در سال ۱۹۹۲، عروسک‌های سخنگوی Teen Talk Barbie وارد بازار شدند. یکی از جملات جنجالی این عروسک‌ها این بود: “کلاس ریاضی سخت است.” اگر چه تولید و پخش این عروسک‌ها با واکنش شدید عموم مردم روبرو شد، اما این فرض اساسی هم چنان ادامه دارد و این باور نادرست را تبلیغ می‌کند که زنان به دلیل نقص‌های زیست شناختی، استعداد ریاضی برابر با پسران را ندارند و در زمینه‌های علم، فناوری، مهندسی و ریاضی (به این چهار حوزه STEM گفته می‌شود) شکوفا نمی‌شوند.
جسیکا کانتون (Jessica Cantlon) در دانشگاه کارنگی ملون، رهبری یک تیم تحقیقاتی را به عهده گرفت. این تیم به طور جامعی، پیشرفت مغزی کودکان پسر و دختر را مورد بررسی قرار داد. یافته‌های این مطالعه نشان داد که تفاوت جنسیتی در عملکرد مغز یا توانایی ریاضی وجود ندارد. در واقع دختران و پسران از نظر استعداد ریاضی برابر هستند. نتایج این تحقیق ۸ نوامبر، در مجله Science of Learning منتشر شده و قابل دسترسی است.
جسیکا کانتون، استاد علوم اعصاب تکاملی در دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دیتریش (Dietrich) و نویسنده ارشد این مقاله می‌گوید:
علم با باور‌های عامیانه مطابقت ندارد. ما مشاهده کردیم مغز کودکان بدون در نظر گرفتن جنسیت آن‌ها، عملکرد مشابهی دارد. بنابراین امیدواریم بتوانیم توقعات عامیانه و نامعقول مربوط به میزان پیشرفت کودکان پسر و دختر در ریاضیات را تغییر داده و آن را با باور این که در هر دو جنس استعداد راضی برابر است، جایگزین سازیم.
دکتر کانتون و تیم تحقیقاتی او، برای اولین بار مطالعه‌ای را براساس تصویر برداری عصبی (neuroimaging) انجام دادند و از طریق آن به ارزیابی تفاوت‌های زیست شناختی مرتبط با جنسیت و ارتباط آن با استعداد ریاضی کودکان خردسال، پرداختند.
تیم تحقیقاتی از MRI عملکردی (functional MRI)، برای اندازه گیری فعالیت مغز در ۱۰۴ کودک خردسال (۳ تا ۱۰ ساله؛ ۵۵ دختر) استفاده کردند. این اندازه گیری زمانی که کودکان در حال تماشای فیلم آموزشی مرتبط با مباحث پایه ریاضی مثل شمارش اعداد و جمع زدن بودند، صورت گرفت. محققان اسکن مغزی دختران و پسران را برای ارزیابی میزان شباهت مغزی آن‌ها به یکدیگر مقایسه کردند.
علاوه بر آن، با مقایسه اسکن مغزی کودکان با گروهی از بزرگسالان (۶۳ بزرگسال؛ ۲۵ زن) که همان فیلم آموزشی را مشاهده کرده بودند، بلوغ مغزی نیز مورد بررسی قرار گرفت.
پس از مقایسه‌های آماری بی شمار، تیم تحقیقاتی هیچ تفاوتی در رشد مغزی دختران و پسران مشاهده نکرد. همچنین، محققان هیچ تفاوتی در نحوه پردازش مهارت‌های ریاضی پسران و دختران مشاهده نکردند و همه کودکان هنگام تماشای فیلم‌های آموزشی به یک اندازه با مسائل درگیر شده بودند. در نهایت، بلوغ مغزی پسران و دختران از لحاظ آماری، برابر با مردان یا زنان در گروه بزرگسالان بود. این شواهد وجود استعداد ریاضی برابر در دختران و پسران را نشان می‌دهد.
این تشابه تنها در شبکه یادگیری و حل ریاضی مغز دختران و پسران نیست، بلکه این شباهت در کل مغز آن‌ها مشهود است. این یک یادآوری مهم است که انسان‌ها علی رغم تفاوت‌های ظاهری، بیش از آن چه تصور می‌کنیم به یکدیگر شباهت دارند.
آلیسا کرسی (Alyssa Kersey)، محقق فوق دکترا در دانشکده روانشناسی دانشگاه شیکاگو و نویسنده اول مقاله
بیشتر بخوانید: کلیشه های جنسیتی نقش مهمی در تکامل رفتار کودکان دارند؛ چاره کار چیست؟
پژوهشگران همچنین برای ارزیابی میزان پیشرفت ریاضی کودکان، نتایج تست توانایی اولیه ریاضیات (Early Mathematics Ability Test) را در کودکان دختر و پسر با هم مقایسه کردند. این آزمون، یک تست استاندارد برای کودکان ۳ تا ۸ ساله و با ۹۷ شرکت کننده (۵۰ دختر) بود. آن‌ها دریافتند که توانایی ریاضی در بین کودکان یکسان بوده و تفاوتی ناشی از جنسیت یا سن در آن‌ها وجود ندارد. همچنین، جنسیت فرد در استعداد ریاضی برابر مغز و بلوغ مغزی تفاوتی ایجاد نمی‌کند.
این مطالعه در تکمیل یافته‌های مطالعه قبلی این تیم تحقیقاتی صورت گرفته است. مطالعه قبلی در طیف وسیعی از تست‌های ریاضی، عملکرد رفتاری یکسانی را بین پسران و دختران نشان داده بود.
دکتر کانتون معتقد است جامعه و فرهنگ، دختران و زنان جوان را از تحصیل در رشته‌های ریاضی و STEM باز می‌دارد. مطالعات قبلی نشان می‌دهد خانواده‌ها وقت بیشتری را صرف بازی‌های تقویت کننده شناخت فضایی (spatial cognition) با پسربچه‌ها می‌کنند. بسیاری از معلمان نیز در کلاس ریاضی، وقت بیشتری برای پسران صرف می‌کنند، زیرا به موفقیت‌های آنان در زمینه ریاضیات امیدوار‌ترند. به طور کلی کودکان اغلب بر اساس انتظاراتی که والدین آن‌ها در زمینه توانایی ریاضی دارند، عمل می‌کنند.
در روند اجتماعی شدن طبیعی کودکان، تفاوت‌های جزئی موجود میان پسران و دختران، پررنگ تر می‌شود به طوری که می‌تواند به سرعت، در نحوه برخورد ما با آنان در زمینه یادگیری علوم و ریاضی مؤثر باشد. ما باید از این ریشه‌های فکری نادرست آگاه باشیم تا بتوانیم در رفتار و عملکرد خود از نابرابریهای جنسیتی دوری نماییم.
دکتر جسیکا کانتون
این پروژه تنها بر رشد اولیه کودکان تمرکز داشته و از مجموعه‌های محدودی از عملیات ریاضی استفاده نموده است. دکتر کانتون در تلاش است تا این پروژه را با استفاده از مجموعه وسیع‌تری از مهارت‌های ریاضی مانند پردازش فضایی و حافظه، ادامه داده و کودکان را طی چندین سال مورد بررسی قرار دهد.
کانتون و كرسن این مطالعه را در دانشگاه روچستر تحت عنوان شباهت‌های جنسیتی در مغز در یادگیری ریاضیات انجام داده‌اند. این تحقیق بودجه لازم خود را از بنیاد ملی علوم و مؤسسات ملی بهداشت دریافت کرده است.
