آنتی‌بیوتیک‌ها از زمان ابداع‌شان در اوایل قرن ۲۰ام تا کنون، دنیا را برای ما تغییر داده‌اند؛ ولی به نظر می‌رسد این رده از داروها دیگر به پایان کار خود نزدیک شده باشند. باکتری‌ها با سرعت هراس‌آوری در حال کسب مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها هستند. مقاومت آنتی بیوتیکی امروزه به مشکلی اساسی تبدیل شده که درمان بیماری‌های عفونی را بسیار دشوارتر ساخته است. با این حال، یک مطالعۀ جدید جایگزینی بسیار مناسب برای آنتی‌بیوتیک‌ها معرفی نموده است: ویروس‌ها.
مقاله مرتبط: شناسایی ۷۰ ژن جدید مقاومت به آنتی بیوتیک!
ما اغلب ویروس‌ها را به عنوان عوامل بیماری‌زای خطرناک در نظر می‌گیریم، در حالی که بسیاری از آن‌ها خطری برای ما ایجاد نمی‌کنند. در حقیقت، اصلی‌ترین قربانیان ویروس‌ها در جهان، باکتری‌ها هستند. ویروس‌هایی که منحصراً باکتری‌ها را مورد هدف قرار می‌دهند باکتریوفاژ خوانده می‌شوند. از آن‌جایی که باکتریوفاژها تنها باکتری‌ها را مورد هدف قرار می‌دهند، خطری برای ما ایجاد نمی‌کنند و از همین رو، گزینه‌ای بسیار مناسب برای مبارزه با عفونت‌های باکتریایی محسوب می‌شوند.
مقاله مرتبط: نانوربات‌های صناعی؛ پایانی بر مقاومت آنتی‌بیوتیکی
چندی قبل، گروهی از محققین یک کارآزمایی بالینی ترتیب داده بودند تا میزان اثر باکتریوفاژها در برابر عفونت‌های باکتریایی را مورد ارزیابی قرار دهند. نتایج این مطالعه به تازگی در کنفرانس Nutrition 2018 ارائه گردید. نتایج این کارآزمایی حاکی از آن بوده است که ویروس‌ها به خوبی از پس مقابله با عفونت باکتریایی برمی‌آیند.
نکته مهم این است که باکتریوفاژها هیچ‌کدام از عوارض جانبی معمول آنتی‌بیوتیک‌ها – نظیر تضعیف دستگاه ایمنی و مشکلات گوارشی – را از خود بر جای نمی‌گذارند. علت آن‌هم به مکانیسم عملکرد این ویروس‌ها باز می‌گردد، چرا که برخلاف آنتی‌بیوتیک‌ها که تمام باکتری‌ها را متأثر می‌سازند؛ هر باکتریوفاژ صرفاً به یک باکتری به‌خصوص حمله می‌کند.
این خود بدین معناست که درمان عفونت‌های باکتریایی با ویروس‌ها پیش‌آگهی بهتری نسبت به درمان‌های آنتی‌بیوتیکی دارد. بیمار مبتلا به سویه خاصی از یک باکتری، می‌تواند باکتریوفاژ مربوط به آن را دریافت کند و بدون این که خطری متوجه حال میکروبیوم وی شود، درمان گردد.
انجام تنها یک کارآزمایی بالینی به این معنی نیست که ویروس‌ها را به زودی در قفسه داروخانه‌ها مشاهده خواهیم کرد! ولی نتایج همین یک مطالعۀ اهمیت بسیار زیادی برای مطالعات بعدی دارد. مقاومت آنتی بیوتیکی زمان را از ما ربوده است و شاید این ویروس‌ها آخرین راه ما برای مقابله با این مقاومت باشند.
