احتمالاً تاکنون در مورد CRISPR-Cas9 چیزهایی شنیده‌اید. تکنولوژی جدیدی که می‌تواند عرصه‌های مختلف را از پزشکی گرفته تا کشاورزی، دگرگون کند. این تکنولوژی احتمالاً در نهایت به ایجاد تومورها منجر می‌شود! این جمله برآورد دو مطالعه‌ای است که دوشنبه‌ی هفته‌ی جاری در Nature Medicine منتشر شده‌اند. هر دو مطالعه، یکی توسط Novartis و دیگری از مؤسسه‌ی Karolinska، بر ژن p53 تمرکز کرده‌اند. ژنی که با از بین بردن سلول‌های دارای DNA آسیب دیده، نقشی اساسی در پیش‌گیری از تومورها دارد. طبق مطالعات گذشته، بسیاری از تومورهای انسانی در صورت عملکرد صحیح p53، قادر به تشکیل نیستند. از این رو برخی محققان این ژن را “نگهبان ژنوم” نامیده‌اند.
مقاله‌ی مرتبط: مروری بر روند توسعه سیستم اصلاح ژنی کریسپر از ابتدا تاکنون
متأسفانه p53 جزئی از دفاع طبیعی علیه انواع تغییرات ایجاد شده با CRISPR-Cas9 در ژنوم نیز می‌باشد. زمانی که محققان با استفاده از CRISPR-Cas9 برش ایجاد کرده و DNA جایگزین می‌کنند، p53 سلول‌های ویرایش شده را وادار به خود تخریبی می‌کند؛ موضوعی قابل بحث که نشان می‌دهد CRISPR آن‌قدرها هم کارآمد نیست.
مسئله دقیق اینجاست که وقتی ویرایش CRISPR-Cas9 مؤثر واقع می‌شود، در واقع p53 سلول آن طور که باید کار نمی‌کند. حال این p53 می‌تواند موجب انواعی از سرطان‌ها هم‌چون سرطان‌های تخمدان، مری، کولون و رکتوم شود.
با گزینش سلول‌هایی که ژن ناهنجار با مؤفقیت در آن‌ها ویرایش شده، ما احتمالاً ناخودآگاه سلول‌های فاقد p53 سالم را انتخاب می‌کنیم. با این فرض اگر سلول‌ها به عنوان ژن‌درمانی بیماری‌های ارثی به بیمار پیوند شوند، چنین سلول‌هایی می‌توانند خطر بروز سرطان را افزایش دهند. بحثی که ایمن بودن ژن‌درمانی‌های مبتنی بر CRISPR را به چالش می‌کشد.
Emma Haapaniemi، یکی از نویسندگان مطالعه‌ی Karolinska
مقاله‌ی مرتبط: روش اصلاح ژنی کریسپر به سطح کاملاً جدیدی از بهینگی وارد شده است
اما نگران نباشید؛ انقلاب CRISPR فراتر از این حرف‌هاست! اول آن که به گفته‌ی Bernhard Schmierer، از محققان Karolinska، این‌ها مطالعاتی در مراحل اولیه با نتایج مقدماتی هستند. نتایجی که با تعمیم این یافته‌ها به سلول‌های مورد استفاده در مطالعات بالینی فعلی حاصل خواهند شد، مشخص نیست. دوم این که مطالعات مذکور تنها یک نوع ویرایش CRISPR را مورد بررسی قرار داده‌اند: جایگزینی DNA عامل بیماری با DNA سالم (تصحیح ژن) با استفاده از CRISPR-Cas9. با این که Cas9 شناخته‌شده‌ترین آنزیم CRISPR می‌باشد، آنزیم‌های دیگری مانند Cpf1 نیز وجود دارند. این که مسائل مرتبط با p53 در مورد سایر آنزیم‌ها نیز صدق می‌کند یا خیر، مشخص نیست.
هم‌چنین می‌توانیم به راحتی ژن عامل بیماری را بدون جایگزین کردن حذف کنیم. این نوع ویرایش حتی با عملکرد صحیح p53 نیز می‌تواند صورت گیرد و در تعداد زیادی از پروژه‌های کریسپر هم‌چون درمان آنمی داسی شکل و تلاسمی، نابینایی و تحقیق دانشگاه پنسیلوانیا در مورد سلول‌های T با قابلیت هدف‌گیری تومور –اولین کارآزمایی کریسپر بر روی انسان در ایالات متحده– از آن استفاده شده است.
نویسندگان دو مطالعه‌ی اخیر اعتراف می‌کنند که یافته‌هایشان مبنی بر بد یا خطرناک بودن کریسپر نیست! فقط باید با احتیاط پیش رفت.
