در جراحی تعویض مفصل زانو، مفصل مصنوعی جایگزینی مفصل آسیب‌دیده میشود. این جراحی به کاهش درد و عملکرد بهتر بیماران کمک می‌کند. اما در بسیاری از موارد بیمار به‌خاطر ترس از عمل یا نگرانی در مورد بهبودی، جراحی را به تعویق می‌اندازد و از روش‌های درمانی دیگر مانند مصرف داروهای خوراکی، تزریق کورتیزون و فیزیوتراپی استفاده می‌کند.
ممکن است در مورد نتایج بالقوه جراحی تعویض مفصل زانو نگران باشید اما قطعا فکر کردن در مورد عواقب احتمالی به تاخیر انداختن درمان نیز شما را رها نمی کند.
در صورتی که به تشخیص جراح متخصص نیاز به تعویض مفصل زانو داشته باشید، ابن عمل بهترین درمان برای بهبود وضعیت زانوی شماست و به تعویق انداختن آن می تواند عواقب و خطرات جدی به همراه داشته باشد که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.
افزایش درد زانو
استخوان، غضروف و رباط‌های آسیب‌دیده نمی‌توانند به تنهایی بهبود یابند. در حقیقت، در بعضی موارد، شرایط مفاصل زانو وخیم شده و در صورت عدم درمان، عملکرد زانو به‌طور کلی از دست می‌رود و درد زیادی ایجاد میشود. درد بیشازحد زانو باعث میشود بیمار نتواند به‌صورت طبیعی راه برود. در نتیجه، کیفیت زندگی شما به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
افزایش وزن
زندگی با زانوی صدمه‌دیده می‌تواند حتی پیاده‌روی را سخت کند. برخی از بیماران مبتلا به درد جدی زانو حتی قادر به ورزش کردن نیستند؛ زیرا حرکت بیشازحد به زانو فشار می‌آورد و درد آن‌ها را بدتر می‌کند.
هنگامی که درد شدید باعث میشود کمتر تحرک داشته باشید، بدن شما به کالری کمتری نیاز دارد. به همین دلیل، وقتی کمتر فعالیت دارید، بیشتر مستعد افزایش وزن هستید.
افزایش وزن فقط مشکلات شما را بیشتر می‌کند؛ زیرا فشار بیشتری به زانوها وارد می‌کنید و هنگام اعمال وزن بیشتر درد نیز افزایش می‌یابد. برخی از بیماران حتی سایر مشکلات مانند تحریک‌پذیری، افسردگی و اختلال خواب را به‌دلیل افزایش وزن گزارش می‌دهند.
بهبودی کندتر
جراحی تعویض مفصل زانو در حال حاضر روشی پیچیده است، اما تأخیر در آن باعث میشود هم عمل جراحی و هم بهبودی دشوارتر شوند.
به‌طور کلی، سن نیز نقش مهمی در فرایند بهبودی ایفا می‌کند. هرچه بیمار جوان‌تر باشد، بهبودی بعد از جراحی تعویض مفصل زانو با سرعت بیشتری اتفاق میفتد. به‌علاوه تأخیر در عمل جراحی تعویض مفصل زانو، خطرات عوارض جانبی و عفونت بعد از عمل را افزایش می‌دهد؛ زیرا بیماری به مرحله پیشرفته‌تری رسیده است و درد و التهاب بیشتر باعث گستردگی آسیب مفاصل می‌شوند. در این صورت پزشک مجبور میشود استخوان و بافت نرم بیشتری از اطراف مفصل زانو بردارد و از تکنیک‌های بازسازی پیچیده‌تری استفاده کند. در نتیجه فرایند بهبودی نیز به زمان بیشتری نیاز پیدا می‌کند.
محدود شدن گزینه‌های درمانی
به تعویق انداختن عمل جراحی تعویض مفصل زانو باعث افزایش آسیب به زانو میشود. این مسئله باعث میشود شانس شما برای انجام عمل جراحی تعویض جزئی مفصل زانو کاهش یابد و نیاز به تعویض کامل مفصل زانو داشته باشید.
کاهش سلامت عمومی
یکی دیگر از خطرات تأخیر در عمل جراحی تعویض مفصل زانو، محدود کردن توانایی فرد برای شرکت در فعالیت‌های بدنی یا ورزش بوده که برای حفظ سلامت قلبی‌عروقی ضروری است. کاهش سطح فعالیت بدنی می‌تواند منجر به افزایش وزن و استرس بیشتر در مفصل زانو شود. این مسئله باعث تشدید شدن بیماری شما میشود.
با افزایش درد و تحت تأثیر قرار گرفتن عملکرد زانو، سلامت عمومی شما نیز کاهش می‌یابد و با مشکلات زیر مواجه می‌شوید:
- ضعف عضلات به‌دلیل کاهش تحرک
- بیماری قلبی‌عروقی یا بیماری ریوی به‌دلیل سبک زندگی بی‌تحرک
- استرس و فشار روی پشت و باسن
کاهش سلامت روانی
استرس زندگی همراه با درد و ناراحتی، عدم تحرک و عدم توانایی در انجام فعالیت‌های لذت‌بخش بر سلامت روانی شما تأثیر می‌گذارند. به‌علاوه، این استرس می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف، مشکلات گوارشی و اختلالات عاطفی تأثیراتی منفی بر بدن بگذارد.
بدتر شدن ناهنجاری
با افزایش درد، ناهنجاری در مفصل افزایش می‌یابد. در بیماران آرتریت زانو، بدتر شدن ناهنجاری منجر به ضربدری شدن یا پرانتزی شدن زانوها میشود. در آرتریت باسن، طول پا کوتاه‌تر میشود و سایش استخوان اتفاق میفتد. با بدتر شدن ناهنجاری مفصل، انجام عمل تعویض مفصل زانو سخت‌تر میشود. این مسئله باعث میشود جراح زانو برای اصلاح ناهنجاری‌های مفصل زانو عمل جراحی طولانی‌تری انجام دهد.
افزایش سفتی مفصل
با افزایش آرتریت مفاصل، مفصل تمایل به حرکت کمتری دارد. وقتی این اتفاق بیفتد، ممکن است بافت‌های نرم اطراف مفصل منقبض شوند که این مسئله باعث سفتی زانو میشود.
تضعیف قدرت عضلات
هنگامی که آرتروز شما پیشرفت می‌کند، ممکن است عضلات اطراف مفصل تضعیف شوند. این موضوع باعث سخت‌تر شدن بهبودی پس از عمل میشود. اگر عمل جراحی تعویض مفصل زانو را بیشازحد به تأخیر بیندازید، ممکن است قدرت عضلات شما دیگر هرگز یکسان نشود.
جراحی و بهبودی پیچیده‌تر و پرهزینه‌تر
انتظار بیشازحد طولانی برای جراحی تعویض مفصل زانو باعث میشود مجبور شوید بیشتر وقت خود را برای جلسات بهبودی و درمانی بگذارید. همچنین این بدان معناست که در طولانی‌مدت پول بیشتری برای بیماری خرج می‌کنید.
به‌علاوه هرچه عمل جراحی را بیشتر به تعویق بیندازید، عمل پیچیده‌تر میشود. به‌عنوان مثال، اگر زودتر عمل کنید، ممکن است فقط به تعویض جزئی زانو احتیاج داشته باشد. اما به تعویق انداختن عمل باعث میشود انجام عمل جراحی تعویض کامل مفصل زانو نیاز باشد. عمل تعویض کامل مفصل زانو پر هزینه‌تر و پیچیده‌تر از عمل جراحی تعویض جزئی مفصل زانو است. این تأخیر هزینه بیشتری به شما تحمیل می‌کنید و باعث میشود روند بهبودی شما طولانی‌تر شود.
روش‌های کاهش درد در صورت به تعویق انداختن جراحی تعویض مفصل زانو
درصورت نیاز به تعویق انداختن عمل جراحی تعویض مفصل زانو می‌توانید از روش‌های زیر برای کاهش درد مفصل زانو استفاده کنید:
- استفاده از پد حرارتی: پد حرارتی را به مدت ۱۵ دقیقه روی زانو در ناحیه درد، و روی عضله چهارسر ران (قسمت جلویی ران) قرار دهید تا به آرامش عضلات و انعطاف‌پذیری بیشتر زانوی شما کمک کند. در طول روز چند بار از پد حرارتی استفاده کنید. اگر وان آب گرم دارید نیز می‌توانید برای ریلکس کردن کل پا از آن استفاده کنید.
- استفاده از کمپرس یخ: اگر زانوی شما واقعاً درد دارد از کمپرس یخ استفاده کنید و آن را به مدت ۱۰ دقیقه روی مفصل زانوی خود قرار دهید. هنگامی که زانوی شما شروع به بهبود کرد، از پد حرارتی استفاده کنید.
- اجتناب از فعالیت‌های تشدید‌کننده درد: واقعاً چه چیزی زانوی شما را بیشتر آزار می‌دهد؟ آیا پیاده‌روی طولانی‌مدت باعث افزایش درد میشود؟ یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها درد شما را بیشتر می‌کند؟ به فعالیت‌هایی که باعث افزایش درد زانو میشود توجه کرده و سعی کنید تغییراتی در آن‌ها ایجاد کنید. به‌عنوان مثال سعی کنید تایم پیاده‌روی را کاهش دهید یا کمتر از پله‌ها استفاده کنید.
- مصرف داروهای مسکن: بسیاری از داروهای خوراکی یا کرم‌ها باعث تسکین درد می‌شوند.
- ماساژ: می‌توانید از دستان خود برای ماساژ عضلات جلوی ران خود در بالای سر زانو (عضلات چهار سر ران) استفاده کنید. همچنین می‌توانید از یک وردنه استفاده کنید و به آرامی عضله جلویی ران را به سمت بالا و پایین ماساژ دهید.
جمع‌بندی
عمل تعویض مفصل زانو برای کاهش درد و توانایی تحرک انجام میشود. این عمل باعث میشود بیمار بعد از بهبودی قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود باشد. برخی از افراد به‌خاطر ترس از عمل یا نگرانی‌های مالی، عمل تعویض مفصل زانو را به تعویق می‌اندازند که با عواقب مختلفی مواجه می‌شوند. به‌طور کلی به تعویق انداختن این عمل توصیه نمی‌شود بلکه پیشنهاد می شود برای انجام عملی موفقیت‌آمیز به پزشکی متخصص و باتجربه مراجعه کنید تا عوارض جانبی عمل به حداقل برسند. دکتر علیرضا امین جواهری در جراحی زانو و لگن تخصص بسیاری دارد و می تواند عمل شما را با کمترین عوارض و بیشترین درصد موفقیت انجام دهد.
