یکی از ملموس‌ترین سوالات برای زنان در طول بارداری این است که چه روش زایمانی مناسب می‌باشد. زایمان انواع مختلفی دارد. ما در این مقاله به توضیح انواع زایمان می‌پردازیم که با شناخت آن‌ها می‌توانید مناسب‌ترین روش را برای خود انتخاب کنید.
انواع زایمان
راهی برای پیش‌بینی دقیق زمان شروع زایمان وجود ندارد. بدن مادر تقریبا از یک ماه قبل شروع به آماده‌سازی برای زایمان می‌کند. زایمان از زنی به زنی دیگر متفاوت است، اما نشانه‌های اصلی شروع آن عبارتند از:
- پاره شدن کیسه‌ی آب
- انقباضاتی که در فاصله‌های منظم رخ می‌دهد و رفته رفته شدیدتر و طولانی‌تر شده و فاصله‌شان کم‌تر می‌شود.
مقالۀ مرتبط: زمان زایمان چگونه تعیین می‌گردد؟
زایمان طبیعی یا واژینال
در زایمان واژینال نوزاد از کانال زایمانی عبور می‌کند. دشوار است که بدانید دقیقا چه زمانی قرار است زایمان انجام شود، اما اکثر زنان تقریبا بین هفته‌های ۳۸ تا ۴۱ بارداری زایمان می‌کنند. پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باردار برای زایمان طبیعی یا واژینال برنامه‌ریزی کنند، مگر اینکه دلیل پزشکی برای زایمان سزارین داشته باشند. زایمان سزارین مخصوصا برای زنانی که می‌خواهند چندین فرزند داشته باشند، توصیه نمی‌شود و نباید قبل از هفته ۳۹ بارداری انجام گیرد.
مزایای زایمان واژینال:
- بستری کوتاه مدت‌تر در بیمارستان
- میزان عفونت پایین‌تر
- بهبود سریع‌تر
- نوزادی که به روش زایمان واژینال متولد می‌شود، خطر ابتلا به مشکلات تنفسی کم‌تری دارد.
مقالۀ مرتبط: فواید زایمان طبیعی
زایمان سزارین
در زایمان سزارین، تولد نوزاد از طریق جراحی با ایجاد برشی در شکم و رحم مادر صورت می‌گیرد. این روش از انواع زایمان در شرایط خاصی از قبل برنامه‌ریزی می‌شود. در سایر موارد، در صورت رخداد عارضه‌ای پیش‌بینی نشده زایمان سزارین انجام می‌گیرد.
شرایطی که ممکن است نیاز به انجام زایمان سزارین داشته باشند:
- چند قلویی (دوقلویی، سه قلویی و …)
- نوزاد بسیار بزرگ
- جراحی‌های قبلی، زایمان‌های سزارین قبلی و یا سایر شرایط رحمی
- زمانی‌که پاهای نوزاد به طرف کانال زایمانی قرار گرفته باشد و یا در موقعیت عرضی باشد.
- زمانی‌که جفت در قسمت پایین رحم قرار گرفته باشد و دهانۀ سرویکس را بپوشاند.
- فیبروئید یا سایر انسدادهای بزرگ
خطرات و معایب زایمان سزارین:
- عفونت
- از دست دادن خون یا نیاز به انتقال خون
- امکان ورود لخته خون به جریان خون (آمبولیسم)
- آسیب به روده یا مثانه
- برش ایجاد شده ممکن است دیوارۀ رحم را تضعیف کند.
- ناهنجاری‌های جفت در بارداری‌های بعدی
- دشواری در باردار شدن
- خطرات ناشی از بیهوشی کلی (در صورت استفاده)
- آسیب به نوزاد
مقالۀ مرتبط: خطرات درازمدت زایمان سزارین برای مادر و نوزاد
زایمان زودرس
زایمان زودرس بدین معناست که نوزاد زودتر از موعد متولد شود. اگر زایمان بیش از سه هفته زودتر از موعد شروع شود، زودرس محسوب می‌شود. زایمان زودرس می‌تواند منجر به تولد زودرس شود. اما، خوشبختانه پزشکان کارهای زیادی می‌توانند برای به تاخیر انداختن تولد زودرس انجام دهند. هرچه نوزاد زمان بیش‌تری برای رشد در رحم مادر داشته باشد، قبل از زمان رسیدن زایمان به موقع، کم‌تر احتمال دارد بعد زایمان مشکلاتی داشته باشد.
عوامل افزایش‌دهنده‌ی خطر زایمان زودرس:
- سیگار کشیدن
- داشتن اضافه وزن یا کم وزنی قبل از بارداری
- نداشتن مراقبت‌های پیش‌زایمانی خوب
- مصرف الکل و انواع خاصی از داروها در طول بارداری
- داشتن شرایط سلامتی مانند فشار خون بالا، پره‌اکلامپسی، دیابت، اختلالات لخته شدن خون یا عفونت
- باردار بودن به نوزادی که نقایص مادرزادی دارد.
- بارداری حاصل از لقاح آزمایشگاهی
- بارداری دوقلویی یا چندقلویی
- داشتن سابقۀ خانوادگی یا فردی زایمان زودرس
- بارداری که با فاصله خیلی کمی از زایمان قبلی رخ داده باشد.
علائم زایمان زودرس:
برای جلوگیری از تولد زودرس، آگاهی از علائم هشداردهنده ضروری می‌باشد.
- کمردرد، به‌ویژه در ناحیه پایین کمر
- انقباضات هر ۱۰ دقیقه یک بار یا بیشتر
- درد در ناحیه پایین شکم یا دردهای شبیه دردهای قاعدگی
- تراوش مایع از واژن
- علائمی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال
- افزایش فشار در لگن یا واژن
- افزایش ترشحات واژن
- خونریزی از واژن، شامل خونریزی روشن رنگ
عواقب تولد زودرس:
اکثر این نوزادان زمانی که بزرگ‌تر می‌شوند عملکرد خوبی دارند و مانند همسالان خود هستند. اما، این نوزادان در معرض خطر بیش‌تری از مشکلات قرار دارند. نوزادان زودرس نسبت به نوزادانی که در زمان طبیعی متولد شده‌اند، رشد آهسته‌تری دارند. آن‌ها خطر بالاتری در ابتلا به مشکلات سلامتی در دراز مدت دارند، مانند اوتیسم، اختلالات هوشی، فلج مغزی و مشکلات ریوی، بینایی و شنوایی. هرچه نوزاد زودتر از موعد متولد شود، احتمال بیش‌تری دارد که مشکلاتی داشته باشد.
مقالۀ مرتبط: رابطه بیماری‌های قلبی-عروقی نوزاد و زایمان زودرس
زایمان القایی یا تحریکی
القا کردن زایمان معمولا به این معناست که زایمان به دلایل مختلفی نیاز به شروع دارد. زایمان القایی اغلب در بارداری‌هایی با مشکلات پزشکی یا سایر عارضه‌ها انجام می‌گیرد. زایمان معمولا با پیتوسین (Pitocin)، فرم ساختگی داروی اکسی‌توسین که به صورت تزریق داخل وریدی می‌باشد، تحریک می‌شود.
دلایل پزشکی برای انجام زایمان القایی:
- فشار خون بالا
- غشا یا پردۀ پاره شده
- نوزاد کوچک
- بارداری که زمان زایمانش گذشته باشد
خونریزی پس از زایمان
بعد از تولد نوزاد، خونریزی بیش از حد از رحم، سرویکس و واژن، خونریزی پس از زایمان نامیده می‌شود که می‌تواند نگرانی بزرگی باشد. خونریزی پس از زایمان ممکن است بر اثر اختلال انقباضات رحم بعد از زایمان و ادامه خونریزی از رگ‌های خونی که هنگام جدا شدن جفت از دیوارۀ رحم باز می‌شوند، رخ دهد. همچنین، می‌تواند ناشی از سایر عوامل مانند پارگی سرویکس یا واژن باشد.
منابع:
