مغز انسان واقعا خارق‌العاده است! درباره‌اش فکر کن، تمام خاطرات، جزئی‌ترین دانش و آگاهی که کسب کرده‌ای در یک جرم ژلاتینی ۳ پوندی در سر انسان ذخیره شده‌است. مغز این اجازه را دارد که چیزهای جدید را کشف و خلق کند، به معنویات متصل باشد و دیگران را دوست بدارد. خوشبختانه به یاری علوم اعصاب هر روز بیشتر از دیروز در باره‌ی مغز آگاهی می‌یابیم و بیشتر درمی‌یابیم که چگونه از تمام مغزمان استفاده کنیم. یکی از فرآیند‌های شگفت انگیزی که بینش ما را درباره‌ی عملکرد بهینه‌ی مغز ارائه می‌دهد، عصب زایی یا نوروژنز است. نوروژنز فرآیندی است که در آن نورون‌ها تولید می‌شوند. حال ما می‌دانیم که نورون‌های جدید به طور مداوم در طی بزرگسالی متولد می‌شوند، و فعالیت‌های بسیاری در تسریع این فرآیند کمک کننده‌اند. عملکرد قدرتمند دیگر مغز توانمندسازی عصبی یا نوروپلاستی سیتی است. وقتی فعالیت جدیدی را تجربه می‌کنیم یا چیز جدیدی می‌آموزیم، مغز ما دائما تغییر می‌کند و این ارتباط بین خطوط مغزی را هر روزه برقرار می‌سازد. به بیان ساده‌تر، مغز بسیار انعطاف پذیر است و در طول عمر همواره می‌تواند قوی‌تر شود. Jeffrey Schwartz می‌گوید:

همانگونه که بازیابی مغز صورت می‌گیرد، دو انتخاب داریم. می‌توانیم به مغز اجازه دهیم که به طور عادی و در طی فرآیندهای طبیعی خودبخود تکامل یابد؛ یا اینکه خودمان استعدادمان را شکوفا کنیم و این تغییرات را بصورت آگاهانه و عمدی ایجاد کنیم. یعنی توانمندسازی عصبی را به توانمندسازی عصبی خودآگاهانه تبدیل کنیم.

وقتی که مغز ما بدون هیچ دانش و فراگیری تکامل را شروع می‌کند، بصورت تصادفی تغییر می‌یابد. اما وقتی ما به مغزمان در جهت تکامل بیشتر کمک می‌کنیم، به این شیوه می‌توانیم از مغزمان بصورت هدفمند استفاده کرده و از حداکثر توان آن بهره ببریم. در ادامه‌ی مقاله با راه‌کارهایی آشنا می‌شویم که به تقویت حافظه ما کمک می‌کند.

بیشتر بخوانیم:

چگونه از تمام مغزمان استفاده کنیم

۱)رژیم غذایی سالم داشته باشید

مغز زمانی بهترین عملکرد را خواهد داشت که انرژی و سوخت کافی برای پردازش اطلاعات داشته باشد. ممکن است تا بحال توجه کرده باشید که سطح تمرکز، خلق و خو و سرعت پردازش اطلاعات در مغزتان به آن‌چه که مصرف کرده‌اید، وابسته است. در ذیل به معرفی مواد خوراکی پرداخته‌ایم که می‌تواند عملکرد مغزتان را تسریع و بهبود بخشد:

یکی از سالم‌ترین غذاهایی که می‌توانید بخورید، سالمون وحشی است. این ماده سلامت مغز را تضمین می‌کند ضمن اینکه سایر استانداردهای عالی سلامتی را نیز دارا می‌باشد.
دانه‌ی کاکائو (نه شکلات) که کمترین پردازشی روی آن صورت گرفته باشد، اغلب به صورت پودر مصرف می‌شود.
توت‌ آسای (Acai Berry) یا بلوبری
از لحاظ علمی ثابت شده که با مصرف منظم قهوه خطر ابتلا به بیماری زوال عقل کاهش می‌یابد.

بیشتر بخوانید: ۱۵ مواد غذایی موثر بر مغز که تمرکز و حافظه را افزایش میدهند

۲)تمرکز کنید، چند کار را با هم انجام ندهید

همانگونه که آرزو می‌کردیم، مغز ما حقیقتا نمی‌تواند چندین کار را با هم انجام دهد. تحقیقات جدید در زمینه‌ی علوم اعصاب ثابت می‌کند که چند وظیفه‌‌ای بودن مغز افسانه‌ای است که تا حد زیادی می‌تواند مانع عملکرد مغز شود. مغز انسان به گونه‌ای است که نمی‌تواند به صورت همزمان بر روی دو فعالیت متمرکز شود. ممکن است بتوانیم دو فعالیت ساده مانند حرف زدن و راه رفتن را با همدیگر انجام دهیم. اما هنگامی که این چند وظیفگی جدی می‌شود (بصورت خودآگاه از قشر پیشانی مغز استفاده می‌کنیم)، مغز نمی‌تواند دو کار را با هم انجام دهد. بجای سردرگم کردن مغز با انجام دادن چند کار با همدیگر توصیه‌ای ذکر شده را انجام دهید:

وظایفتان را سازمندهی و اولویت بندی کنید.
با ریتم طبیعی بدن خودتان آشنا شوید و بدانید که در چه ساعتی از روز بیشترین انرژی جسمی و ذهنی را دارید، و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنید.
در صورت امکان وظایفی را که در طول روز انجام می‌دهید، تغییر دهید زیرا مغز در صورت داشتن تنوع، عملکردی بهتر دارد.
برای فعالیت‌های روزمره خود برنامه‌ریزی کنید. مثلا اینکه چه هنگام ایمیل یا پست صوتی‌تان را چک کنید و در مورد زمانی که به آن‌ها اختصاص داده‌اید سختگیری کنید.
برای کارکردن در رابطه با وظایف معین شده‌تان در روز، وقت بگذارید. بهتر است در این رابطه عوامل مزاحم را اندکی کنار بگذارید. از جمله‌ی این عوامل: خاموش کردن اعلان ایمیل، بی‌صدا کردن زنگ تلفن، برنامه‌های پیام رسان و … این عوامل ممکن است وقت زیادی از شما هدر دهند.

۳)از لحاظ جسمی فعال باشید

یکی از پاسخ‌ها برای پرسش چگونه از تمام مغزمان استفاده کنیم ، داشتن فعالیت بدنی است. برای داشتن ذهنی سالم به فعالیت فیزیکی احتیاج دارید، اما نیازی به انجام دادن تمرینات سخت نیست. حتی تمرینات عادی و معمولی نیز به پیشرفت نورژنز کمک می‌کنند. به این صورت که چنانچه شما ورزشی انجام دهید که محرک قلب و عروق و جریان خون آن‌ها باشد، باعث رسیدن خون بیشتر به قسمت‌های مختلف بدن از جمله مغز می‌شوید.

بیشتر بخوانید: فعالیت فیزیکی وضعیت تحصیلی پسران را بهبود می‌‌بخشد !

۴)مشارکت اجتماعی داشته باشید

عملکردهای شناختی به شدت محرک‌های اجتماعی مغز وابسته است. داشتن فعالیت اجتماعی در طول زندگی به عملکرد طبیعی مغز و غلبه بر زوال عقل تاثیر دارد. مشغول شدن به فعالیت به همراه دوستان و خانواده، خصوصا در مواردی که به فعالیت فیزیکی و ذهنی همزمان نیاز دارد، در بهبود عملکرد مغز و حافظه در سال‌های آتی تاثیر گذار است.

۵)به اندازه کافی بخوابید

هنگامی که از خواب محروم می‌شوید چه احساسی دارید؟ آیا فکر کردن برایتان دشوار خواهد بود؟ مغزی که دچار محرومیت خواب است به سختی کار می‌کند و عملکرد کمتری دارد. در این حالت به سختی می‌توانید تمرکز کنید، به وضوح صحبت کنید یا تصمیم بگیرید. افرادی که دچار محرومیت خواب هستند، نه تنها سرعت و قدرت تصمیم گیری خلاقانه را ندارند بلکه ممکن است تصمیمات غیر منطقی نیز بگیرند، همچنین قدرتی نیز ندارند که بتوانند کارها را بخوبی انجام دهند. مشکلات خواب باعث بروز ناهنجاری‌های ذهنی از جمله افسردگی، اسکیزوفرنی، آلزایمر و حتی سکته‌ی مغزی نیز می‌شوند. همچنین شدت بروز نشانه ها به طور قطعی به میزان خوابی که فرد دارد وابسته است.

بیشتر بخوانید:

۶)از لحاظ ذهنی خود را به چالش بکشید و همواره یاد بگیرید

این که چگونه از تمام مغزمان استفاده کنیم به اصطلاح “use it or lose it” (استفاده کن یا از دست بده) گذری می‌زنیم. از آنجایی که خطوط و پیشرفت مغز ما به تجربه‌مان وابسته است، اگر در فعالیت‌ها شرکت نکنید و با دیگران همکاری نداشته باشید همواره انتظار این را بکشید که مغزتان ضعیف و ضعیف‌تر شود. اگر در کودکی هیچ فعالیتی انجام نمی‌دادید چگونه ممکن بود که مهارتی کسب کنید؟ این مثال ممکن است نمونه‌ی خوبی برای ارتباطات مغزی باشد. پس برای فعال نگهداشتن مغز لازم است که چیزهای جدید بیاموزید، زبان تازه یاد بگیرید یا اینکه در رشته‌ی خاصی مشغول به تحصیل شوید. بسیاری از بزرگسالان به دلیل مشغله زیاد نمی‌توانند در کلاس‌های دانشگاه حضور یابند و ادامه تحصیل بدهند. اما تحصیلات آنلاین (دانشگاه‌های مجازی و غیر حضوری) به افراد این امکان را می‌دهد که با وجود مشغله‌ی زیاد بتوانند در اوقات فراغت و بصورت روزانه موضوعات جدید را یاد بگیرند. این دانشگاه‌های آنلاین به دانشکده‌های معروف و سخنرانان مشهور دسترسی داشته و برنامه‌ی آموزشی مشابه مراکز دانشگاهی را ارائه می‌کنند. دوره‌های آنلاین به دانشجویان این امکان را می‌دهد که با دانش‌پژوهان دیگر تعامل و ارتباط داشته باشند و به این طریق محیطی بسیار شبیه به مدرسه و دانشگاه بوجود می‌آید. برای به چالش کشیدن ذهن خود کارهایتان را به صورت متفاوت و درهم انجام دهید. برای بیداری ذهنتان مغز را مجبور به تجربه‌ی هر احساسی کنید و همچنین به محیط اطراف خود توجه زیادی داشته باشید.

۷)نگرش مثبت داشته باشید

خوش بینی یا مثبت نگری یک عادت مهم برای عملکرد بهتر حافظه است. نگرش مثبت همه چیز را تغییر خواهد داد و از همه مهمتر مغزتان را. استراحت کنید و از زندگی لذت ببرید، زیاد لبخند بزنید، بر ناخوشی‌های زندگی تمرکز نکنید، در این صورت چشم انداز زیبایی از زندگی ترسیم خواهد شد. استرس دلیل اصلی کوتاهی مغز است، پس سعی کنید استرستان را مدیریت کرده و خود را از نگرانی نجات دهید. انرژی خود را برای کارهای مثبت ذخیره کنید. خلسه و روش‌های دیگر آرامش روانی را تمرین کنید. دفعه‌ی بعدی که احساس کرختی، فراموشی و عدم تمرکز به شما دست داد، به ایده‌های مطرح شده در بالا نگاهی بیندازید. در مورد استفاده از توانایی های ذهنی خود مطمئن باشید و به یاد داشته باشید که مغزتان اغلب بر اساس تجربیاتی که دارید، پاسخ می‌دهد و پیشرفت می‌کند.

چگونه از تمام مغزمان استفاده کنیم ؟