لیزر رفع موهای زائد روشی برای از بین بردن موهای زائد بدن است که از امواج متراکم نوری یا لیزر استفاده می‌شود.
در طی لیزر موهای زائد، نوری که از داخل لیزر تابش می‌یابد، توسط رنگدانه (ملانین) مو جذب می‌شود. انرژی نوری به گرما تبدیل می‌شود و فولیکولهای مو را دچار آسیب می‌کند (کیسه‌های لوله مانندی که ریشه مو در آن قرار می‌گیرد). آسیب وارد شده به فولیکول مو رشد بعدی آن را به تاخیر انداخته و یا به کل مهار می‌کند.
معمولا لیزر رفع موهای زائد برای مدت طولانی از رشد مجدد مو جلوگیری می‌کند اما کمتر پیش می‌آید که اثر آن دائمی باشد. در نتیجه برای حذف اولیه مو چندین جلسه لیزر متوالی نیاز است. همچنین مراقبت‌های ترمیمی و تکمیلی پس از لیزر نیز می‌تواند مؤثر باشد.
لیزر رفع موهای زائد معمولا برای پوست‌های روشن با موی تیره بسیار خوب جواب می‌دهد اما برای تمامی انواع پوست‌ها و موها انجام می‌شود و بسیار هم مؤثر است.
چرا لیزر
لیزر موهای زائد به منظور حذف موهای ناخواسته و اضافی بدن صورت می‌گیرد. قسمت‌هایی از بدن که تحت لیزر قرار می‌گیرند عبارتند از: پاها، زیر بغل، دست‌ها ، زیر چانه و ناحیه بیکینی. البته جز موارد گفته شده تقریبا تمامی نقاط بدن نیز می‌توانند تحت لیزرتراپی قرار گیرند. البته پلک و نواحی اطراف آن ، و نیز نواحی خالکوبی شده پوست نباید مورد لیزر قرار گیرند.
نوع پوست و رنگ مو از فاکتورهای دخیل در میزان تاثیر لیزر هستند. اساس کار لیزر رفع موهای زائد این است که رنگدانه‌های مو (نه پوست) باید لیزر تابش شده را جذب کنند. سعی بر این است در حالی که فولیکولهای مو آسیب می‌بینند، از پوست آن ناحیه محافظت شود. به همین دلیل اگر مو و پوست اطراف آن بیشترین اختلاف و تضاد رنگی را با هم داشته باشند (مانند موی تیره و پوست روشن) تاثیر لیزر بهتر خواهد بود.
در افرادی که رنگ مو و پوستشان نزدیک هم است ، انجام لیزر دارای ریسک بالاتری خواهد بود. اما با توجه به پیشرفت‌هایی که در عرصه لیزر و زیبایی حاصل شده‌است، انجام لیزر رفع موهای زائد برای چنین افرادی نیز (با پوست تیره) راحت‌تر خواهد بود.
در مورد رنگ موهایی که جذب نوری خوبی ندارند ، لیزر کردن کمی دشوار است (رنگ‌هایی مانند خاکستری، قرمز، بلوند و سفید). اما مطمئنا در آینده نه چندان دور شاهد تکنولوژی‌های جدیدی از لیزر خواهیم بود که برای انواع رنگ‌های مختلف مو پاسخگو هستند.
عوامل خطر و عوارض لیزر رفع موهای زائد
ریسک فاکتورها و عوارض انجام لیزر موهای زائد با توجه به نوع پوست، رنگ مو، برنامه درمانی و میزانی پایبندی و عمل به توصیه‌های پیش و پس از لیزر بستگی دارد. عوارض شایع لیزر موهای زائد به شرح زیر می‌باشند:
- سوزش و حساسیت پوستی. علائمی مانند سوزش، قرمزی و تورم پوست ممکن است پس از لیزر خود را نشان دهند. این واکنش‌های پوستی معمولا پس از گذشت چند روز فروکش می‌کنند.
- تغییر رنگدانه. پس از اعمال لیزر بر روی قسمتی از بدن، پوست آن ممکن است تیره تر یا روشن‌تر از قبل شود. این تغییر پوستی می تواند دائمی یا موقتی باشد. معمولا روشن تر شدن پوست در افرادی که از قرار گرفتن در معرض خورشید قبل یا بعد از لیزر اجتناب نمی‌کنند و یا افرادی که دارای پوست تیره تری می‌باشند ، مشاهده می‌شود.
تاول ، پوسته پوسته شدن و تغییرات بافتی پوست. این اتفاق‌ها از عوارض نادر لیزر می‌باشد. سایر نشانه‌هایی که کمتر دیده می‌شوند عبارتند از: سفید یا خاکستری شدن موی لیزر شده، رشد بیش از حد مو در اطراف ناحیه لیزر شده و … که معمولا در پوست‌های تیره مشاهده می‌شود.
برای جلوگیری از آسیب‌های چشمی ناشی از لیزر، استفاده از لیزر رفع موهای زائد برای پلک‌ها، ابرو و نواحی اطراف چشم توصیه نمی‌شود.
آمادگی‌های لازم برای انجام لیزر
اگر تمایل دارید با انجام لیزر موهای زائد خود را از بین ببرید، توجه داشته باشید که پزشکی را انتخاب کنید که در این زمینه متخصص بوده (درماتولوژی یا متخصص زیبایی) و سابقه لیزر پوست‌های مشابه نوع پوستی شما را داشته باشد. اگر قرار شد پزشک عمومی یا پرستار کار لیزر شما را به عهده بگیرد، مطمئن شوید که متخصصی در اطراف باشد تا بر کار آنان نظارت کند.
در مورد لیزر کردن در سالون‌های زیبایی که بدون هیچ بورد یا تخصصی اقدام به لیزر کردن موهای زائد شما می‌کنند بسیار محتاط تر عمل کرده و بیشتر مراقب باشید.
قبل از انجام لیزر موهای زائد، ابتدا با پزشک مشورت کنید. او به شما خواهد گفت آیا انجام لیزر برای پوست شما بهترین راه است یا خیر. طی ملاقاتی که با پزشک خواهید داشت، او به بررسی موارد زیر خواهد پرداخت:
- مشاهده سابقه پزشکی، داروهای مصرفی، تاریخچه اختلالات یا زخم‌های پوستی و داشتن پیشینه انجام پروسه حذف موهای زائد
- بررسی خطرات، مزایا و فواید ناشی از لیزر؛ اینکه لیزر تا چه حدی می‌تواند در مورد حذف موهای زائد شما مؤثر باشد
- گرفتن عکس‌های «قبل و بعد» برای مشاهده تغییر حاصل شده و بررسی‌های بلند مدت
- بررسی برنامه کلی درمانی و هزینه‌های لیزر (انجام لیزر زیبایی معمولا اضافی بوده و مشمول بیمه نمی‌شود)
همچنین پزشک برای اقدامات قبل از انجام لیزر نیز توصیه‌هایی خواهد داشت مانند:
- در معرض خورشید قرار نگیرید. به توصیه پزشک از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، قبل و بعد از لیزر، خودداری کنید. هنگام خروج از منزل سعی کنید از کرم‌های ضدآفتاب وسیع‌الطیف با SPF30 استفاده کنید.
- پوست خود را روشن نگه دارید. از کرم‌های رنگ تیره ای که پوست شما را تیره یا برونزه می‌کنند استفاده نکنید. در صورتی که اخیرا از کرم‌ها یا متدهای برونزه استفاده کرده باشید، پزشک توصیه خواهد کرد تا از کرم‌های بلیچینگ و سفیدکننده استفاده کنید.
- از سایر روش‌های حذف موهای زائد استفاده نکنید. حداقل به مدت ۴ هفته قبل از انجام لیزر از دیگر متدهای از بین بردن موهای زائد، مانند موبرها، موم و واکس، و همچنین الکترولیزموهای زائد استفاده نکنید. این روش‌ها با دستکاری کردن و آسیب وارد کردن به فولیکول مو، کار لیزر را دشوار می‌کنند.
- از مصرف داروهای رقیق کننده خون پرهیز کنید. از پزشک خود در مورد محدودهای دارویی پیش از انجام لیزر بپرسید. ممکن است نیاز باشد از مصرف داروهایی مانند آسپرین و داروهای ضدالتهاب خودداری کنید.
- تراشیدن موهای زائد. تراشیدن و تمیز کردن موهای زائد یک روز قبل از انجام لیزر (با ریش تراش، ژیلت و …) توصیه می‌شود. این کار باعث می‌شود موهایی که در سطح پوست قرار دارند از بین بروند و سوختن مو پس از انجام لیزر باعث آسیب پوستی نشود. البته ساقه و ریشه مو در داخل پوست سالم باقی می‌مانند.
لیزر موهای زائد چگونه انجام می‌شود؟
برای انجام کامل لیزر، حدود ۲ الی ۶ جلسه لیزر نیاز است. فاصله بین هر جلسه بستگی به ناحیه‌ای دارد که مورد لیزر قرار می‌گیرد. اندام‌هایی که رشد موی سریع‌تری دارند، مانند دست‌ها، لیزر باید هر ۴ الی ۸ هفته یکبار تکرار شود. اما برای نواحی مانند پشت و کمر هر ۱۲ الی ۱۶ هفته یکبار کفایت می‌کند.
در حین لیزر شما باید از عینک‌های حفاظدار مخصوصی برای جلوگیری از آسیب‌های چشمی استفاده کنید. در صورت نیاز دستیار پزشک ناحیه مورد نظر را مجدد می‌تراشد (بهتر است جهت رعایت مسائل بهداشتی تراش شخصی خود را به همراه داشته باشید). همچنین به منظور کاهش ناراحتی یا سوزش‌های پوستی حین انجام لیزر رفع موهای زائد ، پزشک می‌تواند از بی‌حسی‌های موضعی استفاده کند.
حین انجام لیزر چه اتفاقاتی در انتظارمان هستند؟
لیرزی که پزشک از آن استفاده می‌کند، وسیله‌ای دستی می‌باشد. بر اساس نوع لیزری که انجام می‌شود، در سر دستگاه ممکن است سیستم سرمایشی کار گذاشته شود و یا از ژل‌های خنک کننده استفاده شود تا آسیب‌های پوستی را به حداقل کاهش دهد.
هنگامی که دستگاه راه اندازی شده و روشن می‌شود، پرتوهای لیزر از پوست شما عبور کرده و به فولیکول مو برخورد می‌کند. گرمای شدید ناشی از لیزر باعث تخریب ریشه‌های مو می‌شود و رشد آن را مهار می‌کند. احساسی که ممکن است حین انجام لیزر داشته باشید رنجش‌های نقطه‌ای ناشی از گرمای لیزر و یا سرمای شدید ناشی از ژل و دستگاه است.
اگر از لیزر تنها برای رفع موهای زائد در نواحی کوچک مانند دست استفاده شود، انجام آن تنها چند دقیقه طول می‌کشد. اما اگر ناحیه وسیعی مانند پشت و … مورد لیزر قرار گیرد ممکن است بیشتر از یک ساعت به طول بینجامد.
مراقبت‌های پس از انجام لیزر
بروز علائمی مانند قرمزی پوست و تورم در ناحیه مداخله شده تا چند ساعت پس از انجام پروسه طبیعی می‌باشد.
برای کاهش دادن علائم می‌توانید از یخ استفاده کنید. اگر بلافاصله پس از انجام لیزر پوست شما واکنش شدیدی نشان داد، پزشک احتمالا از کرم‌های استروئیدی در ناحیه ملتهب استفاده کند.
پس از هربار لیزر و در فاصله بین جلسات از نور خورشید دوری کنید و تا مدت ۶ هفته (و یا به مدت توصیه شده توسط پزشک) از دستگاه‌های برنزه اجتناب کنید. سعی کنید روزانه از کرم‌های ضدآفتاب با SPF30 استفاده کنید.
نتیجه حاصل از انجام لیزر رفع موهای زائد
موهای لیزر شده یکهویی از بین نمی‌روند بلکه طی روزها و هفته‌ها به مرور می‌ریزند. آنچه مشاهده خواهید کرد مانند رشد متوالی مو خواهد بود. انجام جلسات متعدد لیزر رفع موهای زائد ضروری است زیرا در چرخه طبیعی رشد و ریزش موها، بهترین زمان اثر لیزر هنگامیست که موها تازه از فولیکول بیرون آمده‌اند.
نتایج حاصل از لیزر موهای زائد در هر فرد متفاوت می‌باشد و نمی توان دقیق پیش‌بینی کرد. بسیاری از افراد تا ماه‌ها و حتی سال‌ها از دست موهای زائد خود راحت می‌شوند. اما به هر حال مطلب گفته شده به این معنی نیست که از بین رفتن مو در ناحیه لیزر شده «دائمی» می‌باشد. اما مویی که بعدا رشد می‌کند به مراتب ظریف‌تر و روشن‌تر خواهد بود.
برای کاهش یا از بین بردن موهای زائد احتمالا نیاز باشد به صورت طولانی مدت مکررا مورد لیزر تراپی قرار بگیرید.
لیزرهای خانگی!
گاها مشاهده می‌شود که برخی افراد از لیزرهای خانگی استفاده می کنند. این دستگاه‌های لیزری به مراتب اثر موبری کم‌تری دارند اما تقریبا هیچ تحقیق یا مدرکی وجود ندارد که میزان بازده و کارآمدی لیزرهای مورد استفاده در مطب و لیزرهای خانگی را مقایسه کرده باشد.
بهتر است بدانید سازمان غذا و داروی آمریکا معتقد است این لیزرهای خانگی بیشتر جنبه زیبایی شناسی دارند تا پزشکی. به این معنی که لیزرهای خانگی از به اندازه لیزرهای پزشکی از امنیت کافی برخوردار نیستند. با این حال تحقیق بلند مدتی مبنی بر میزان امنیت یا کارآمدی لیزرهای خانگی در دسترس نیست.
اگر تصمیم دارید از لیزرهای خانگی استفاده کنید، سعی کنید دستورالعمل ذکر شده روش دستگاه را کامل مطالعه کرده و طبق آن عمل کنید تا عوارض و آسیب‌های چشمی را به حداقل برسانید.
