپارچه است؛ تمام آنچه هستیم و خواهیم بود در زنجیزه‌ی فضا-زمان، که از عناصر اولیه‌ی علم فیزیک است، قرار دارد.

در حال حاضر طبیعت گرایی با مشکلاتی روبروست و علم ریاضیات نیز مطمئناٌ در زمره‌ی این مشکلات قرار دارد. آیا ریاضیات آنطور که فیزیکدانان معتقدند، جزوی از عنصر اولیه‌ی زنجیره‌ی فضا-زمان است؟ احتمالاٌ نه. فیزیک تشکیل‌دهنده‌ی قضیه‌ی فیثاغورث چیست؟ بالأخره هیچ مثلث واقعی بی‌عیب نبوده و لذا هیچ مثلثی در طبیعت ضلع‌هایی معادل قضیه‌ی فیثاغورث نخواهد داشت. هیچ مثلث واقعی نمی‌توان یافت که جمع مربع ضلع‌های قائم آن با مربع ضلع سوم برابر باشد. این قضیه به کل هندسه نیز تعمیم‌پذیر است.

هندسه تماماٌ درباره‌ی مفهوم‌هاست نه هیچ چیزی در جهان واقعی یا هرگونه موضوع قابل توضیح با علم فیزیک. برای مثال، آیا این قانون که مساحت یک دایره با حاصل ضرب عدد پی در مربع شعاع برابر است، از پشتوانه‌ای فیزیکی برخوردار است؟ و همچنین پشتوانه‌ی طبیعی و فیزیکی اعداد تصادفی، بی‌نهایت و نیز ریاضیات مبتنی بر بیش از ۳ بعد فضایی چیست؟ ریاضیات تماماٌ علمی مفهومی و زاده‌ی فکر بوده که هیچ‌گاه بر اساس توصیف‌های علم فیزیک به درستی تحقق نیافته است.

احتمالاٌ Clark قصد در اثبات این حرف دارد که موضوعات علم ریاضیات، ساخته‌ی ذهن بشر و لذا به طور کلی مادی اند. اما در اساس، این تنها یک ادعا بر اساس پیش‌فرضیات متافیزیک و بدون هیچ پایه و اساس علمی یا فیزیکی است. نشانه‌های ذهن – منطق، ساخت قضیه، دسترسی محدود، کافی‌بودن، عمدی‌بودن و غیره – هیچ ربطی به ماده ندارند. ماده، طبق آنچه توسط علم فیزیک فهمیده می‌شود، عمدی نبوده و فاعلیت ارثی نداشته و نمی‌تواند منطق یا قضیه ایجاد کند.

از نظر Clark تفکرات هیچگاه زاییده‌ی ماده نیستند، و هیچ یک از ویژگی‌های قوانین فیزیکی را برای تولید عقاید و تفکرات ندارند. از نظر او اثبات این ادعا که امر طبیعت گرایی براساس توصیف‌های علم فیزیک، بی هیچ گونه توصل به عدم ماده گرایی، با تئوری ذهن هماهنگ است؛ تنها با توصل به جادو ممکن است!

سما رهنمایان


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید