آیا می‌دانستید که بیماری عروق کرونری به سادگی می‌تواند باعث مرگ افراد شود؟ بیماری عروق کرونر باعث اختلال در جریان خون عروق کرونری شده و باعث اختلال در خونرسانی عضله‌ی قلبی می‌شود. در این مقاله تصمیم داریم در فرصت کوتاهی شما را با علائم، علل و هرآنچه که مربوط به بیماری عروق کرونری است آشنا کنیم.
بیماری عروق کرونری از شایع‌ترین اختلالات قلبی است و تقریباّ ۱۶.۵ میلیون آمریکایی بالای ۲۰ سال را درگیر کرده‌است. این بیماری منجربه مرگ در هردو جنس مرد و زن می‌شود. تقریبا تخمین زده می‌شود که هر ۴۰ ثانیه در آمریکا یک نفر دچار حمله‌ی قلبی می‌شود. حمله‌ی قلبی می‌تواند از نتایج بیماری‌های عروق کرونری باشد.
علل بیماری عروق کرونری
شایع‌ترین دلیل بیماری عروق کرونری آسیب عروق توسط پلاک کلسترولی است، این پلاک در شریان‌ها ایجاد می‌شود و با نام آترواسکلروز شناخته می‌شود. کاهش جریان خون زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا تعداد بیشتری از شریان‌ها به طور نسبی یا به طور کامل مسدود می‌شوند. چهار شریان کرونری اصلی وجود دارد که در سطح قلب قرار گقتند این عروق شامل:
- شریان کرونری اصلی سمت راست
- شریان کرونری اصلی سمت چپ
- شریان سیرکومفلکس سمت چپ
- شریان قدامی نزولی سمت چپ
این عروق، خون سرشار از اکسیژن و مواد غذایی را به سمت قلب هدایت می‌کنند. قلب شما عضله‌ای می‌باشد که مسئول پمپ خون به سرتاسر بدن می‌باشد. طبق Cleveland Clinic، قلب سالم تقریباّ ۳۰۰۰ گالن خون را هر روز در بدن به گردش در می‌آورد. مثل اعضا یا عضلات دیگر قلب شما باید برای انجام کار خود یک منبع کافی و قابل اعتماد از خون دریافت کند. کاهش جریان خون در قلب شما منجربه ایجاد علائم بیماری عروق کرونری می‌شود.
دیگر علل نادری هم وجود دارد که منجربه آسیب یا بسته شدن عروق کرونری شده که به دنبال آن جریان خون به قلب کاهش می‌یابد.
عروق جانبی چه نقشی در بیماری عروق کرونری دارد؟
با افزایش اندازه‌ی انسداد در عروق کرونری، این عروق باریک شده و باعث ایجاد گردش خون جانبی می‌شوند. گردش خون جانبی ایجاد رگ‌های خونی جدید است که جریان خون را در اطراف محل انسداد برقرار می‌کنند. با این حال در زمان افزایش فشار و استرس شریان‌های جدید ممکن است قادر به تامین خون کافی غنی از اکسیژن به عضله‌ی قلب نباشند.
علائم بیماری عروق کرونری
زمانی که قلب شما به میزان کافی خون دریافت نکند ممکن است باعث یک سری علائم در شما شود. آنژین( ناراحتی قفسه‌ی سینه) از شایع‌ترین علائم این بیماری می‌باشد. بعضی افراد این ناراحتی را با کلمات زیر توضیح می‌دهند:
- درد قفسه سینه
- احساس سنگینی در قفسه سینه
- احساس تنگی در قفسه سینه
- احساس سوزش
- احساس فشار برروی قفسه سینه
این علائم می‌توانند با سوزش سردل یا سوء هاضمه اشتباه گرفته شود.
علائم دیگر شامل:
- احساس درد در بازو‌ها و شانه‌ها
- تنگی نفس
- تعریق
- سرگیجه
هرچه جریان خون شما کمتر باشد شما ممکن است علائم بیشتری را نیز تجربه کنید. اگرجریان خون مسدود شود یا قسمت بیشتری از رگ انسداد یابد، عضلات قلب شما در صورت عدم برقراری جریان خون شروع به مردن می‌کنند، که به این فرآیند حمله‌ی قلبی گویند. هیچکدام از علائم را نادیده نگیرید بخصوص زمانیکه دردناک و حاد باشد یا بیش از ۵ دقیقه طول بکشد در اینصورت اقدامات و درمان‌های فوری پزشکی ضروری است.
علائم بیماری عروق کرونری در زنان
زنان علاو‌بر علائم بالا ممکن است علائم زیر را نیز داشته‌باشند:
- تهوع
- استفراغ
- درد در ناحیه‌ی پشت
- درد در فک تحتانی
- تنگی نفس بدون درد در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه
مردان قبل از یائسگی بیشتراز زنان در معرض بیماری‌های عروقی قراردارند اما زنان یائسه و ۷۰ ساله درصد ابتلای مشابهی با مردان دارند. درنتیجه‌ی کاهش جریان خون، قلب شما:
- ضعیف می‌شود.
- ریتم و ریت نامنظمی پیدا می‌کند.
- نمی‌تواند به اندازه‌ی نیازبدن شما خون را به سرتاسر بدن پمپاژ کند.
پزشک شما این غیرنرمال بودن‌ها را در طول تشخیص خود پیدا می‌کند.
عوامل خطرساز بیماری‌های عروق کرونر:
فهمیدن این عوامل خطرساز در بیماری عروق کرونری همراه با اقدامات درمانی مناسب می‌تواند در کاهش و جلوگیری از ابتلا به بیماری کمک کننده باشد.
این عوامل خطرساز شامل:
- فشارخون بالا
- میزان کلسترول بالا
- مصرف تنباکو
- مقاومت به انسولین/ قندخون بالا/ دیابت شیرین
- چاقی
- عدم فعالیت
- عادت غذایی نامناسب
- آپنه انسدادی در خواب
- استرس‌های روانی
- مصرف زیاد الکل
- سابقه‌ی پره‌اکلامپسی در طول بارداری
عوامل خطرساز با افزایش سن افزایش می‌یابند. سن خود به تنهایی یک عامل خطرساز می‌باشد. مردان در شروع سن ۴۵ سالگی و زنان در شروع سن ۵۵ سالگی بیشتر درمعرض بیماری‌های عروقی قرار دارند. عوامل خطرساز بیماری‌های عروق کرونری زمانیکه فرد سابقه‌ی خانوادگی بیماری‌های قلبی را دارد اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.
تشخیص بیماری قلبی عروقی
تشخیص بیماری‌های قلبی عروقی نیاز به بررسی سابقه‌ی بیمار، معاینه‌ی بالینی و تست‌های دیگر تشخیصی دارد. این تشخیص‌ها شامل:
- الکتروکاردیوگرام: این تست، سیگنال‌های الکتریکی منتشره در قلب را ثبت می‌کنند. این روش همچنین به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا دچار حمله‌ی قلبی شده‌اید یا نه.
- اکوکاردیوگرام: این روش تصویربرداری از امواج اولتراسوند برای ایجاد تصویراز قلب استفاده می‌کند. نتیجه‌ی این روش نشان میدهد که آیا عمکلرد قلب شما درست می‌باشد یا نه.
- تست استرس: این تست میزان استرس و فشار وارده بر قلب را هنگام فعالیت و استراحت نشان میدهد. این روش فعالیت الکتریکی قلب شما را هنگام پیاده‌روی بر روی تردمیل یا هنگام دوچرخه‌سواری را نشان میدهد. تصویربرداری هسته‌ای در قسمتی از این تست قابل انجام می‌باشد. برای کسانیکه قادر به انجام فعالیت‌های ورزشی نیستند، می‌توان از داروهای خاصی برای انجام تست استفاده کرد.
- کاتتریزاسیون قلبی (کاتتریزاسیون قلب چپ): در طول این پروسه‌ی تشخیصی، پزشک شما ماده‌ی خاصی را به درون عروق کرونری شما از طریق کاتتری که از طریق شریانی در کشاله‌ی ران یا ساعد وارد شده، تزریق می‌کند. این ماده‌ی حاجب باعث بهبود تصویر رادیوگرافی شریان‌های کرونری می‌شود تا هرگونه انسداد را شناسایی کند.
- سیتی اسکن قلبی: پزشک شما ممکن است از این روش برای بررسی میزان رسوب کلسیم در عروق کرونری استفاده کند.
درمان بیماری‌های عروق کرونری
اگر تشخیص شما بیماری عروق کرونری می‌باشد مهم است که عوامل خطرساز را کاهش دهید یا کنترل کنید و به دنبال درمان برای کاهش ابتلا به سکته‌ی قلبی باشید. درمان نیز بستگی به وضعیت سلامتی جسمانی، عوامل خطرساز و سلامت کلی شما دارد. به عنوان مثال، پزشک شما ممکن است درمان دارویی برای درمان کلسترول بالا یا فشارخون بالای شما تجویز کند یا اگر دیابت دارید، ممکن است داروهایی برای کنترل دیابت شما تجویز کند.
تغییر شیوه‌ی زندگی می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سمته‌ی مغزی کمک کند. برای مثال:
- عدم مصرف تنباکو
- عدم مصرف یا مصرف کم الکل
- ورزش منظم
- کاهش وزن
- داشتن رژیم غذایی مناسب (کم چرب و کم نمک)
اگر وضعیت شما با تغییر شیوه‌ی زندگی و مصرف داروها بهبود نیافت، پزشک ممکن است روش دیگری را برای افزایش جریان خون قلب شما پیشنهاد دهد. این روش‌ها شامل:
- بالون آنژیوپلاستی: برای باز کردن عروق مسدود شده و کاهش حجم پلاکت بکار می‌رود. در این روش معمولا استنتی را برای باز نگه‌داشتن شریان بعد باز کردن آن تعبیه می‌کنند.
- جراحی پیوند عروق کرونری: باز کردن عروق مسدود شده از طریق باز کردن قفسه‌ی سینه
- بازکردن خارجی عروق کرونری: تحریک طبیعی برای ایجاد عروق خونی کوچک جدید از طریق شریان‌های مسدود شده در یک روش غیرتهاجمی
چه دیدگاهی نسبت به بیماری عروق کرونری وجود دارد؟
دیدگاه هر شخص متفاوت می‌باشد. جلوگیری از آسیب بیشتر عروق کرونری از طریق درمان به موقع یا رژیم غذایی مناسب می‌تواند شانس بهبودی را در شما افزایش دهد. مهم است که از دستورالعمل‌های پزشک خود پیروی کنید. داروها را در زمان مناسب خود مصرف کنید و شیوه‌ی زندگی خود را تغییر دهید. اگر خطر بیشتر شما را تهدید می‌کند برای جلوگیری از ابتلا به بیماری می‌توانید عوامل خطرساز خود را نیز کاهش دهید.
