استرس اکسیداتیو پدیده‌ای است که در سطح سلولی اتفاق میفتد و می‌تواند سلول سالم را به سمت نابودی و مرگ ببرد. سرطان از این پدیده به نفع خودش استفاده می‌کند؛ اما میتوان از این پدیده برعلیه آن استفاده کرد؟
گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) موادی هستند که به طور طبیعی در فرآیند متابولیسم اکسیژن تولید می‌شوند.
آنها معمولاً به خوبی سیگنالینگ سلولی نقش مهمی را در تنظیم عملکردهای بیولوژیکی( هموستاز) بازی می‌کنند.
اما وقتی این ترکیبات به مقادیر غیرطبیعی می‌رسند می‌توانند استرس اکسیداتیو ایجاد کنند؛ پدیده‌ای که موجب پیری سلول‌ها و نابودی آنها می‌شود.
برخلاف سلول‌های سالم سلول‌های سرطانی مقادیر بالاتری از این ترکیبات را لازم دارند تا رشد سریع و پراکنده شدن آنها را تقویت کنند.
اخیراً گروهی از محققان مرکز سرطان آگوستا در جورجیا استراتژی فریبنده‌ای را در درمان سرطان آزمایش کرده‌اند. افزایش ترکیبات فعال اکسیژن تا حدی که باعث مرگ سلول‌های سرطانی شود.
این مقاله در مجله Cell Metabolism به چاپ رسیده است.
چه زمانی این ترکیبات برای سلول‌های سرطانی کشنده‌اند؟
دکتر گانگ ژو و همکارانش نوعی درمان را به نام Therapy adoptive T cellاستفاده کردند تا مقدار ROS را در تومور سرطانی بالا ببرند و سلول‌های با تقسیم بالا را وادار به خودکشی کنند.
adoptive T cell Therapy نوعی ایمونوتراپی است که در آن از سلول‌های ایمنی ویژه یا T cell برای هدف قرار دادن و نابود کردن سلول‌ها استفاده می‌کنیم.
در مطالعه جدید محققان روی نمونه موش با سرطان کولورکتال کارکردند. با دادن نوعی شیمی‌درمانی به موش‌ها که فعالیت T cell را افزایش می‌دهد حیوان در معرض ایمونوتراپی قرار می‌گیرد.
بعد از اجرای این درمان محققان توقف تولید گلوتاتیون را به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی در سطح سلولی برای متعادل کردن ROS مشاهده کردند. در نتیجه مقدار این ترکیبت در سلول‌های سرطانی بسیار بالا رفت.
T cell همچنین ساخت برخی گونه‌های خاص پروتئین یعنی سایتوکاین ها که اثرات پیش التهابی دارند را افزایش داد. این سایتوکاین ها شاملα TNF هم می‌شد که نقش مهمی را در مرگ سلول‌ها همان نقشش در رشد تومور بازی می‌کند.
دکترژو اشاره کرد:
ما پرسیدن این سؤال که چگونه ایمونوتراپی می‌تواند روی متابولیسم سلول‌های توموری اثر کند شروع کردیم.
مطالعات ما نشان داد α TNF می‌تواند مستقیماً روی سلول‌های توموری اثر کند و ROS را داخل آنها بالا ببرد.
به لطف تغییرات متابولیک انجام‌شده با adoptive T cell Therapy دانشمندان پسرفت کامل تومور را تقریباً در همه موش‌های دریافت‌کننده درمان مشاهده کردند.
یک روش نویددهنده
موفقیت مشابهی هنگام امتحان کردن این روش روی انواعی از سرطان سینه و سرطان سیستم لنفاوی یا لنفوما مشاهده شد.
همچنین محققان دریافتند سطوح افزایش‌یافته TNFα به دنبال ایمونوتراپی در ارتباط با شیمی‌درمانی استرس اکسیداتیو را بیشتر کرده و سلول‌ها را به نابودی کشانده است.
یافته دیگر این بود که توزیع کردن پیش اکسیدان ها موجب اثر مشابه با adoptive T cell Therapy می‌شود چون این داروها هم سطح ترکیبات فعال را بالا می‌برند.
دکتر ژو گفت:
پایه رشد آنها بالاست و اگر شما توانایی آنها را برای مقابله با رادیکال‌های آزاد متوقف کنید آنها به سمت خودکشی و مرگ خواهند رفت.
با اینکه ترکیبات رادیکالی که باعث استرس اکسیداتیو می‌شوند و برای نابودی سلول‌های سرطانی به نظر مهم می‌رسد اما با این حال ممکن است مرگ سلول‌های سرطانی در اثر TNFα باشد؛ سیتوکاینی که با توقف جریان خون تومور و محدود کردن رشد آنها شناخته شده است.
محققان اشاره کردند ممکن است سلول‌های سرطانی و T cell ها بر سر منابع انرژی رقابت کنند پس آنها روی هم اثر قابل بررسی خواهند داشت. و معمولاً T cell ها در اثر محرومیت از مواد غذایی می‌میرند و سلول‌های سرطانی با این مزیت زنده می‌مانند.
اثر این سلول‌ها روی سلول‌های سرطانی هنوز به اندازه کافی شناخته‌شده نیست. adoptive T cell Therapy به خودی خود روش جدیدی است که برای درمان انواع خاصی از سرطان مثل سرطان کولورکتال پیشرفت می‌کند.
مقاله‌نویسان در آخر گفتند که تلاش بیشتری باید روی بهتر فهمیدن اثر این سلول‌ها روی سرطان و پیشرفت قابلیت‌های ایمونوتراپی در نابودی سرطان متمرکز شود.
