زمانیکه میزان آب در خون ما کاهش مییابد، نورونهای مغز، فرمان تشنگی صادر میکنند ولی سوال اینجاست با چه مقدار آب سیراب میشویم؟
میزان آب بدن ما بهطور مرتب تنظیم میشود. دهیدراتاسیون (کمبود آب بدن) میتواند منجر به سرگیجه، هذیان و سرسام و بیهوشی شود. نوشیدن مایعات این تعادل یا هموستازی را به حالت اولیه بازمیگرداند اما مدتی طول میکشد تا آب از دهان به سلولها منتقل شود و ما مدت زیادی قبل از این اتفاق نوشیدن آب را متوقف میکنیم. اگر ما نوشیدن آب را در حین این تاخیر ادامه دهیم، در معرض خطر جدی مسمومیت با آب خواهیم بود که بهطور بالقوه کشنده است.
دانشمندان شروع به تجزیه و تحلیل مکانیسمهای پیشرفتهای کردهاند که ما را از نوشیدن بیش از حد آب منع میکند و پاسخ در مغز است.
چه عواملی تشنگی را کنترل میکند؟
مسیر کنترل تشنگی، یک ناحیه کوچک در مغز پیشین میباشد که تیغهی انتهایی (Lamina Terminalis) نامیده میشود. هنگامی که شبکه LT فعال میشود، احساس تشنگی میکنیم. مطالعهای که هفته گذشته در ژورنال Science منتشر شده، نشان میدهد که تشنگی احساس ناخوشایندی را در موشها ایجاد میکند که نوشیدن این حس ناخوشایند را تسکین میدهد. یکی دیگر از عوامل تشنگی، تناول است. به محض اینکه شروع به خوردن میکنیم، حس تشنگی ما تحریک میشود. آب برای هضم غذایی که میخوریم ضروری میباشد. همچنین آب با توازن میزان مایعات، از مختل شدن هموستازی توسط الکترولیتهای موجود در غذا جلوگیری میکند.
چرا نوشیدن را متوقف میکنیم؟
زاخاری نایت (Zachary Knight) از گروه فیزیولوژی دانشگاه کالیفرنیا و تیمش در ژورنال Nature گزارش کردند که نورونهای اندام سابفرنیکال (Subfornical Organ) که قسمتی از LT را تشکیل میدهد، هستهی اصلی این موضوع میباشند.
نویسندگان توضیح میدهند که رفتار نوشیدن بسیار معمولی در طبیعت پیشبینی شده است، به این معنی که مغز تغییرات قریبالوقوع در تعادل مایع را پیشبینی میکند و پیشتر این رفتار را تنظیم میکند. در این مطالعه محققان از موشها استفاده کرده و دسترسی آنها به آب را به مدت یک شب محدود کردند. نویسندگان اینگونه مینویسند که زمانیکه آب در دسترس آنان قرار گرفت موشها با رغبت زیادی آب را نوشیدند و بهطرز شگفتانگیزی نورونهای SFO در عرض یک دقیقه مهار شدند. این افت در سیگنالینگ عصبی، بسیار سریعتر از رسیدن آب به خون رخ میدهد.
مقاله مرتبط: نوشیدن آب چگونه به کاهش وزن کمک میکند؟
نوشیدن آب، نورونهای القاکنندهی تشنگی (SFO) را تحریک میکند تا میزان نوشیدن آب را تنظیم کنند.
سیگنالها از دهان به سمت مغز
هنوز مشخص نیست که چگونه مغز متوجه نوشیدن مایعات میشود. مطالعهی اخیر منتشر شده در ژورنال Nature Neuroscience بر پرزهای گیرندههای دهان اشاره دارند. تیمی به رهبری یوکی اوکا (Yuki Oka) از انستیتو فناوری کالیفرنیا نشان داده است که آب، تعادل اسید بزاق را که گیرندههای تشخیص اسید را فعال میکند، تغییر میدهد.
بنابراین بهترین راه برای رفع تشنگی چیست؟
مطالعهای که توسط سان بیزولت (Sanne Boesveldt) از دانشگاه واخنینگن هلند منتشر خواهدشد، به این سوال پاسخ خواهد داد. پیش از این میدانستیم که نوشیدنیهای سرد نسبت به نوشیدنیهای ترش، طعمدار و گازدار، تاثیر بیشتری در رفع تشنگی دارد. ولی در این مطالعه، تیم مطالعاتی دریافت که آبنباتهای سرد و طعمدار نسبت به نوشیدنیهای سرد تاثیر بیشتری در رفع تشنگی دارند و بهترین طعم، لیمو میباشد.
مقاله مرتبط: هشت فایدهی مصرف ژلاتین
بنابراین با نزدیک شدن به فصل پاییز و سردتر شدن هوا در نیمکره شمالی، آبنبات لیمو میتواند گزینهی خوبی برای رفع تشنگی باشد!