خشکی پوست سر میتواند باعث شوره ی سر شود اما این دو کاملاً با هم تفاوت دارند. شورهی سر باعث پوسته پوسته شدن پوست سر شده که ممکن است این پوستهها بر روی لباس یا موها قابل مشاهده باشند. در برخی از موارد این پوستهها ناشی از عفونتهای قارچی و یا سایر عفونتهای مربوط به پوست سر میباشد. خشکی پوست سر زمانی اتفاق میافتد که رطوبت کافی به پوست سر نمیرسد.
آگاهی در مورد تفاوت بین شوره و خشکی پوست سر میتواند در انتخاب درمان مناسب کمک کند.
دلایل شوره و خشکی پوست سر
خشکی پوست سر
خشکی پوست سر هنگامی رخ میدهد که پوست سر چربی کافی برای پرب نگه داشتن پوست ندارد. مثل سایر فرمهای خشکی پوست این مورد هم میتواند موجب خارشتواند موجب خارش، پوسته پوسته شدن و تحریک پوست شود. از طرفی از آن جا که چربی پوست سر به شرایط مو کمک میکند، این خشکی باعث خشک به نظر رسیدن موها نیز میشود.
افرادی که پوست خشکی دارند، بیشتر در معرض خشکی پوست سر نیز هستند. به این معنی که بیشتر عواملی که باعث خشکی پوست میشود، میتواند باعث خشکی پوست سر نیز شود. مثل:
- آبوهوای خشک مخصوصاً در طول ایام زمستان
- شستوشوی بیش از حد
- بیماریهای پوستی مثل اگزما
مقالۀ مرتبط: شوره سر
شورهی سر
در پوست سر مثل پوست سایر نقاط سلولهای پوستی مرده جدا میشود. اگر سرعت این فرآیند بیشتر شود، شورهی سر ایجاد میشود. شورهها در واقع سلولهای پوستی مرده هستند.
با بیشتر شدن این سرعت شوره هم بدتر میشود. برخی از عوامل میتواند سرعت ریزش پوست را تغییر دهد. مطابق آن چه که آکادمی پوست آمریکا بیان دارد، محققان به طور کامل به علت شورهی سر پی نبردهاند اما دلایل بالقوه میتواند شامل موارد زیر باشد:
- عفونتهای قارچی پوست سر
- میزان تولید چربی توسط پوست سر
- حساسیت به موادی مثل محصولات مو
این سه عامل میتواند در کنار هم برترین شورهها را نیز تولید کنند. برای مثال افرادی که مبتلا به عفونت قارچی پوست سر بوده در صورتی که دارای پوستی حساس یا خیلی چرب داشته باشند، میتوانند شاهد بدترین شورهها باشند.
اغلب افراد قارچی به نام مالاسزیا هستند که بر روی پوست سر زندگی کرده و مشکلی نیز ایجاد نمیکند. با این حال در افرادی که شورهی سر دارند، این قارچ باعث تحریک و پوسته پوسته شدن میشود. این تحریک میتواند ناشی از تعامل قارچ با سایر عوامل باشد.
در مطالعهای در سال ۲۰۱۶ نشان داده شد که ارتباطی قوی بین حضور باکتریهای خاصی در پوست سر با شورهی سر وجود دارد.
علائم
ممکن است افراد دارای پوست سر خشک پوستههای جدا شده از پوست سر را مشاهده نمایند. برخلاف پوستهی مربوط به شوره این پوستهها که با خشکی پوست سر مرتبط هستند، کوچکتر و سفیدتر میباشند.
پوستهی مربوط به شوره بزرگ بوده و به رنگ زرد روشن و چرب به نظر میرسند. تفاوتی که بین شوره و خشکی پوست سر وجود دارد این است که شوره ناشی از عفونتهای قارچی بوده که متأسفانه برای بهتر شدن باید درمان شود اما خشکی پوست سر با کم کردن فواصل شستوشوی سر بهتر میشود.
هر دوی این شرایط باعث خارش پوست سر شده و آن را تحریک کند. اگر علائم شدید باشد، ممکن است افراد مبتلا به هر یک از این شرایط پوست سر خود را به طور مکرر خارانده و منجر به قرمزی و ایجاد زخمهای کوچک بر روی آن شود.
مقالۀ مرتبط: خشکی پوست؛ علت چیست؟
تفاوت بین شوره و خشکی پوست سر
برای اغلب افراد بیان تفاوتهای بین شوره و خشکی پوست سر دشوار میباشد و همچنین ممکن است فردی هر دوی این حالتها را داشته باشد. در کل در صورتی که علائم زیر مشاهده گردد، پوستهها احتمال بیشتری دارد که مربوط به شوره باشد:
- اگر پوست سر چرب باشد
- در صورتی که احساس خارش شدید در پوست سر احساس شود، حتی اگر پوست سر خشک نباشد
- در صورتی که موها چرب به نظر برسند
زمان مراجعه به پزشک
معمولاً شوره و خشکی پوست سر را میتوان با روشهای خانگی کنترل کرد. با این وجود، برخی از شرایط مربوط به پوست سر میتواند شبیه شوره باشد. برای مثال پسوریازیس پوست سر باعث قرمزی، پوسته پوسته شدن و خارش میشود اما از یک اختلال خودایمنی ناشی میگردد. یک مورد از شورهی شدید درماتیت سبوره نامیده میشود که میتواند التهابهای دردناک و شدید ایجاد کند.
در صورتی که هر یک از موارد زیر مشاهده گردد، مراجعه به پزشک ضرورت مییابد:
- مشاهدهی علائم دیگری مثل قرمزی و زخم
- عدم تأثیر درمانهای خانگی
- وجود زخمهای باز بر روی سر و صورت
افراد مبتلا به بیماریهای خودایمنی و مزمن باید قبل از اقدام درمان برای شوره با پزشک مشورت نمایند. علائمی که شبیه به شورهی سر باشد میتواند ناشی از عوامل دیگری باشد و سیستم ایمنی ضعیف احتمال بدتر شدن شرایط مربوط به پوست سر را افزایش میدهد.
گزینههای درمانی
اغلب نمونههای شورهی سر میتواند به راحتی در خانه درمان شود. افرادی که شورهی سر دارند میتوانند از شامپوهای ضدشوره نیز کمک بگیرند که این گزینه میتواند دلیل اصلی ایجاد شوره مثل عفونت قارچی خفیف را نیز درمان کند. بیشتر شامپوهای ضدشوره حاوی فریتین میباشد.
یکی دیگر از گزینههای درمان شامپوی قطران ذغال سنگ میباشد. با این وجود این شامپو میتواند رنگ موها را تغییر دهد بنابراین افراد دارای موهای بلوند و خاکستری باید به دنبال گزینهی دیگری باشند.
شامپوی ضدشوره دارای بویی قوی باشد. ممکن است برخی از افراد به دنبال جایگزین بین شامپوی ضدشوره و شامپوی سنتی باشند. افرادی که داروهای طبیعی را ترجیح میدهند یا کسانی که بوی شامپوی ضدشوره را دوست ندارند، میتوانند از شامپوی روغن درخت چای استفاده نمایند. روغن درخت چای دارای خواص ضد میکروبی است.
در یکی از مطالعات قدیمی نشان داده شد که ۵% از روغن درخت چای میتواند به طور مؤثری شوره را بدون ایجاد عوارض جانبی درمان نماید. با این حال، برای بازگشت این ادعا کمبود تحقیقات وجود دارد.
در افرادی که شورهی سر با داروهای خانگی درمان نیابد، باید به پزشک مراجعه شود. شناسایی دلایل شورهی سر که میتواند عفونت باکتریایی یا قارچی باشد، میتواند مفید باشد. معمولاً درمانهای تجویزی شوره را از بین میبرند.
مقالۀ مرتبط: غذاهایی برای داشتن پوستی سالم
پیشگیری
از آن جا که محققان به طور کامل به دلایل شورهی سر پی نبردهاند، امکان پیشگیری از آن نیز کاملاً مشخص نیست. در اغلب افراد، شوره نوعی بیماری مزمن است که حالت رفت و برگشتی دارد. برخی از افراد تصور میکنند که تغییر در سبک زندگی میتواند شرایط را بهتر کند اما با این حال تحقیقاتی در این زمینه برای اثبات آن وجود ندارد.
با استفاده از موارد زیر میتوان از خشکی پوست سر پیشگیری کرد:
- استفادهی کمتر از شامپوهای محرک
- استفاده از شامپوی مرطوبکننده
- کمتر شستن موها
- استفاده از مرطوبکننده برای جلوگیری از خشکی پوست
- مصرف زیاد آب
چشمانداز کلی
شوره برای اغلب پزشکها که از چگونگی مضر بودن قارچ بر روی سر فردی که میتواند موجب ایجاد شوره در فردی دیگر شود، بی اطلاعاند؛ همانند راز میباشد. هیچ تضمینی برای درمان شورهی سر و هیچ راهی نیز برای پیشبینی اینکه چه کسی مبتلا به شوره و با چه شدتی میشود، وجود ندارد. شوره و خشکی پوست سر هر دو میتواند آزاردهنده باشد اما مضر نیست و با داروهای خانگی اغلب از بین میرود.
افرادی که بهبودی با داروهای خانگی مشاهده نمیکنند باید در نظر بگیرند که مشکل میتواند چیزی غیر از شوره باشد و تنها پزشک میتواند دلیل پوسته پوسته شدن پوست را به طور قطعی تشخیص دهد.