لبخند مونا لیزا معمولا مبهم توصیف می‌شود، اما آیا جذابیت رازآلود در این نقاشی در واقع می‌تواند ناشی از یک بیماری در خود لیزا باشد؟ حداقل یک پزشک این طور فکر می‌کند. در نامه‌ای به ویرایشگر نسخه ماه سپتامبر ژورنال Mayo Clinic Proceedings، یکی متخصص قلب و همکارانش با دقت به جزئیات این نقاشی نگاه کردند و حدس زدند که لیزا گراردینی (فردی که نقاشی او کشیده شده است) ممکن است هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید داشته باشد.
دکتر مندیپ مهرا، مسئول پزشکی مرکز قلب و عروق بریگام و بیمارستان زنان بوستون، و نویسنده همراهش هیلاری کمپبل، دستیار اجرایی در دانشگاه کالیفرنیا، در نامه‌ای مطرح کردند:
به دلایل مختلف، این جذابیت نقایص یک بیماری است که واقعیت و جذابیت رازآلود را برای این شاهکار به ارمغان آورده است.
براساس این نامه، لئوناردو داوینچی هنرمند معروف دوران رنسانس در حوالی سال ۱۵۰۳ “مونا لیزا” را نقاشی کرده است. تصور می‌شود که تاجر ثروتمند ایتالیایی به نام فرانسکو دلگیوندو، بعد از تولد فرزندش به داوینچی سفارش نقاشی همسرش، لیزا گراردینی را داد.
در سال ۲۰۰۴، بعضی پزشکان فرضیهای ارائه دادند که اعتقاد داشت گراردینی احتمالا مشکلی به نام هایپرلیپدمی خانوادگی یا افزایش سطح چربی (کلسترول) خون ناشی از یک مشکل ژنتیکی داشته است که منجر به بیماری قلبی شده است. آن‌ها این نظریه را براساس جزئیات بسیاری که نقاشی آمده عنوان کردند، مثل ضایعات پوستی و ورم دست راست که ممکن از علائم این بیماری باشند. اما در این نامه جدید، مهرا و کمپبل اشاره کردند که تصور می‌شود گراردینی ۶۳ سال عمر کرده است. اگر هایپرلیپدمی خانوادگی می‌داشت، با توجه به درمان‌هایی که برای این بیماری در آن زمان وجود داشته است احتمال این که به چنین سنی رسیده باشد کم است.
در واقع این نویسندگان فکر می‌کنند که جزئیات موجود در این نقاشی به هیپوتیروئیدیسم اشاره می‌کند. هیپوتیروئیدیسم به مشکلی اطلاق می‌شود که غده تیروئید به اندازه کافی و لازم بدن هورمون تیروئیدی نمی‌سازد. هورمون‌های تیروئیدی متابولیسم بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند و کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به مجموعه‌ای از علائم شامل خستگی، افزایش وزن، خشکی پوست، تضعیف عضلات، درد یا ورم مفاصل، نازکی مو و بله! هایپرلیپدمی شود. همچنین این مشکل می‌تواند منجر به زردی پوست و گواتر یا بزرگی غده تیروئید شود.
این نویسندگان گفتند که هایپوتیروئیدیسم می‌تواند یک تشخیص واحد باشد که بسیاری از ویژگی‌های موجود در نقاشی از جمله پوست زرد رنگ، نازکی مو و نبود ابرو همراه با ریزش مو، بزرگی ممکن در گردن به عنوان گواتر و همچنین علائم پیشنهادی قبلی برای هایپرلیپیدمی، را توضیح دهد. همچنین مهرا و کمپبل اشاره کردند که گراردینی چند ماه قبل از کشیده شدن این پرتره زایمان کرده بوده است و گاها بارداری می‌تواند دلیلی بر هایپوتیروئیدیسم باشد. این نویسندگان نوشتند:
اگر گراردینی واقعا علائم هیپوتیروئیدیسم را تجربه کرده باشد، حالت معروف آن نیز ممکن است نمایشی از علائم این مشکل باشد. تضعیف عضلات و کاهش حرکت منجر به این شده است که یک لبخند با طراوت کامل نزند.
حتماً بخوانید: دانشمندان ” لبخند مونالیزا ” دوم را کشف کردند
با این وجود مهم است که اشاره شود هیچ راهی نیست که بتوان با اطمینان گفت که آیا گراردینی هایپوتیروئیدیسم داشته است یا نه. این نویسندگان نوشتند که توضیحات دیگری نیز ممکن است برای ویژگی‌های این نقاشی قابل ارائه باشد. به طور مثال، از دست دادن مو می‌تواند به دلیل زدن عمدی موها باشد و زردی پوست در واقع ممکن است حاصل تغییرات مرتبط با گذر زمان بر روی نقاشی باشد. به گفته مهرا و کمپبل، لبخند معروف مونا لیزا نیز می‌تواند ناشی از مهارت داوینچی در بهره‌گیری از تکنیک sfumate باشد. در این تکنیک بدون ایجاد خطوط مجزا از هم درجات و رنگ‌ها بر روی یکدیگر محو می‌شوند. آن‌ها نتیجه‌گیری کردند:
یقینا ما باید تایید کنیم که تئوری واحد ما نیز احتمالا همان قدری محتمل است که توضیحات ارائه شده چندگانه هستند و هر کدام به تمایلات شخصی یا جمعی برمی‌گردد.
