بارداری باعث تغییراتی در ترشحات واژن می‌شود. این تغییرات شامل تغییر در رنگ، بافت و حجم ترشحات است. ترشحات واژن در روزهای اول بارداری نیز دچار تغییراتی می‌شود. یکی از اولین نشانه‌های بارداری، افزایش ترشحات واژن است. همچنین تغییرات رنگ آن می‌تواند طبیعی یا غیرطبیعی باشد. در واقع تغییر رنگ یکی از قابل توجه‌ترین تغییراتی است که اتفاق می‌افتد. ترشحات واژن می‌تواند آبکی و شیری رنگ، سفید و گوله مانند، زرد یا سبز، خاکستری، قهوه‌ای، صورتی و یا قرمز باشد. در این مقاله به بررسی رنگ ترشحات واژن در این دوران می‌پردازیم و با موارد خطرناک بیشتر آشنا خواهیم شد.
حالت طبیعی ترشحات واژن در بارداری چگونه است؟
وجود ترشحات واژن در دوران بارداری و در مراحل مختلف چرخه قاعدگی طبیعی است. ترشحات نرمال و سالم واژن که به لوکوریا (leukorrhea) نیز معروف است، بوی ملایمی دارد. همچنین وجود ترشحات آبکی در دوران بارداری دور از انتظار نیست.
هنگام حاملگی، حجم ترشحات افزایش می‌یابد، تا خطر ابتلا به عفونت‌های واژینال و ادراری را کاهش دهد. در ماه‌های آخر بارداری، حجم ترشحات واژن بیشتر شده و ممکن است همراه با موکوز صورتی باشد. این موکوز به طور خاص چسبنده و ژله مانند است و نشان می‌دهد که بدن برای زایمان آماده است.
رنگ ترشحات واژن در بارداری و مفهوم هر رنگ
رنگ ترشحات واژن در بارداری مانند ترشحات زرد رنگ بی بو در بارداری می‌تواند نشان دهنده‌ی عوارض مختلفی باشد.
۱. ترشحات آبکی در دوران بارداری
این ترشحات سالم و طبیعی هستند و بوی ملایمی نیز دارند. با این وجود تغییر در کیفیت و مقدار ترشحات واژن در بارداری، نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلی در بدن هستند. زن باردار، در صورتی که در ماه‌های آخر خود نباشد و ترشحات زیاد و ژله مانندی داشته باشد، باید حتماً به پزشک مراجعه کند. اما اگر در ماه آخر خود باشد، این ترشحات مربوط به نزدیکی به زمان زایمان است.
۲. ترشحات پنیری واژن در دوران بارداری
اگر ترشحات واژن در بارداری حالت گوله مانند داشته باشد، صرف نظر از این که این ترشحات حالت پنیری دارند یا خیر، می‌تواند نشان دهنده‌ی عفونت قارچی واژن باشد. عفونت قارچی شایع بوده و به خصوص بدن هنگام بارداری نسبت به این عفونت‌ها حساس‌تر می‌شود. از علائم دیگر عفونت قارچی که همراه با ترشحات پنیری واژن در دوران بارداری است، می‌توان به خارش، سوزش، درد هنگام دفع ادرار یا مقاربت اشاره کرد.
۳. ترشحات زرد رنگ در اوایل بارداری و ترشحات سبز رنگ
این دو رنگ نشانه وجود بیماری هستند؛ از جمله بیماری‌های مقاربتی (STI) مثل کلامیدیا یا تریکوموناس باشد. دیگر نشانه‌های احتمالی عفونت‌های مقاربتی می‌توان به قرمزی و حساس شدن ناحیه تناسلی اشاره کرد. بیماری‌های مقاربتی معمولاً علائم دیگری ندارند.
براساس گفته‌های مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها (CDC) بیماری‌های آمیزشی باعث ایجاد عوارضی که بتواند سلامت مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد، نمی‌شوند. البته ممکن است عوارض این بیماری‌ها تا سال‌ها پس از تولد آشکار نشود، اما می‌تواند بر سیستم عصبی و رشد و تکامل کودک تاثیر بگذارد؛ همچنین موجب ناباروری مادر شود.
البته توجه شود که وجود قطراتی زرد رنگ حاصل از ادرار را نباید با ترشحات زرد رنگ در اوایل بارداری اشتباه گرفت.
۴. ترشحات خاکستری رنگ واژن در دوران بارداری
ترشحات خاکستری می‌توانند بیانگر وجود عفونت واژن به نام واژینوز باکتریایی (Bacterial vaginosis یا BV) باشد. این ترشحات بویی شبیه بوی ماهی دارند که پس از مقاربت، این بود تشدید می‌یابد.
واژینوز باکتریایی به علت بهم خوردن تعادل باکتری‌های واژن اتفاق می‌افتد. داشتن رابطه جنسی با پارتنرهای متعدد می‌تواند خطر ابتلا به واژینوز باکتریایی را افزایش دهد؛ همچنین از شایع‌ترین عفونت‌ها در دوران باروری می‌باشد.
۵. ترشحات قهوه‌ای رنگ واژن در دوران بارداری
این رنگ می‌تواند به علت وجود خون کهنه‌ی باقی‌مانده در بدن باشد، که وارد ترشحات واژن شده است. همچنین از علائم اولیه‌ی حامگی نیز می‌باشد.
به طور معمول، ترشحات قهوه‌ای رنگ در دوران بارداری مسئله‌ی نگران کننده‌ای نیست. اما دقت شود که اگر خانوم‌های باردار ترشحات قهوه‌ای تیره‌ای را مشاهده کردند، حتماً به پزشک مراجعه کنند.
۶. ترشحات صورتی رنگ واژن در دوران بارداری
ترشحات صورتی در هنگام بارداری ممکن است طبیعی و یا غیرطبیعی باشد. ترشحات واژن در روزهای اول بارداری و در ماه آخر، می‌تواند نشان دهنده‌ی آماده سازی بدن برای زایمان باشد. همچنین این حالت ممکن است قبل از سقط جنین یا طی بارداری خارج رحمی نیز اتفاق بیفتد.
مطالعه‌ای انجام شده بر روی ۴۵۱۰ شرکت کننده نشان می‌دهد که لکه بینی و دیدن خون روشن در سه ماهه اول، به خصوص برای کسانی که فقط ۱ الی ۲ روز چنین وضعیتی را شاهد بوده‌اند، ریسک بالایی برای سقط جنین ندارند.
از دیگر دلایل وجود لکه‌های روشن در ترشحات واژن در دوران حاملگی می‌توان به مقاربت و عفونت‌های واژن اشاره کرد.
۷. ترشحات قرمز رنگ واژن در دوران بارداری
در صورت مشاهده‌ی رنگ قرمز در ترشحات واژن در بارداری، سریعاً باید به پزشک مراجعه شود. به خصوص اگر ترشحات زیاد بوده، حاوی لخته باشد یا با گرفتگی و درد شکم همراه باشد. این علائم نشان دهنده‌ی سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی است. تقریبا ۱۰ تا ۱۵ درصد از حاملگی‌ها به سقط جنین منتهی می‌شود.
دیگر علل قرمز بودن ترشحات واژن در بارداری، اهمیت کمتری دارند؛ به خصوص در سه ماهه‌ی اول؛ زیرا می‌تواند به علت باقی‌ماندن خونریزی‌های پیشین یا عفونت باشد. مطالعات نشان می‌دهند که حدود ۷ تا ۲۴ درصد زنان در حاملگی‌های اولیه خود، خونریزی دارند. خونریزی‌های بعدی در حاملگی می‌تواند نشان دهنده‌ی وجود مشکلات جدی یا شروع زایمان باشد.
مقابله با ترشحات واژن در بارداری
افزایش ترشحات واژن در دوران بارداری و بوی ملایم آن در دوران حاملگی طبیعی است، اما وجود رنگ‌های غیرمعمول و یا بوی نامطبوع می‌تواند به علت عفونت باشد. پزشک می‌تواند برای درمان، آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
اما زنان می‌توانند برای حفظ سلامت خود در دوران بارداری اقداماتی را انجام دهند:
- عدم استفاده از تامپون
- با دوش ناحیه‌ی تناسلی خود را نشویید.
- از محصولات مراقبتی و بهداشتی شخصی خود استفاده کنید؛ مثل دستمال توالت و صابون شخصی.
- زیرشلواری بپوشید تا ترشحات اضافی جذب شوند.
- پس از دفع ادرار و مدفوع، ناحیه‌ی تناسلی را از جلو به عقب تمیز کنید.
- پس از دوش گرفتن یا شنا کردن، ناحیه‌ی تناسلی را خشک کنید.
- از لباس زیر‌هایی از جنس فیبرهوای هواکش استفاده کنید.
- از پوشیدن شلوارهای جین تنگ و یا لباس زیرهای پلاستیکی، که می‌تواند خطر عفونت را بالا ببرند، خودداری کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید و از مصرف میزان زیاد شکر برهیزید. زیرا شکر می‌تواند خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش دهد.
- از غذاهای پروبیوتیک و مکمل‌ها استفاده کنید. بدین طریق می‌توانید از بهم خوردن تعادل باکتریایی واژن جلوگیری کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت تغییر رنگ ترشحات واژن در بارداری باید به پزشک مراجعه کرد. زیرا در صورتی که این تغییر رنگ نشان دهنده‌ی عفونت باشد، بدون درمان مناسب، ممکن است شرایط موجود را بسیار وخیم کند.
سخن آخر
افزایش ترشحات واژن در دوران بارداری طبیعی است. اما رنگ غیرطبیعی و بوی تند و احسای ناراحتی در واژن یا شکم، معمولاً نشان دهنده بیماری است. به خصوص اگر رنگ ترشحات سبز، زرد و خاکستری باشد.
زنان در صورت مشاهده‌ی خونریزی شدید و طولانی همراه با درد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند.
