انتشار این مقاله


آیا پرخوابی برای مغز مضر است؟

کم‌خوابی بر روی سلامتی بدن و عملکرد ذهن تاثیر دارد اما آیا پرخوابی نیز این تاثیرات را دارد؟

طبق بیشترین تحقیقات انجام شده بر روی خواب مشخص شده است که میزان خواب خیلی کم و یا خیلی زیاد تاثیر منفی بر توانایی‌های ذاتی انسان دارد اما بر روی حافظه‌ی کوتاه‌مدت بی‌تاثیر است.

با اینکه تحقیقات فراوانی در این زمینه انجام شده‌است و خواب یک سوم زندگی هر فرد را تشکیل می‌دهد اما همچنان سوال‌های بی‌جواب بسیاری درباره‌ی آن وجود دارد.

با مشاهده‌ی دنیای اطرافتان متوجه می‌شوید که انسان‌ها به میزان لازم و کافی نمی‌خوابند که از دلایل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • صرف وقت زیاد با وسایلی مانند کامپیوتر، موبایل و تلویزیون
  • مصرف کافئین
  • استرس

با کاهش میزان خواب، افراد بایستی از اهمیت و کیفیت خواب آگاه شوند بدین منظور محققان برای اثبات اهمیت و نقش خواب در زندگی انسان‌ها مطالعه‌ی عظیمی دراین باره انجام دادند.

بزرگترین مطالعه‌ی انجام گرفته درباره‌ی خواب:

این مطالعه در سال ۲۰۱۷ بر روی ۴۰.۰۰۰ نفر انجام گرفت. آدریان اونز می‌گوید:

درست است که تحقیقات و مطالعات زیادی مشابه این مطالعه انجام گرفته است اما ما می‌خواستیم که این مطالعه را در جامعه‌ی آماری بزرگتری انجام دهیم.

به علت وجود جامعه‌ی آماری بزرگتر این امکان برای محققان وجود داشت که اثرات خواب را در سنین، مشاغل و استایل‌های زندگی مختلف مورد بررسی قرار دهند. نتایج حاصل از مطالعه به تازگی در ژورنال خواب به انشتار رسیده است.


مقاله‌ی مرتبط:بی‌خوابی به آهستگی می‌تواند شما را بکشد! پس چگونه جلویش را بگیریم؟


برای آگاهی از شرایط تک تک اعضای مورد مطالعه ، محققان اطلاعات دقیقی و جزیی از افراد جمع‌آوری کردند. این اطلاعات بر طبق پرسش‌نامه‌ای در میان افراد ئخش شده بود به‌دست رسید. طبق این پرسش‌نامه افراد اطلاعاتی درباره‌ی داروی مصرفی، سن، محل سکونت و میزان تحصیلات خود را در اختیار محققان قرار می‌دادند.

محققان معتقد بودند که بعضی از این اطلاعات می‌توانند نقش موثری در نتیجه‌ی مطالعه داشته باشند. تمام این اطلاعات به محققان این فرصت را داد که انواع مطالعات مرتبط با فاکتورهای مختلف را انجام داده و تاثیر آن‌ها را بر روی خواب مورد بررسی قرار دهند.

داوطلبان تحت یک تست شناختی مناسب قرار گرفتند تا رابطه‌ی بین میزان خواب و توانایی‌های ذهنی هر فرد بررسی شود.تقریبا نصف افراد مورد آزمایش هر شب به مدت ۶.۳ ساعت و یا کمتر از آن خوابیدند که این میزان یک ساعت کمتر از میزان ساعت پیشنهادی برای انجام مطالعه بود.

مشکل چیست؟

نتیجه‌ای که تعجب محققان را برانگیخت این بود که خواب ۷ الی ۸ ساعته باعث افزایش فعالیت‎های ذاتی و ذهنی فرد شده و کاهش یا افزایش این مقدار تاثیر بسیار عمیقی در این زمینه ایجاد می‌کند. جالب‌تر از آن این است که این تاثیرات ثابت بوده و هیچ ربطی به سن فرد ندارد.

افراد جوان با سن بالاتر بیشتر تمایل دارند که خواب‌هایی با مدت زمان کوتاه داشته باشند بدین معنا که این افراد بیشتر از سایرین تحت تاثیر اثرات کم‌خوابی قرار می‌گیرند.

همان‌طور که اشاره شد کاهش و حتی افزایش میزان خواب تاثیر منفی بر فعالیت‎‌های ذهنی انسان دارد که از بین آن‌ها می‌توان به کاهش قدرت تشخیص الگو‌های پیچیده و کاهش توانایی حل مشکلات اشاره کرد. بیشتر از همه فعالیت و توانایی‌های زبانی فرد تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

نتیجه‎‌ی دیگر این تست شناختی انجام گرفته این بود که افرادی که به میزان ۴ ساعت و یا کمتر از آن در هر شب می‌خوابند عملکرد بدنشان مانند عملکرد بدن افراد ۸ سال بزرگتر از آن‌ها بود.

محققان در طی این مطالعه میزان خواب لازم و کافی برای فعالیت مغز را ۷ الی ۸ ساعت در هر شب اعلام کردند که این میزان خواب نیز از نظر پزشکان برای حفظ سلامتی بدن نیز بسیار مهم است.

کونور وایلد می‌گوید:

ما همچنان در طی این مطالعه متوجه شدیم که افرادی که بیش از این میزان می‌خوابند نیز همانند افرادی که کم می‌خوابند دچار مشکل می‌شوند.

محققان طی این مطالعه در پی بررسی اثرات منفی کم‌خوابی بودند که با مشاهده‌ی همین اثرات در طی خواب زیاد بسیار متحیر شدند.

نتیجه‌ی شگفت آور دیگر این است که میزان خواب بر روی حافظه‌ی کوتاه‌مدت تاثیری نمی‌گذارد درحالی که خواب به‌عنوان فاکتور مهمی درباره‌ی تحکیم و تثبیت حافظه به‌حساب می‌آید.

مطالعات قبلی انجام شده نشان داد که اگر فردی کل شبانه‌روز را نخوابد در نهایت دچار کاهش فعالیت‌های مغزی خواهد شد. محققان با یافتن این نتیجه حدس می‌زنند که بی‌خوابی و یا پرخوابی طولانی‌مدت تاثیر متفاوتی با بی‌خوابی یا پرخوابی کوتاه‌مدت بر روی حافظه‌ و توانایی‌های ذهنی فرد خواهد داشت.


مقاله‌ی مرتبط:پُرخوابی؛ علل، عوارض و درمان


محققان متوجه شدند که بدن با خوابیدن کافی فرد در یک شب  می‌تواند توانایی‌های کاهش یافته و کمبود‌های حاصل از کم‌خوابی زیر ۷ ساعت را تا حدی جبران کند. بهتر است بدانید که اگر فردی شب قبل امتحان خود بیش‌از میزان عادی بخوابد عملکرد بهتری نسبت به سایرین که به همان میزان شب‌های قبل خوابیده‌اند، در این امتحان خواهد داشت.

تمام این نتایج نشان می‌دهد که میزان خواب می‌تواند طیف عظیمی از تغییرات را در بدن و عملکرد مغز فرد به‌وجود آورد که این نتایج از این نظر که افراد روز به روز بیشتر دچار کم‌خوابی می‌شوند بسیار مهم است.

همان‌طور که اشاره شد افراد با کم‌خوابی دچار مشکلات زیادی مانند ناتوانی در حل مشکلات، ناتوانی در تفکر عاقلانه و کاهش مهارت‌های ارتباطی خواهند شد.

محققان مسئول این آزمایش معتقدند که این مطالعه مانند هر مطالعه‌ی دیگری دچار اشکالاتی خواهد بود مثلا در این مطالعه محققان اعتماد بالایی نسبت به پاسخ افراد شرکت کننده درباره‌ی میزان خوابشان نداشتند که البته به علت وجود جامعه‌ی آماری بزرگ تاثیر این مشکل به حداقل کاهش پیدا کرد.

این مطالعه به روش مقطعی انجام گرفته به همین دلیل به طور قطع نمی‌توان رابطه‌ی علت و معلولی را مشخص کرد.

یسرا واعظ


نمایش دیدگاه ها (0)
دیدگاهتان را بنویسید