محققان دریافتند مادهای که میزان آسیب اکسیداتیو را افزایش میدهد، با افزایش طول عمر در ادرار افزایش مییابد. این مطالعه چند روز قبل در نشریه قابل دسترسی Frontiers در زمینهی علوم اعصاب سالمندی منتشر شده است. در این تحقیق روش سادهای برای اندازه گیری سطوح این نشانگر در آزمایش ادرار انسانها شرح میدهد. باید گفت که شاخص جدید به طور بالقوه روشی برای اندازه گیری میزان سالخوردگی بدن ما تدارک فراهم میکند – البته بیشتر سن بیولوژیکی ما و نه سن ما بر اساس مراحل زمانی سپری شده – به غیر از کاربرد گفته شده برای این روش، از طریق آن میتوانیم خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با سن و حتی احتمال خطر مرگ را نیز پیش بینی کنیم.
اگر چه همه افرادی که در زمانی مشابه متولد شدهاند، از نظر زمانی سن مشابهای دارند، ولیافراد مختلف بدنهایشان با هم تفاوت دارد. این بدان معنی است که اگر چه خطر بسیاری از بیماریها با افزایش سن بیشتر میشود؛ منتهی میتوان گفت که رابطه بین سن با سلامت و طول عمر نسبتاً از بین رفته است. بسیاری از مردم از زندگی طولانی خود فارغ از بیماریها لذت میبرند، در حالی که دیگران از بیماریهای مزمن رنج برده و حتی دچار مرگ نابهنگام میشوند.
بنابراین، اگر سن و سال ما قابل اعتمادترین شاخص سالخوردگی بدن ما نیست، پس چه چیزی شاخص آن است؟
بعضی از محققان پیری طبیعی را به عنوان یک بیماری در نظر میگیرند، که در آن سلولهای بدن در طول زمان، آسیبها را روی هم انباشته میکنند. میزان این آسیب سلولی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است به وسیله ژنتیک، شیوه زندگی و محیطی که در آن زندگی میکنیم، تعیین شود. این آسیب سلولی ممکن است شاخص دقیقتری از سن بیولوژیکی ما نسبت به تعداد سالهایی که از زمان تولد سپری کردهایم باشد .
پیدا کردن راهی برای اندازهگیری سن بیولوژیک میتواند به ایجاد امکان پیش بینی خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با سن و حتی مرگ کمک کند. ما همچنین باید قادر به اندازه گیری سن بیولوژیکی باشیم برای اینکه بدانیم آیا درمان برای کاهش روند پیری – که ممکن است در آینده امکان پذیر شود – موثر میباشد یا خیر.
یکی از مکانیسمهایی که به نظر میرسد در محاسبه سن بیولوژیکی دخیل باشد، مولکول حیاتی برای زنده ماندن – اکسیژن – میباشد. به صورتیکه این بحث، تئوری رادیکال آزاد پیری نامیده میشود.
جیان پینگ کای، یکی از محققان این مطالعه توضیح میدهد:
محصولات جانبی که از اکسیژن در طول متابولیسم طبیعی تولید میشود میتواند باعث آسیب اکسیداتیو به بیومولکولها در سلولهایی مانند DNA و RNA شود. همچنان که مسنتر میشویم، به میزان بیشتری تحت تاثیر آسیبهای اکسیداتیو قرار میگیریم. بنابراین سطح نشانگرهای اکسیداتیو در بدن ما نیز بالا میرود.
یکی از این نشانگرها، با نام گیرنده ۸oxo-7,8-dihydroguanosine یا ۸oxoGsn به صورت کوتاه شدهی آن، نتیجه اکسیداسیون یک مولکول حیاتی در سلولهای ما به نام RNA است. در مطالعات قبلی در حیوانات، کای و همکارانش دریافتند که سطوح ۸oxoGsn در ادرار با بالا رفتن سن افزایش مییابد.
برای فهمیدن این مسئله که ببینند این مسئله در مورد انسانها نیز صدق میکند یا خیر، محققان ۸oxogns را در آزمایش ادرار ۱۲۲۸ شهروند چینی که در بازه سنی ۲ تا ۹۰ سالگی قرار داشتند، با استفاده از تکنیک تجزیه و تحلیل سریع به نام کروماتوگرافی مایع با کارایی فوق العاده بالا اندازهگیری کردند.
کای در ادامه گفت:
ما یک افزایش وابسته به سن در ادرار ۸oxoGsn را در شرکت کنندگان ۲۱ سال به بالا پیدا کردیم. بنابراین، ۸oxoGsn موجود در ادرار، میتواند نوید دهندهی شاخصی جدید برای پیری باشد.
جالب توجه اینکه، سطوح ۸oxoGsn در مردان و زنان تقریباً یکسان میباشد، به جز در زنان بعد از یائسگی که سطوح بالاتری را نشان دادند. البته این ممکن است ناشی از کاهش سطوح استروژن باشد که در دوران یائسگی اتفاق میافتد. چرا که استروژن با اثرات آنتی اکسیدانیاش شناخته میشود.
تکنیک تجزیه و تحلیل سریع تیم میتواند برای مطالعات سالخوردگی در مقیاس بزرگ نیز مفید باشد. زیرا به وسیله آن میتوان آزمایش ادرار تا ۱۰ نفر در ساعت را پردازش و تحلیل کند.
کای از آزمایش این نتیجه را گرفت:
میزان۸oxoGsn ادرار ممکن است وضعیت واقعی بدن ما را بهتر از سن زمانی ما منعکس کند. همچنین ممکن است به ما در پیش بینی خطر بیماریهای مرتبط با سن نیز کمک نماید.