استرس روانی در زمانهای مختلفی میتواند اکثر ما را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است عوارض قابلتوجهی بهجا بگذارد. استرس روانی نتیجهی یک ارزیابی شخصی و تعبیر ذهنی فرد است که چه چیزی در معرض خطر است و چه کاری برای آن باید انجام شود. به زبان سادهتر، استرس روانی زمانی روی میدهد که ما یک تهدید اجتماعی برای خود مییابیم؛ این تهدید میتواند به صورت واقعی و یا ناشی از تصورات ما باشد. بهرحال این تهدید ممکن است منجر به نگرانی ما بشود که آیا منابع لازم برای رویاروی با آن را داریم یا خیر.
هرچیزی که منجر به تهدید موقعیت، عزت و احترام اجتماعی، مورد پذیرش قرار گرفتن توسط یک گروه، ارزش شخصیت ما و به صورت کلی تهدیدی که ما کنترلی بر آن نداشته باشیم، بشود میتواند از مثالهای استرس روانی باشد. تمامی این تهدیدها میتوانند منجر به واکنش بدن ما بشوند و مقابله با فشار روانی ناشی از آنها میتواند سخت باشد. علاوه بر آن، احساس حمایت نشدن و بیگانگی نیز میتواند مقابله با استرس را دشوارتر بکند.
زمانی که واکنش بدن به استرس روانی شروع بشود، بدن گروهی از هورمونهای استرس نظیر کوتیزول، اپینفرین و دوپامین را رها میکند. این هورمونها موجب افزایش مصرف انرژی و دیگر تغییرات در بدن میشوند. این تغییرات در مدت زمان کوتاه، میتوانند مفید باشند اما در طولانی مدت اثرات مضری از خود نشان میدهند. به طور مثال، کورتیزول با افزایش انرژی در دسترس بدن، موجب بهبود عملکرد بدن میشود اما در عین حال میتواند منجر به سرکوب سیستم ایمنی نیز بشود.
اپینفرین نیز میتواند متابولیسم انرژی را راه بیندازد اما اثرات منفی روانی و جسمی نیز در طولانیمدت میگذارد. به همین دلیل، مدیریت استرس روانی در زندگی ما اهمیت دارد؛ و اجرای تکنیکهای کاهش استرس به منظور معکوس کردن فرآیندی که در بدن در پاسخ به استرس صورت میگیرد، مهم است. بدین ترتیب میتوان از استرسهای مزمن و طولانیمدت جلوگیری کرد.
راهکارهای زیادی برای مدیریت استرس روانی وجود دارد. این راهکارها میتوانند مربوط به دنیای بیرون و آنچه با آن سروکار داریم باشند و یا مربوط به درون و افکار ما در مورد آن موضوع باشد؛ همچنین میتوانند ابعاد مختلفی از زندگی ما را تحت تاثیر قرار دهند. در زیر به چند راهکار اشاره میکنیم:
مهارت حل اختلاف خود را افزایش دهید!
اختلاف نظر بخش اجتنابناپذیر روابط انسانیست. همواره ممکن است مردم با شما مخالفت کنند و چیز دیگری بخواهند؛ بنابراین بسته به روشی که ما اختلاف نظرها را مدیریت میکنیم، میتواند استرس روانی قابل ملاحظهای در ما ایجاد شود. اما اگر شما بر مهارت حل اختلاف خود کار کنید، نیمی از مشکل میتواند حل شود؛ میتوانید موقعیت به وجود آمده را تغییر دهید، نظرات منفی را کنار بگذارید و رفتار سالمتری را در پیش گیرید؛ و بدین ترتیب استرس روانی خود را به حداقل برسانید.
روی دوستان حامی خود تمرکز کنید و از داستانهای غمانگیز دوری کنید!
افراد را که روی حمایت آنها می توانید حساب کنید و کسانی که نمیتوانید را شناسایی کنید. خیلی ساده، مدت زمان بیشتری را با افرادی بگذرانید که زندگی را برای شما سادهتر میکنند و زمان وقتگذرانی با افرادی که موجب استرس شما میشوند را به حداقل برسانید. این کار شاید نتواند تمام مشکلات شما را حل کند، اما قطعا جلوی بیشتر آنها را میگیرد.
تغییری در زاویهی نگاه خود بدهید!
گاهی ما نگران چیزی هستیم که در واقع نباید این اندازه ما را تحت تاثیر قرار دهد و استرس ناشی از آن، غیرضروری است. نگاهی که به آن چیز دارید را تغییر بدهد و یا نقطهای که بر آن تمرکز کردهاید را جابهجا کنید؛ قطعا تفاوت میزان استرس خود را مشاهده خواهید کرد.
استراتژیهای مدیریت استرس مخصوص به خود را پیدا کنید!
پیدا کردن راههایی که به مدیریت وضعیت عمومی استرس شما کمک کند، میتواند موجب واکنش کمتر بدن شما نسبت به استرس شود. نکتهی اصلی این است که راهی را بیابید که مطابق شخصیت و زندگی شما باشد و استرس شما را کاهش دهد.