تمامی درمان‌های علمی شامل درمان دارویی و روان‌درمانی را برای افسردگی امتحان کرده‌اید اما بهبودی چندانی حاصل نشده است؟! در این شرایط گاهی طب سوزنی برای درمان افسردگی به بیماران توصیه می‌گردد. اما آیا واقعاً نتیجه‌بخش است؟ اصلا به امتحان کردن آن می‌ارزد؟ در این مقاله در مورد طب سوزنی و تأثیر آن بر افسردگی و همچنین خطرات احتمالی طب سوزنی اطلاعاتی در اختیارتان خواهیم گذاشت.
طب سوزنی برای درمان افسردگی به تازگی موضوع مطالعات مختلفی هم در غرب و هم در شرق شده است. در عین حال که در مورد نقش مهم طب سوزنی در درمان افسردگی توافق نظر چندانی وجود ندارد؛ حقیقتاً درمانی است که مطالعه‌ی تجربی آن دشوار است. به همین دلیل، بسیاری از مطالعات موجود کیفیت کمی دارند. به بیان دیگر، دانستن این که آیا طب سوزنی تاثیر زیادی بر افسردگی دارد یا خیر، واقعاً دشوار است. منظورمان از تاثیر زیاد، تاثیری فراتر از اثرات دارو، روان‌درمانی و مواردی از این قبیل است.
با توجه به این که به مرور زمان خصوصاً در شرق بر محبوبیت طب سوزنی افزوده می‌شود، انتظار می‌رود به عنوان درمان بالقوه‌ی افسردگی خصوصاً در بیمارانی که از سایر روش‌ها نتیجه نگرفته‌اند، مورد توجه قرار گیرد.
افسردگی چیست؟
افسردگی در تعریفی کوتاه نوعی بیماری است که با علائم خاص و نه فقط ناراحتی و اندوه شناخته می‌شود. شایع‌ترین علائم افسردگی عبارتند از:
- فقدان علاقه نسبت به فعالیت‌های روزانه
- افکار منفی و نگرانی در مورد آینده
- احساس بی‌قراری، خستگی یا اضطراب
- قادر به خواب نبودن یا خوابیدن بیش از حد
- احساس ناامیدی نسبت به آینده
- افکار خودکشی
با این که افسردگی غالباً با دارو، روان‌درمانی یا ترکیبی از این دو درمان می‌شود، آمار استفاده از درمان‌های تکمیلی و پرس‌وجو در مورد آن‌ها رو به افزایش است.
طب سوزنی چیست؟
طب سوزنی تکنیکی مبتنی بر طب سنتی چینی است که شامل باز کردن راه‌های جریان انرژی بدن می‌باشد. طب چینی تعاملات ذهن و بدن را هدف می‌گیرد. با این مضمون که هر چه شما در ذهن‌تان بدان می‌اندیشید، اثر فیزیکی بر بدن‌تان دارد. نمایان شدن احساسات با پنج جزء مختلف صورت می‌گیرد:
- ترس (آب)
- خشم (چوب)
- خوشحالی (آتش)
- نگرانی (زمین)
- غم (فلز)
باورها بر آن است که این موارد بر اعضای داخلی بدن تاثیر داشته و هر یک تحت عنوان yin یا yang شناخته می‌شوند. تصور می‌شود هر اندام بدن با احساس خاصی مرتبط است. به عنوان مثال، نظرها بر آن است که کبد با احساس خشم ارتباط دارد. طبق طب سوزنی و طب چینی، احساس خشم می‌تواند موجب بروز مشکل کبدی گشته و انسداد جریان خون کبد نیز می‌تواند به احساس خشم منتهی گردد.
طب سوزنی در راستای تخلیه‌ی انرژی‌های تجمع یافته در بدن، meridianها یا به اصطلاح گذرگاه‌های بدن را پاکسازی کرده و امکان دفع انرژی‌های مذکور را فراهم می‌کند. این کار در عمل با فرو کردن سوزن‌های ظریف به نقاط خاصی از بدن صورت می‌گیرد. تصور می‌شود نقاط مذکور با گذرگاه‌های بدن مرتبط بوده و به اندام‌های داخلی بدن متصل هستند.
عوارض جانبی احتمالی طب سوزنی
با این که عوارض جانبی طب سوزنی نادر هستند، آگاهی از وجود این عوارض حائز اهمیت است. لیستی از عوارض جانبی خفیف و جدی طب سوزنی در ادامه آورده شده‌اند. انجام طب سوزنی توسط تنها یک فرد معتبر، خطر عوارض جانبی را کاهش می‌دهد.
عوارض جانبی بالقوه‌ی خفیف
عوارض جانبی زیر ممکن است در محل ورود سوزن‌ها مشاهده گردند:
- خارش
- واکنش پوستی
- احساس درد
- خون‌ریزی یا کبودی
پیچش عضلانی و احساس خستگی یا خواب‌آلودگی سایر عوارض جانبی احتمالی هستند.
عوارض جانبی نادر جدی
عوارض جانبی زیر نادر هستند اما احتمال رخداد آن‌ها وجود دارد:
- آسیب نخاعی
- عفونت
- مشکلات تنفسی
- مشکلات قلبی
عوارض جانبی مذکور از تجویز نامناسب طب سوزنی ناشی می‌شوند. به همین دلیل، حائز اهمیت است طب سوزنی توسط یک متخصص آموزش‌دیده انجام گیرد.
طب سوزنی برای درمان افسردگی چگونه انجام می‌گیرد؟
طب سوزنی در درمان افسردگی چگونه مؤثر واقع می‌گردد؟ در واقع سوزن‌هایی به نقاط خاصی از بدن‌تان فروخواهد رفت که تصور می‌شود آن نقاط به احساسات منفی‌تان متصل هستند. با این کار سوزن‌ها انرژی تجمع یافته یا عدم تعادل در بدن را برطرف نموده و در پی آن، ذهن نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این فرآیند بسته به موقعیت فرد هفته‌ای یک بار یا چندین بار در هفته انجام خواهد گرفت. در ادامه لیستی از برخی نقاط بدن که ممکن است برای تسکین علائم افسردگی مورد استفاده قرار گیرند، آورده شده است. هر یک از این موارد با نقطه‌ی خاصی از بدن مرتبط هستند:
- (Guanyuan (CV4: قسمت پایینی پشت
- (Qihai (CV: پایین ناف
- (Zhongwan (CV12: قسمت وسط شکم
- (Hegu (L14: روی دست
- (Master of Heart 6 (MH6: سطح زیرین مچ
- (Yanglingquan (GB34: روی ران
- (Zusanli (ST36: زیر زانو
- (Taixi (K13: روی مچ پا
- (Shugu (BL65: کناره‌ی خارجی پا
پس از آن که سوزن‌ها به نقاط خاص مذکور فرو رفت، آرام و در حالت آرامش مثلاً ضمن پخش موسیقی یا آروماتراپی، روی میز دراز می‌کشید. صرف نظر از شواهد علمی معتبری که در مورد طب سوزنی وجود دارد، مسلم است که در این شرایط احساس بهتری خواهید داشت. به وضعیت فرد پس از دریافا طب سوزنی، اصطلاح ” acubliss ” اطلاق می‌شود.
چه مطالعاتی در مورد استفاده از طب سوزنی برای درمان افسردگی صورت گرفته‌اند؟
با این که مطالعات متعددی در خصوص کارآیی طب سوزنی برای درمان افسردگی وجود دارند، کیفیت این مطالعات مورد سؤال است. این امر به این علت نیست که محققان نمی‌خواهند مطالعات مناسبی در این باره انجام دهند؛ بلکه به خاطر آن است که تنظیم شرایط مطالعاتی مناسب برای بررسی این نوع درمان بدون خطا واقعاً دشوار می‌باشد. برخی از علل خطاهای بالقوه شامل موارد زیر است:
- دشوار بودن ایجاد یک شرایط کنترل کافی (به عنوان مثال، انجام طب سوزنی کاذب در گروه کنترل جهت مقایسه با گروهی که واقعا تحت طب سوزنی قرار می‌گیرند، دشوار است)
- مشکل در گزارش خطاها (مثلاً مطالعات شرق نسبت به مطالعات غرب یافته‌های با نتایج مثبت بیشتری دارند)
- این مشکل که طب سوزنی اثر دارونمایی قوی دارد (در نتیجه شناسایی میزان واقعی اثرات دشوار است)
