شاهدانه (Cannabis) از مدت‌های طولانی است که برای کمک به خوابیدن استفاده می‌شود. کمبود مکرر خواب می‌تواند تأثیر قابل توجهی در سلامت روحی و جسمی داشته باشد اما مصرف شاهدانه به رعایت احتیاط نیاز دارد، زیرا در حال حاضر مزایای کمک به خواب این دارو کاملا مشخص نشده است.
اخیرا چندین ایالت در آمریکا به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی اجازه دادند تا از شاهدانه به عنوان درمان برای شرایط مختلف پزشکی استفاده کنند. برخی نیز در حال حاضر با توجه به موقعیت خود در استفاده‌ی پزشکی از شاهدانه متمرکز هستند.
با توجه به تغییرات سریع قوانین مربوط به مصرف شاهدانه، این مساله که آیا چنین گیاهی می‌تواند به مشکلات خواب کمک کند یا خیر، این موضوع رفته رفته اهمیت بیشتری می‌یابد.
آیا شاهدانه می تواند به مشکلات خواب کمک کند؟
شاهدانه موجب آرامش و خواب آلودگی می‌شود که این امر می‌تواند موجب کمک به اختلالات خواب باشد. تحقیق در مورد احتمال اثر خواب آوری گیاه شاهدانه به سال ۱۹۷۰ میلادی برمی‌گردد اما به دلیل وضعیت قانونی این گیاه، مطالعاتی با کیفیت بالا در این زمینه بسیار نادر است.
تغییرات جاری قانونی ساختن شاهدانه در برخی نقاط، به علت تغییرات در نگرش و درک بیشتر از کاربردهای بالقوه‌ی دارویی این گیاه است.
اجزای مختلفی در شاهدانه وجود دارد. دو عنصر که غالبا مورد مطالعه قرار می‌گیرد عبارتنداز:
- کانابیدیول (CBD): این ترکیبی غیر روانی است؛ به این معنی که اثرات روانی معروف شاهدانه در این ترکیب قرار ندارد.
- تتراهیدروکانابینول (THC): این یک مولفه‌ی روانشناختی است که اثرات و احساسات روانی شاهدانه مربوط به این ترکیب است.
اکثر تحقیقات پزشکی بر روی CBD متمرکز شده است چراکه دارای چندین مزایای سلامتی است.
مطالعات چه می گویند؟
بررسی بر روی ۱۴۷ فرد شرکت کننده که بعضی از آن‌ها دارای مشکلات خواب بودند و برخی دیگر نه، نشان داد که مصرف شاهدانه زمان صرف شده برای به خواب رفتن در هر دو گروه را کاهش می‌دهد.
مطالعه‌ی دیگری در سال ۲۰۱۴ از تاثیر درمانی CBD در افرادی که اختلالات خواب ناشی از اضطراب، نظیر اختلال استرسی پس از سانحه (PTSD) داشتند نیز مورد مطالعه قرار گرفت. تیم تحقیقاتی اشاره کرد که در آن زمان، PTSD شرط لازم برای مصرف این ماده‌ی مخدر (شاهدانه) در پنج ایالت بود و استفاده از شاهدانه به دلایل پزشکی در ایالات متحده رو به افزایش گذارده بود.
این مطالعات به این نتیجه رسید که بسیاری از افراد مبتلا به PTSD از شاهدانه برای کمک به مشکل خواب خود استفاده می‌کردند اما پیامد طولانی مدت مصرف این گیاه ناشناخته بود و تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز بود. در نهایت یک بررسی در سال ۲۰۱۷ در مورد تحقیقات علمی مصرف شاهدانه برای اختلالات خواب به این نتیجه می‌رسد که تصویر کلی هنوز کاملا مشخص نیست و مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.
مطالعه‌ای که تنها بر روی جوندگان انجام شد، نشان داد که CBD می‌تواند حالت خواب عمیق‌تر را در موش‌های صحرایی که دارای اضطراب بودند، ایجاد کند اما مطالعه‌ی قبلی در مورد انسان‌ها نشان داد که CBD حالت هشیاری بیشتری تولید می کند، در حالی که THC به عنوان یک آرام بخش عمل می‌کند.
یک تحقیق دیگر در سال ۲۰۱۶ نشان داد که مصرف روزانه‌ی شاهدانه تاثیری منفی بر کیفیت خواب در بزرگسالان جوان دارد که مشکلات خواب را نداشتند. مجددا، محققان در این مطالعه‌ی اخیر نتیجه گرفتند که برای بررسی تاثیر واقعی شاهدانه بر خواب، تحقیق در مقیاس وسیع‌تر مورد نیاز است.
برای دستیابی به یک تصویر کلی، شاهدانه بر اساس مستندات در کمک به مشکلات خواب، بی‌نظیر است اما برای تحقیق درباره‌ی اینکه آیا این مزایا واقعا درست هستند یا خیر، تحقیقات بیشتری لازم است.
مقاله‌ی مرتبط: بی‌خوابی به آهستگی می‌تواند شما را بکشد! پس چگونه جلویش را بگیریم؟
مصرف این گیاه ممکن است در بیماری اینسومنیا (اختلال بی‌خوابی) نیز مفید باشد.
آیا باید برای رفع بی خوابی شاهدانه مصرف کنم؟
گاهی اوقات افراد شاهدانه را با تنباکو دود می‌کنند که عاملی سرطان‌زا است. ممکن است مصرف این ماده‌ی مخدر تبدیل به اعتیاد شود و تأثیر منفی بر سلامت روانی بگذارد، به خصوص در افرادی که مستعد ابتلا به اضطراب و یا سایر مشکلات سلامت روان می‌باشند.
مقاله‌ی مرتبط: اعتیادآورترین مواد مخدر در دنیا
مصرف شاهدانه برای کمک به خواب یک روش طبیعی نیست و می‌تواند منجر به وابستگی فرد به این گیاه شود. برای یافتن راه حل‌های طولانی مدت برای مشکلات خواب، افراد ممکن است بخواهند برخی از روش‌های طبیعی زیر را در پیش گیرند:
- در زمان مشخصی خوابیدن و از خواب برخواستن؛ از جمله تعطیلات آخر هفته
- حصول اطمینان از تاریکی و سکوت در اتاق خواب
- اجتناب از مصرف وعده‌های غذایی سنگین یک ساعت قبل از خواب
- ورزش منظم روزانه
- اجتناب از مصرف کافئین، به ویژه در زمان خواب
در هنگام مصرف شاهدانه برای خواب، بهتر است روش ساده‌ای را انتخاب کنید که برای شما راحت‌تر است. این روش می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. افراد در صورت اطمینان از اثر بخشی شاهدانه در کمک به اختلالات خواب خود، برای آگاهی از بهترین طریقه‌ی مصرف شاهدانه بهتر است با پزشک خود مشورت کنند.
