افسردگی فصلی یا Seasonal Affective Disorder (SAD) نوعی اختلال موقتی است که طی روزهای پاییز و زمستان در برخی از افراد رخ می‌دهد. SAD به ندرت در فصل بهار و تابستان دیده می‌شود.
علل SAD
کمبود نور خورشید در فصول زمستان و پاییز، به خصوص در نواحی دور از استوا، ساعت طبیعی بدن را بر هم می‌زند که حس بی‌حوصلگی و افسردگی را به فرد القا می‌کند. هم‌چنین، تغییر فصل باعث تغییر میزان ملاتونین و سروتونین که تنظیم کننده‌ی ساعت خواب و خلق و خو هستند، می‌شود.
علائم SAD
- افسردگی: بدبختی، گناه، کمبود احترام به نفس، نا‌امیدی، نبود انگیزه برای انجام کارها، بی‌تفاوتی
- اضطراب: زود‌رنجی و عدم تحمل فشار‌های محیط اطراف
- اختلالات خواب: میل به خوابیدن بیش از حد، بی‌خوابی‌های شبانه و از خواب پریدن
- تغییر در خلق و خو: حالات جنون و خوشحالی بیش از حد در بهار و تابستان
- مرگ کاذب: خستگی زیاد و نبود انرژی برای انجام کار‌های روزانه
- پرخوری: میل به مواد نشاسته‌دار و شیرینی‌ها که منجر به چاقی می‌شود
- مشکلات اجتماعی: پرهیز از حاضر شدن در جمع و ارتباطات اجتماعی و میل به تنهایی
- مشکلات جنسی: کاهش میل جنسی
مقاله‌ی مرتبط: خستگی و افسردگی؛ ارتباط چیست؟
افسردگی فصلی با نشان دادن هر کدام از این علائم به طور متوالی، تشخیص داده می‌شود. علائم معمولا هر ساله در زمان مشخصی شروع و خاتمه می‌یابند، این در حالی است که در سایر روزهای سال علائم فروکش کرده‌اند.
شیوع SAD
سالانه ۵ درصد مردم آمریکا به افسردگی فصلی مبتلا می‌شوند که ۴ نفر از هر ۵ نفر مبتلایان، بانوان هستند. سن بروز علائم معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ سال است و ممکن است در نوجوانان هم دیده شود. به طور کلی، هر چه محل زندگی فرد از خط استوا دور باشد، ریسک SAD بیشتر است.
مقاله‌ی مرتبط: چگونه می‌توان با بی‌خوابی مقابله کرد؟
راه‌های درمانی
استفاده از جعبه‌های نوری در خانه، طیف اشعه‌ی خورشید را شبیه سازی کرده و تا حد چشم گیری جلوی علائم SAD را می‌گیرد. شدت نور این جعبه با واحد لاکس (lux) سنجیده می‌شود. میزان نور پیشنهاد شده در طول روز ۱۰,۰۰۰ لاکس است که با ۳۰ دقیقه روشن ماندن جعبه، در فاصله‌ی ۳۰ تا ۶۰ سانتی متری تامین می‌شود. روشن کردن جعبه‌ی نور صبح روزهای پاییزی، تا حد زیادی از بروز SAD در فصل زمستان جلوگیری می‌کند.
