ابلیشن فیبریلاسیون دهلیزی یا Atrial fibrillation ablation روشی است که به کمک آن ریتم غیرطبیعیِ آغاز شده در حفرات بالایی (دهلیزها) قلب (آریتمی / Arrhythmia) تحت درمان قرار می‌گیرد. این ابلیشن نوعی ابلیشن قلبی است؛ در این روش برای از بین بردن سیگنالهای غیرطبیعی عامل آریتمی، بافت را زخمی کرده و یا از بین می‌برند. ابلیشن فیبریلاسیون دهلیزی زمانی به کار گرفته می‌شود که دارو و دیگر روش‌های مداخله‌گر در درمان ریتم غیرطبیعی قلب کارگر نباشد. این روش به ندرت به عنوان انتخاب اولیه درمان آریتمی در نظر گرفته می‌شود. در صورت درمان فیبریلاسیون دهلیزی دیگر نشانه‌های بیماری از قبیل، خستگی و تنگی نفس نیز از بین خواهد رفت. در صورت عدم درمان، این اختلال وخامت بیماری در طول زمان شدت می‌یابد.
انواع ابلیشن فیبریلاسیون دهلیزی
نوع ابلیشن انتخابی برای درمان فبیریلاسیون دهلیزی به منشاء ریتم غیرطبیعی قلب و وجود و یاعدم وجود دیگر اختلالات قلبی بستگی دارد. این سه نوع شامل:
تصویر بالا روش ایزولاسیون سیاهرگ ششی را نشان می‌دهد. در این روش کاتتر‌ها نزدیک سیاهرگ‌های ششی قرار می‌گیرند.
- کاتتر ابلیشن (Catheter ablation). پزشک تیوب کوچکی (کاتتر) را یه درون قلب فرستاده و سپس گرما و یا سرمای شدیدی را اعمال می‌کند. در نتیجه، باعث ایجاد زخم‌های کوچکی در قسمت‌های مشخصی از قلب می‌شود. این عمل باعث از بین رفتن سیگنالهای الکتریکی نامنظم قلبی می‌گردد. این روش به نام ایزولاسیون سیاهرگ ششی که خود نوعی کاتتر ابلیشن است نیز خوانده می‌شود.
- روش مِیز (Maze procedure). این روش به هنگام عمل قلب باز استفاده می‌شود. در این روش پزشک به کمک اسکالپل و یا تجهیزات ابلیشن، زخم‌های پر پیچ و خمی را در بافت دهلیزها ایجاد می‌کند. زخم‌های ایجاد شده در این روش نیز مانند روش کاتتر موجب از بین رفتن سیگنالهای الکتریکی عامل انواعی از آریتمی می‌شود. در صورتی که دیگر انواع درمان فیبریلاسیون دهلیزی برای فرد کارگر نبوده و همچنین برای درمان دیگر اختلالات قلبی، همچون بای‌پس عروق کرونری یا ترمیم دریچه‌های قلبی قرار است تحت جراحی قرار بگیرد، این روش بهترین انتخاب خواهد بود.
- ابلیشن گره دهلیزی-بطنی (AV). در این روش پزشک به کمک کاتتر در ناحیه‌ای از قلب به نام گره دهلیزی-بطنی (AV) خراش‌هایی را ایجاد می‌کند. این گره حفرات بالایی قلب (دهلیزها) را به حفرات پایین قلب (بطن‌ها) متصل می‌کند. خراش‌های ایجاد شده مانع رسیدن ایمپالس‌های الکتریکی اشتباه از دهلیزها به بطن‌ها می‌گردد. در صورتی که اختلال فیبریلاسیون دهلیزی به کمک هیچ یک از روش‌های دیگر بهبود نیابد این انتخاب مناسب است. پس از ابلیشن گره دهلیزی-بطنی، برای تنظیم ریتم قلب، بیمار به پِیس‌مِیکر نیاز خواهد داشت.
کارکرد
در حالت طبیعی هر ضربان قلب توسط ایمپالس‌های تولیدی توسط سلول‌های به خصوصی (سلول‌های ضربان ساز) در دهلیز راست آغاز می‌شود. در مبتلایان به فیبریلاسیون دهلیزی سیگنالهای تولیدی معیوب هستند و به قدری سریع تولید می‌شوند که دهلیزها به جای داشتن ضربان درست و موثر، در فواصل کوتاهی به سرعت منقبض می‌گردند. این محرک‌های سریع، هات اسپات (Hot spot) نامیده می‌شوند. برای بازگشت ریتم قلب به حالت طبیعی، دسترسی منشاء این هات‌اسپات‌ها به سایر نقاط قلب باید مسدود شود. شایع‌ترین درمان فیبریلاسیون دهلیزی، کاتتر ابلیشن است. در این روش پزشک یک یا تعداد بیشتری از تیوب‌های نازک (کاتتر) را از طریق عروق خونی به درون قلب می‌فرستد. او به کمک کاتتر نقشه پرداز، موقعیت دقیق محرک‌ها را شناسایی کرده و آن را به کمک گرما یا سرمای شدید ایجاد شده توسط نوک کاتتر‌ها، از بین می‌برد. این عمل موجب ایجاد خراش شده و ضمن از بین بردن سیگنالهای غیرطبیعی، ریتم عادی را به قلب باز می‌گرداند. تکنیک استفاده از سرمای شدید (کرایوابلیشن / Cryoablation) روشی جدید است. پزشک از کشاله ران کاتتری را به محل منشاء آریتمی می‌فرستد؛ سپس از آن برای باد کردن بالون کوچک مسدود کننده آن نقطه استفاده می‌کند. در نتیجه خراش ایجاد شده، مسیر سیگنالهای معیوب را مسدود می‌کند. این روش در مقایسه با ابلیشن گرما (Heat ablation) زمان کمتری گرفته و مخاطرات و مشکلات مشترکی با آن روش دارد.
