شخصیت
شخصیت به طرز فکر کردن، احساس و عملکرد فرد گفته میشود. شخصیت است که فرد را از فرد دیگر مستقل میکند. شخصیت نشان دهندهی عادتها، طرز فکر و نحوهی واکنش به محرکهای اطراف فرد میباشد. با این که طرز فکر فرد با گذر زمان تغییر میکند و فرد یاد میگیرد و تجربه کسب میکند، با این حال خود فرد به عنوان موجودی مستقل هنوز وجود دارد. بعضی از بیماریها میتوانند شخصیت فرد را تحت تاثیر قرار دهند و باعث تغییر رفتار فرد شوند.
بیماری آلزایمر
این بیماری نحوهی تفکر، قضاوت، حافظه و تصمیم گیری فرد را تحت تاثیر قرار میدهد. آلزایمر میتواند باعث پریشانی فرد شده و نحوه عملکرد فرد را تغییر دهد. در اوایل بیماری ممکن است فرد دچار نگرانی شده و بسیار حساس گردد. با گذر زمان بیماری میتواند تاثیرات جدیتری داشته باشد. یک فرد قابل اعتماد و شاد ممکن است تبدیل به فردی بداخلاق و طاقت فرسا شود. یا ممکن است فردی که بسیار مضطرب و نگران است به فردی آرام و قانع تبدیل شود.
زوال عقل با اجسام لویی (DLB)
این بیماری بعد از آلزایمر شایعترین شکل زوال عقل است. تجمع غیرمعمول پروتئینهایی به نام اجسام لویی در بخشهایی از مغز که مسئول کنترل حافظه، حرکت و تفکر هستند، دیده میشود. در نتیجه این بیماری فرد را هم از لحاظ ذهنی و هم جسمی تحت تاثیر قرار میدهد. افراد مبتلا به این بیماری غیرفعال و بیاحساس میشوند و علاقه خود را به انجام فعالیتها و عادات روزانه از دست میدهند.
بیماری پارکینسون
با اینکه پارکینسون ممکن است فقط با لرزش خفیف در دستان شروع شود، در نهایت میتواند نحوهی راه رفتن، حرف زدن، خوابیدن و تفکر فرد را تحت تاثیر قرار دهد. حتی در مراحل ابتدایی بیماری ممکن است وسواس نسبت به مسائل جزئی و بیدقتی دیده شود. در مراحل بعد تغییر شخصیتبه شکل حواس پرتی و کاهش فعالیتهای اجتماعی نمود یابد. همچنین تمرکز حواس بر یک موضوع خاص برای فرد دشوار میشود.
بیماری هانتیگتون
این بیماری از لحظهی تولد همراه فرد است؛ اما تظاهرات آن در دههی ۳۰ و ۴۰ زندگی آشکار میشود. این بیماری باعث آسیب سلولهای مغزی شده و هر جنبهی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و باعث تغییر شخصیت میشود. تفکر صحیح برای فرد دشوار میشود. فرد به کارهایی نظیر ضربه به دیوار روی میآورد و کارهایی روتین مانند مسواک زدن را ترک میکند. با این حال ممکن است فرد از بروز این اتفاقات ناآگاه باشد.
مالتیپل اسکلروزیس (MS)
طی این بیماری، سیستم ایمنی اعصاب مغز و نخاع را مورد تهاجم قرار میدهد. طیف وسیعی از مشکلات، از مشکلات ادراری تا مشکل در راه رفتن ممکن است دیده شود. در برخی از موارد ممکن است احساساتی مانند سرخوشی بیش از حد دیده شود. در برخی موارد خندیدن و گریه کردن فرد خارج از کنترل و غیر منطبق با احساسات فرد خواهد بود.
بیماری تیروئید
غده تیروئید هورمونهایی میسازد که عملکرد بدن را تعیین میکنند. اگر تولید این دسته از هورمونها بیش از حد مجاز باشد، ممکن است فرد نگران، آسیب پذیر شده و تغییرات بسیاری را در احساسات تجربه کند. اگر تولید این هورمونها کمتر از حد نرمال باشد، شخصیت فرد دچار تغییرات کمی خواهد شد. ممکن است فرد فراموش کار شده و تفکر برایش دشوار شود. اگر بیماری تیروئیدی درمان نشود، ممکن است در دراز مدت آثار مخربی بر مغز داشته باشد.
تومور مغزی
تومور موجود در لوب فرونتال مغز مناطق مسئول بر شخصیت، احساسات، حل مسائل و حافظه را تحت تاثیر قرار میدهد. این ممکن است باعث فراموشی و پریشانی و تغییر شخصیت فرد شود. افکار متغیر و شدید مانند افکار پارانوئیدی در فرد دیده شود. مثلا فرد فکر کند که دیگران به دنبال گرفتن او هستند.
بعضی از اقسام سرطان
علاوه بر تومورهای مغز و نخاع، تومورهای دیگر نیز میتوانند بر شخصیت فرد تاثیر بگذارند. تومور غدهی هیپوفیز که سطح هورمرونها را تنظیم میکند، نمونهای از این دسته سرطانهاست. آدنوکارسینوما که در سلولهای تولید کنندهی موکوز و سایر مایعات دیده میشود نیز مثالی دیگر است. آدنوکارسینوما ممکن است در سینه، کولون، ریهها و پانکراس دیده شود.
سکته مغزی
زمانی که خونرسانی به بخشی از مغز متوقف میشود، سلولهای مغزی اکسیژن کافی دریافت نکرده و شروع به مردن میکنند. تاثیر سکته به مدت زمان و محل سکته در مغز بستگی دارد. ممکن است تحرک فرد کاهش یابد و این نیز خود بر رفتار فرد تاثیر بگذارد. فرد کمطاقت شده و تغییرات افکاری وسیعی را تجربه میکند و به کلی نسبت به قبل کمتحملتر میشود.
آسیب تروماتیک مغزی
بعد از یک ضربه یا آسیب به مغز، ممکن است تغییراتی در رفتار فرد با گذر زمان دیده شود. در موارد شدید ممکن است فرد به کلی تغییر کند و دست به کارهایی بزند که قبلا اصلا انجام نمیداد.
افسردگی
افسردگی میتواند هر حنبهی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. نه تنها بر روی رفتار، بلکه به طرز فکر،حافظه و تصمیم گیری فرد تاثیر میگذارد. دید فرد را به کلی در مورد جهان تغییر میدهد. شکل افسردگی در خانمها و آقایان متفاوت خواهد بود. زنان عموما احساس بیارزشی، ناراحتی و گناه میکنند. در حالی که مردان احساس خستگی، رنجش و عصبانیت خواهند داشت.
مقاله مرتبط:
اختلال وسواس فکری عملی(OCD)
این اختلال باعث نگرانی و افکار اجباری در فرد مبتلا شده که فرد نمیتواند آنها را متوقف کند. مثلا ممکن است فرد دستهای خود را برای چندین بار بشوید. فرد به خود شک کند و زمان زیادی را صرف انجام کارهای ساده بکند. در صورتی که فرد توسط دیگران مورد انتقاد قرار گیرد، این اختلال تشدید میشود؛ زیرا انتقاد میتواند باعث نگرانی بیشتر فرد شود.
اختلال دوقطبی
این اختلال باعث تغییرات متعدد افکار در زندگی روزانه فرد میشود. وقتی که فرد احساس خوشی میکند، بسیار باهیجان بوده و به سرعت صحبت میکند و علاقهمند به ریسک کردن است. مخالف این حالت هنگامی است که فرد نگران و کمانرژی است و احساس کمارزشی میکند. گاها ممکن است فرد ترکیبی از این دو حالت را تجربه کند. این تغییرات ممکن است باعث اختلالات در خواب شده و باعث شود فرد از تفکر شفاف باز بماند.
اسکیزوفرنی
این اختلال شدید ذهنی ممکن است باعث شود فرد صداهایی را بشنود یا چیزهایی را ببیند که در حقیقت وجود ندارند. فرد به چیزهایی باور داشته باشد که واقعیت ندارند. در ابتدا ممکن است فرد روابط اجتماعی کمی داشته باشد. در مراحل پیشرفته ممکن است کنترل افکار فرد دشوار شود. فرد خارج از شخصیت خود رفتار کند، غیر قابل پیش بینی و خارج از کنترل شود.