ارتباط نمادین به حالت زبان، زمینهی توانایی منحصربفرد ما در استنتاج را فراهم میکند. بر اساس مطالعهای که به تاریخ ۱۵ مارس در Science منتشر شده، قابلیت استدلال منطقی ما در واقع وابسته به زبان نیست، یا حداقل به طورکامل وابسته نیست! یافتهها نشان میدهند نوزادانی که هنوز به سن حرف زدن نرسیدهاند نیز میتوانند استنباط منطقی داشته باشند.
نویسندگان این مطالعه _تیمی از چندین مؤسسهی اروپایی_ کودکان ۱۲ تا ۱۹ ماهه را بررسی کردند؛ یعنی زمانی که یادگیری و حرف زدن به تازگی شروع شده اما هنوز تسلط کامل حاصل نشده است. کودکان باید با اشیای مجزا _مانند یک دایناسور و یک گل_ به صورت مکرر مواجه میشدند. این اشیا در ابتدا پشت یک دیوار سیاه پنهان شده بودند. در یک سری از آزمایشها، انیمیشنی بر روی دیوار نمایش داده میشد که در آن دایناسوری در یک فنجان به سمت بالا حرکت میکرد. در نصف اول آزمایش با حذف مانع، گل موردنظر دیده شده و در ادامه با ناپدید شدن دیوار، دایناسور دوم به چشم میخورد.
کودکان طی این پیشامدهای متعاقب متوجه شدند یک جای کار میلنگد؛ اگرچه قادر نبودند در قالب زبان مشکل را بیان کنند. تکنیک ردیابی چشم (Eye-tracking) _روشی که به طور معمول به منظور سنجش تواناییهای ذهنی نوزادان و میمونها استفاده میشود_ نشان داد کودکان در مواجهه با صحنههایی که شی غیرمنتظرهای در پشت مانع پدیدار میشد، به میزان قابل توجهی بیشتر خیره میمانند. این به نوعی نشان میدهد که در لحظهی مذکور، گیج شده بودند.
بر اساس نتایج ما، اکتساب لغات منطقی شاید منشأ غالب پایهگذاری منطق در ذهن نباشد. جزء اصلی منطق بشری، در ارتباط با تفکر پیرامون احتمالات جایگزین و حذف احتمالات متناقض است: پشت دیوار دایناسور وجود دارد یا گل؟ این امر در منطق “قیاس تفکیکی” خوانده میشود. الف یا ب؟ اگر الف نشد، ب.
Nicoló Cesana-Arlotti، نویسندهی اصلی، فوقدکترا از دپارتمان روانشناسی و علوم مغزی دانشگاه جان هاپکینز
Cesana-Arlotti و همکارانش همچنین اشاره کردند مردمک نوزادان ضمن تماشای انیمیشنهای دارای نتایج غیرمنطقی، گشادتر میشد. این پدیده در ارتباط با وجود مشکل منطقی در بزرگسالان شناخته شده و دلیل دیگری مبنی بر آگاهی نوزادان نسبت به چیستی و چگونگی اشیا محسوب میشود.
روش مطالعهی آنها به صورت کارآزماییهای متعدد در انواع مختلف، بسیار محکم و قابل اتکا است. فکر میکنم بیشتر افراد نیز اعتقاد داشته باشند اغلب افکار منطقیشان در سکوت و در تعامل با خویشتن شکل میگیرد. آنچه این مطالعه آشکار میسازد آن است که کودکان پیش از صحبت کردن و تسلط بر مهارتهای زبانی نیز همان سیر منطقی را دارند.
Justin Halberda، روانشناس از دانشگاه جان هاپکینز که در مطالعه شرکت نداشته است.
مقالهی مرتبط: نوزادان قادر به یادگیری قوانین انتزاعی از طریق مشاهده هستند
Cesana-Arlotti اعتراف میکند که یافتههایش منکر اهمیت زبان و ارتباط نمادین در تکامل مغز انسان و سابقهی تکامل بشری نیست. در واقع مطالعهی اخیر ادعا دارد احتمالاً زبان به طور کامل جهت شکلگیری استدلال منطقی مغز انسان نیاز نیست. حال منطق ماقبل زبان با مهارتهای استدلال و استنتاج توأم با آن چه تفاوتهایی دارد؟ او قصد دارد در مطالعات آینده، به این موضوع بپردازد و امیدوار است بتوان تکامل ذهنی نوزادان را عمیقتر درک کرد.
هدف از مطالعات ما، کاوش دربارهی بنیادیترین قابلیت بشری جهت استدلال منطقی است. امری که اساس یادگیری، خلاقیت و انعطافپذیری ذهن بشر را تشکیل میدهد. به دانش ما، تاکنون مستندی مبنی بر تفکر منطقی قبل از ۱۲ ماهگی وجود نداشته است. جستجوی اولین پایهی منطق در ذهن انسان، اقدام بسیار جالبی است.