انتشار این مقاله


غلبه بر پیری: آغازی نویدبخش

توانایی برعکس کردن روند پیری همان است که اکثر مردم امیدوارند در طول زندگی خود ببینند.اخیرا دانشمندان توانستند روند پیری را در سلول های انسانی برعکس کنند.

توانایی برعکس کردن روند پیری همان چیزی است که اکثر مردم امیدوارند در طول زندگی خود ببینند. البته تا پیوستن آن به واقعیت راه زیادی مانده، ولی در آخرین آزمایش‌های انجام شده، ما توانستیم روند پیری را در سلول‌های انسانی برعکس کنیم که می‌تواند زمینه‌ را برای ساخت داروهای  ضد تخریب فراهم سازد.

پیری معمولا به عنوان کاهش مستمر توانایی بدن تعریف می‌‍‍‍‍شود و با بسیاری از بیماری‌های مزمن رایج در انسان‌ها که از آن رنج می‌برند، مانند سرطان ، دیابت و جنون، مرتبط باشد.

دلالیل بسیاری برای از کار افتادن سلول‌ها و بافت‌هایمان وجود دارد، ولی بیولوژی پیری توجه ویژه‌ای روی تجمع سلول‌های پیری (senescent) دارد.

این سلول‌ها در واقع سلول‌های سالخورده‌ای هستند که عملکرد ایده‌آل خود را ندارند و عملکرد سلول‌های اطراف خود را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند.

خارج کردن این سلول‌ها بسیاری از عوارض پیری در حیوانات را کاهش داده‌است. نظیر به تاخیر افتادن وقوع اب‌مروارید.

ما هنوز نمی‌دانیم که سلول‌ها چگونه در طی زمان سالخورده می‌شوند ولی آسیب به DNA، قرار گرفتن در معرض التهاب و آسیب به مولکول‌های محافظ در کروموزوم‌ها از جمله نظریاتی هستند که عنوان می‌شوند.

اخیرا یکی از این علت‌ها، توانایی انسان در روشن و خاموش کردن ژن‌ها در زمان و مکان مناسب مطرح شده‌است.

یک ژن، چند پیام

با پیرشدن، ما توانایی تنظیم بیان ژن خود را به مرور از دست می‌دهیم. هر سلول در بدن، همه اطلاعات مورد نیاز برای زندگی را در خود دارد ولی همه ژن‌ها در همه بافت‌ها و موقعیت‌ها روشن نخواهند شد. این همان موردی است که تمایز سلول‌ها را ممکن می‌سازد، با وجود اینکه ژن‌هایشان مشترک است.

وقتی ژنی بوسیله سیگنال‌هایی از داخل و خارج سلول فعال می‌شود، پیامی مولکولی (RNA) را ایجاد می‌کند که اطلاعات لازم برای ساخت آنچه را که ژن می‌خواهد بسازد، دارد.

هم اکنون می‌دانیم که ۹۵% ژن‌های ما می‌توانند، بسته به نیاز های سلول، چندین نوع پیام مختلف را بسازند.

بهترین روش برای درک این، در نظر گرفتن ژن به مشابه یک دستور غذایی است. مثلا بسته به اینکه شکلات را درنظر بگیرید یا نه، می‌توانید در آخر کیکی ساده یا شکلاتی داشته باشید. ژن‌های ما هم مشابه این کار می‌کنند. تصمیم اینکه چه پیامی در هر زمانی تولید شود، بر عهده گروهی ۳۰۰ تایی از پروتئین‌ها موسوم به فاکتورهای پیرایش می‌باشد.

با پیر شدن ما، تعداد فاکتور‌های پیرایش فعال ما کاهش می‌یابد. به این معنی که سلول‌های سالخورده ما توانایی کم‌تری در روشن خاموش کردن ژن‌های ما، براساس تغییراتی که در محیط اطراف ما اتفاق می‌افتد، خواهند داشت.

ما و بقیه نشان داده‌ایم که سطح این تنظیم‌کننده‌های مهم در نمونه‌‌های خونی افراد سالخورده کاهش می‌یابد.

جوان‌سازی سلول‌های پیر

ما دنبال راه‌هایی هستیم که فاکتور های پیرایش را دوباره بازیابی کنیم. در نیویورک خودمان، نشان داده‌ایم درمان سلول‌های پیر با استفاده از مواد شیمیایی که به تدریج در مقادیر کم هیدروژن سولفید آزاد می‌کنند، می‌تواند مقدار فاکتورهای پیرایش را افزایش دهد و جوان‌سازی سلول‌های پیر را رقم بزند.

هیدروژن‌سولفید ماده‌ای است که به طور طبیعی در بدن ما یافت می‌شود و در درمان عوارض ناشی از بیماری‌های سالخوردگی در جانوران موثر واقع شده‌است.

البته در مقادیر زیاد می‌تواند سمی باشد، بنابراین لازم بود تا راهی برای انتقال مستقیم آن به قسمتی از سلول که نیاز بود، پیدا کنیم.

با استفاده از کدپستی مولکولی، می‌توانیم مولکول موردنظر را مستقیما به میتوکندری سلول تحویل دهیم، محلی که فکر می‌کنیم محل تاثیر آن است و به ما اجازه می‌دهد تا در دوز های کم استفاده کنیم و از عوارض جانبی آن بکاهیم.

ما امیدواریم با استفاده از ابزارهای مولکولی نظیر این، بتوانیم سلول‌های سالخورده را در افراد زنده از بین ببریم و به دنبال آن، چندین بیماری مرتبط با پیری را نیز درمان کنیم.

البته این راهی برای آینده است، ولی شروعی بس هیجان‌انگیز می‌باشد.

محمد امین اکبرزاده


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید