واکنش‌های آلرژیکی که بر صورت اثر می‌گذارند، می‌تواند باعث افزایش تاول، تورم لب‌ها و آبریزش بینی شود. محصولات آرایشی و تب یونجه اغلب این علائم را ایجاد می‌کند.
فرد زمانی می‌تواند آلرژی خود را درمان یا از آن جلوگیری کند که علت آن را بداند. با این وجود هنگامی که بروز می‌کند، بسیار آزار دهنده هستند.
پوست حساس‌تر از سایر نقاط است. علت بروز حساسیت در پوست صورت می‌تواند به دلیل مصرف کرم‌های گوناگون یا سایر محصولات پوستی است.
این مقاله به بررسی علائم و علل واکنش‌های آلرژیک روی صورت و نحوه درمان و جلوگیری از آن می پردازد.
علائم
علائم واکنش‌های آلرژیک متفاوت است. بسته به نوع ماده، انواع آلرژن شناسایی شده است.
بعد از استفاده از کرم صورت، ممکن است در پوست صورت بثورات قرمز رنگی ظاهر شود. در بعضی از افراد با استنشاق گرده بثورات قرمز گسترده نمایان می‌شود.
نشانه‌های واکنش آلرژیک در صورت شامل:
- راش یا کهیر
- التهاب، مناطق برآمده در پوست
- لکه‌های قرمز گوچک بر روی پوست
- احساس خارش، گزش و سوزش
- لب و چشم متورم شده
- زبان متورم شده
- قرمزی و خارش چشم
- آبریزش چشمی
- پوست خشک یا ترک خورده
علائم واکنش آلرژیک در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه، یا به تدریج طی چند ساعت ایجاد می‌شود. علائم معمولا خفیف هستند. در موارد نادر ممکن است آنافیلاکسی روی دهد که زندگی فرد را تهدید می‌کند.
بیشتر بخوانید: آنافیلاکسی
مداوا
مداوا بستگی به نوع آلرژی، موقعیت و شدت علائم دارد. داروهای اصلی شامل:
آنتی‌هیستامین‌ها
آنتی‌هیستامین باعث کاهش تورم، قرمزی راش‌ها و کهیرها در صورت می‌شود. آن‌ها می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. از جمله‌ی علائم می‌توان به آبریزش بینی، آبریزش چشم و تنفس دشوار اشاره کرد.
اگر فردی بداند که با آلرژن تماس داشته است، می‌تواند قبل از بروز علائم به منظور پیشگیری آنتی‌هیستامین مصرف کند.
آنتی‌هیستامین به فرم قرص، کرم، قطره و اسپری بینی در دسترس است.
کورتیکواستروئیدها
کرم‌ها، اسپری‌ها و قطره‌های چشمی که حاوی کورتیکواستروئیدها هستند، به کاهش التهاب کمک می‌کنند. دارو با گشایش مجاری تنفسی بینی، تنفس را تسهیل می‌کنند.
دریافت کورتیکواستروئیدهای قوی بر خلاف نوع ملایم آن به نسخه‌ی پزشک احتیاج دارند.
مرطوب‌کننده‌ها
امولوسیون‌های آزاد و آن‌هایی که به نسخه نیاز دارند، به پوست خشک و خارش‌دار کمک می‌کنند. این امولوسیون‌ها در هر زمانی که نیاز باشد، قابل استفاده هستند.
ایمونوتراپی
برای درمان یا پیشگیری از آلرژی، پزشک ایمونوتراپی را توصیه می‌کند. در این روش فرد با مدت حدودا ۳سال به تدریج در معرض دوز افزایشی آلرژن قرار می‌گیرید. این روش به کاهش شدت و مدت آلرژی می‌انجامد.
بیشتر بخوانید: انواع ایمونوتراپی
پیشگیری
معمولا واکنش‌های آلرژیک قابل پیشگیری هستند. به منظور پیشگیری می‌توان از داروهای آنتی‌هیستامین استفاده کرد. با محافظت از خود در برابر آلرژن‌ها نیز می‌توان از بروز واکنش‌های آلرژیک تا حدی جلوگیری کرد.
از آلرژن‌های متفاوت به طرق مختلف می‌توان جلوگیری کرد.
آلرژی‌های غذایی
اغلب برچسب الصاق شده بر روی مواد غذایی را بخوانید. هنگامی که در رستوران‌ها، نانوایی‌ها و اغذیه فروشی‌ها غذا می‌خورید، بسیار مراقب باشید. مطمئن باشید که مردم از وجود آلرژی مطلع هستند. اگر از غذا اطمینان ندارید، بپرسید یا از خوردن آن پرهیز کنید.
حیوانات
مکان خاصی را به حیوان خانگی خود اختصاص دهید. بهتر است محل زندگی‌اش در خارج از محیط منزلتان باشد. به نظافت حیوانات خود بسیار توجه کنید. مرتبا منزل خود را جارو بزنید.
تب یونجه
در منزل بمانید. از حضور در مناطق سرسبز که میزان ریزگردشان زیاد است، خودداری کنید. اگر این کار امکان‌پذیر نیست، از آنتی‌هیستامین استفاده کنید. از عینک‌ها و وسایلی استفاده کنید که مانع از ورود آلرژن به بدن می‌شوند.
مایت غبار
از بالش و ملافه ضد آلژی استفاده کنید. در صورت امکان از فرش استفاده نکنید. کف چوبی را تعمیر کنید. زمین را جارو کرده و ملافه‌ها را مرتبا تعویض کنید.
کپک زدن
اتاق و کمد لباس را خشک و تهویه‌شده نگه دارید. لباس‌ها در بیرون خشک شوند. تا جایی که ممکن است مشکل رطوبت و ازدحام را برطرف کنید.
دلایل
واکنش‌های الرژیک در صورت به سبب خوردن ماده‌ی خاص، استنشاق و تماس با پوست بوجود می‌آید. واکنش‌های آلرژیک در صورت ممکن است به دلایل زیر بوجود بیاید:
تماس مستقیم با آلرژن
واکنش حاصل از تماس مستقیم پوست با ماده‌ی آلرژن، درماتیت تماسی نام دارد. این واکنش در دست و صورت بسیار رایج است.
در اثر تماس مستقیم با مواد زیر ممکن است واکنش آلرژیک روی دهد:
- صابون، شوینده و مواد بهداشتی
- لوازم آرایشی و سایر محصولات زیبایی
- جواهرات فلزی
- لاتکس و مواد لاستیکی
- حلال‌ها یا مواد شیمیایی
- گرد و غبار
- گیاهان
علائم درماتیت تماسی:
- کهیر
- قرمزی
- خارش
- پوست ملتهب
- تاول‌های کوچک در برخی از موارد
علائم معمولا در عرض ۴۸ ساعت ظاهر می‌شود. اما ممکن است سریعتر نیز ظهور کنند. در اولین برخورد با ماده ممکن است هیچ واکنشی صورت نگیرد.
آلرژی‌های غیر فصلی
رینیت آلرژی غیرفصلی ممکن است علائمش با تب یونجه مشابه باشد. اما ممکن است کل سال مشاهده شود.
رینیت ممکن است توسط موارد زیر ایجاد شود:
- مایت غبار- حشره‌ی میکروسکوپی که در رختخواب، فرش و مبلمان نرم یافت می‌شود.
- اسپورهای حاصله از مخمر و قارچ
- ادرار، بزاق، و پوست مرده (شوره) حیوانات
آلرژی‌های غذایی
آلرژی‌های غذایی به دلیل عملکرد نامناسب سیستم ایمنی در مقابل غذا یا عناصر ایجاد می‌شود. این واکنش در کودکان بسیار رایج است. اما آلرژی‌های غذایی جدید نیز در بزرگسالان مشاهده شده‌است.
آلرژی‌های غذایی می‌تواند علائم زیر را در صورت ایجاد کند:
- کهیرهای قرمز و خارش دار
- لب و چشمان ملتهب
- زبان ملتهب
- مشکلات تنفسی
- پوست کبود یا رنگ پریده
از غذاهای آلرژن می‌توان به تخم‌مرغ، شیر، گردو و صدف اشاره کرد. اگرچه سایر مواد غذایی همچون میوه‌ها و سبزیجات نیز می‌توانند همچون آلرژن عمل کنند.
در موارد شدید آلرژی غذایی، آنافیلاکسی نیز مشاهده می‌شود.
بیشتر بخوانید: برخی آلرژی‌های غذایی در دوره بزرگسالی پیدا می‌شوند
آلرژی‌های دارویی
یک فرد می‌تواند به داروها (چه تزریقی و چه بلعیدنی) آلرژی داشته باشد. علائم این آلرژی ممکن است با آلرژی غذایی یکسان باشد. حتی آنافیلاکسی نیز ممکن است روی بدهد.
رایج‌ترین داروهای آلرژی زا:
- پنی‌سیلین و آنتی‌بیوتیک‌های مشابه
- داروهایی ضد التهاب غیر استروئیدی(NSAIDs) مانند ایبوپروفن و aspirin
- داروهای ضد انعقاد خون
- داروهای شیمی درمانی
بیشتر بخوانید: حساسیت به پنی‌سیلین در کودکان
تب یونجه
تب یونجه اغلب به عنوان رینیت آلرژیک فصلی شناخته می‌شود. این آلرژی به علت وجود گرده ایجاد می‌شود. این آلرژی به سبب آلرژی به درخت گیاه یا علف هرز بروز می‌کند. این عوامل زمانی باعث آلرژی می‌شوند که استنشاق شوند یا با سطح پوست یا چشم‌ها برخورد کنند.
تب یونجه علائم زیادی بر روی صورت بروز می‌دهد، از جمله:
- قرمزی و خارش چشم
- آبریزش چشمی
- التهاب و خارش بینی، گلو، دهان و گوش
- درد و فشار در اطراف بینی، پیشانی و شقیقه
تب یونجه همچنین می‌تواند سبب ایجاد سرفه و عطسه شود. آبریزش یا گرفتگی بینی، سردرد و خستگی نیز در این مورد مشاهده می‌شود.
تب یونجه بیشتر در ماه‌های بهار و تابستان بیشترین شیوع را دارد، زمانی که مقدار گرده زیاد می‌شود.
اگزما اتوپیک
اگزمای اکتوپیک که معمولا با نام درماتیت اکتوپیک شناخته شده است، با قرمزی، خشکی و خارش پوست مشخص می‌شود.
راش‌ها می‌توانند بر بافت‌های مختلف بدن از جمله پوست اثر گذارند.
اگزما به سبب خشکی پوست بوجود می‌آید. سایر افراد خانواده نیز ممکن است به اگزما مبتلا شوند. این بیماری بیشتر در کودکان شیوع دارد. اما گاهی در بزرگسالان نیز مشاهده می‌شود. یک شرایط طولانی مدت است که ممکن است هر از گاهی وخیم شود.
وخامت اگزما به دلایل زیر مشاهده می‌شود:
- آلرژی‌های غذایی
- مایت غبار
- شویند‌ه‌ها، صابون و مواد پاک کننده
- پارچه‌های خاص
- تغییر سطح هورمون‌ها به دلایل مختلفی از جمله قاعدگی یا بارداری
- آب و هوای سرد و خشک
شدت و شیوع راش‌ها در افراد مختلف متفاوت است. خراش راش‌ها باعث ترشح مایع به بیرون می‌شود. خراش اغلب باعث افزایش ریسک عفونت می‌شود.
تشخیص
در صورت افزایش شدت، تکرار یا بدتر شدن واکنش آلرژیک فرد باید به پزشک مراجعه کند. پزشک نیز علائم را باید به دقت بررسی کند. سابقه‌ی بیماری فرد و یا خانواده فرد نیز باید توسط پزشک بررسی شود.
اگر حساسیت تشدید شود یا دلیل آن نامشخص باشد، لازم است که پزشک بیمار را به کلینیک‌های مخصوص ارجاع دهد.
آزمایش‌های ممکن جهت تشخیص آلرژی:
- آزمایش خارش پوست
- آزمایش خون
- آزمایش Pach
- رژیم حذف
- آزمایش چالش
آلرژی بیشتر در افرادی اتفاق می‌افتد که:
- شرایط آلرژی همانند آسم و اگزما
- سابقه‌ی خانوادگی آلرژی
واکنش آلرژی چیست؟
آلرژی بیماری بسیار رایجی است. بر اساس اطلاعات حاصله از مرکز کنترل و درمان بیماری‌ها، هر سال حدود ۵۰ میلیون آمریکایی به بیماری آلرژی دچار می‌شوند.
واکنش‌های آلرژیک زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن، به اشتباه می‌افتد. مواد غذایی یا گرده را اغلب به عنوان ماده خطرناک شناسایی کرده و علیه آن واکنش می‌دهد.
وقتی سیستم ایمنی آلرژن را شناسایی کرد، علیه آن ایمونوگلوبولین می‌سازد. این ایمونوگلوبولین سبب می‌شود که بدن ماده‌ی شیمیایی به‌نام هیستامین بسازد. هیستامین سبب می‌شود علائم کلیدی مانند واکنش‌های آلرژیک بروز کند.
محققان هنوز متوجه نشده‌اند که چرا این اتفاق به وقوع می‌پیوندد یا چرا آلرژی روند افزایش دارد. بر اساس یک تئوری به دلیل زندگی در محیط‌های پاکیزه و بهداشتی سیستم ایمنی کمتر کار می‌کند.
چشم انداز
موارد بسیاری وجود دارد که سبب واکنش‌های آلرژیک در صورت می‌شود. بسیاری از واکنش‌ها ممکن است ملایم باشد و با آنتی‌هیستامین درمان می‌شود.
در صورت افزایش شدت، تکرار یا بدتر شدن واکنش آلرژیک فرد باید به پزشک مراجعه کند. یک واکنش بسیار شدید می‌تواند منجر به آنافیلاکسی شود که به مراقبت ویژه نیاز دارد.
بخش عظیمی از واکنش‌های آلرژیک را می‌توان با داروی آنتی‌هیستامین و دوری از آلرژن درمان یا پیشگیری کرد.
