مشاوران مدرسه و مهد کودک ها همیشه با این سوال والدین مواجه اند: “چگونه با خشم فرزندم کنار بیایم؟” خشم در کودکان چیز بدی نیست و والدین همیشه نمی‌توانند کودکان خود را راضی و خوشحال نگه دارند. پس نگران این نباشید که کودک شما گاها فریاد می‌کشد و یا اشیا را به اطراف پرت می‌کند. در این مطلب به چند تا از سوال متداول والدین در مورد کنترل خشم در کودکان پاسخ می‌دهیم.
آیا خشم به کودک آسیب می‌رساند؟
خشم یک حس نورو‌فیزیکی خود بخودی و موقت است و در اثر خستگی، نارضایتی و گاها ضعف بروز می‌کند. خشم و عصبانیت واقعی نباید یک حس بد و ترسناک تلقی شود، بلکه باید آن را کنترل کرد. به دلیل این‌که همه‌ی موجودات می‌توانند خسته و کلافه شوند، عصبانیت هم یک اثر طبیعی و نرمال محسوب می‌شود، اما آن‌چه که برای کنترل خشم انجام می‌دهیم، حائز اهمیت است. معمولا افراد جوان خشم خود را با روش‌های خطرناک و نادرست ابراز می‌کنند که باعث فرو‌پاشی رابطه‌ی دوستی، احترام و محبت می‌گردد.
آیا عصبانیت در بزرگسالی، از سنین پایین منشا می‌گیرد؟
مشکلات به وجود آمده به هنگام بروز عصبانیت اغلب ریشه در دوران کودکی دارد. کودکان با مشاهده‌ی رفتار بزرگسالان به هنگام خشم مثل، داد زدن، فحش دادن، سرزنش و واکنش فیزیکی، از آنها الگو‌برداری می‌کنند و ممکن است این نوع رفتار تا آخر عمر ثابت بماند. کودکان باید یاد بگیرند که به هنگام عصبانیت، احساس خود را به درستی بروز دهند و باعث آزار دیگران نشده و به آنان توهین نکنند. هر خانواده‌ای با روش خاصی فرزندان را تربیت می‌کند که گاها در بعضی از خانواده ها میبینیم که “خشم” یک حس بد است و هر کس عصبانی شود تنبیه می‌شود! در این صورت، کودکان در بروز احساسات مختلف خود در محدودیت قرار می‌گیرند. سرکوب خشم بیشتر از فریاد زدن در سلامتی روانی و معاشرت اجتماعی کودک تاثیر دارد. افرادی که در کودکی به هر نحوی عصبانیت خود را بروز نداده‌اند، در بزرگسالی مستعد ابتلا به افسردگی و ارتکاب جرم هستند.
مقاله ی مرتبط: خشم چیست و چگونه می‌توان آن را مدیریت کرد؟
چگونه از روی خشم کودک، علت ناراحتی او را بدانم؟
خشم سالم با ارتباطات خشن مشخص می‌شود. یک فرد به هنگام عصبانیت، رک و مستقیم و با صدای بلند به فرد مقابلش علت خشم خود را می‌فهماند. گاهی فرد بجای بروز خشم، سعی می‌کند اوضاع را از حالت عصبانیت دور کرده و طرف مقابل را آرام کند. به طور کلی در خشم سالم افراد به دنبال حل مشکلات و سازگاری با اوضاع پیش آمده هستند.
در خشم ناسالم، فرد به دنبال گرفتن حق دیگران، با خشونت صحبت کردن و آسیب رساندن به دیگران می‌باشد. این نوع خشم با تهدید و تنبیه همراه است که اغلب نتیجه‌ی خوبی ندارد.
چگونه می‌توانم به فرزندم کنترل خشم را بیاموزم؟
هر شخصی در هر سنی یاد می‌گیرد که چگونه خشم خود را بروز دهد. خوشبختانه، راه‌های زیادی برای بروز خشم وجود دارد که باید بزرگسالان یاد بگیرند و به کودکان نیز آموزش دهند. وقتی کودک مشاهده می‌کند که عصبانیت او نتیجه‌ی دلخواه ندارد، به دنبال راه‌های دیگری برای ابراز احساسات خود می‌رود و در نهایت با کمک والدین یک راه مناسب برمی‌گزیند. استراتژی‌های فیزیکی مثل ورزش، یوگا، کلاس‌های مدیتیشن برای آرامش اعصاب از راه‌هایی است که افراد می‌توانند برای کنترل خشم استفاده کنند. در مدارس نیز معلمان باید کنار آمدن با یکدیگر را به کودکان یاد بدهند و هر گونه رفتار ناهنجار کودک را به والدین گزارش دهند.
مقاله ی مرتبط: کنترل خشم (یک مهارت مهم هوش هیجانی برای موفقیت)
در آخر، برای فردی که خشم خود را بصورت نا سالم ابراز می‌کند باید زمان داده شود. اگر به این‌گونه افراد بگویید که شخص خشنی هستند، مسلما هیچ چیزی درست نمی‌شود! مغز احساساتی کودکان بر رفتار آنان سلطه دارد و آن بخش از مغز که مسئول گرفتن تصمیم منطقی است، فعالیت چندانی ندارد. آموزش نحوه‌ی کنترل خشم و آرام کردن خود برای حل مشکل، بهترین تربیتی است که والدین می‌تواند به فرزند بدهد. گوش دادن به سخنان کودکی که خود را آرام کرده تا بدون عصبانیت صحبت کند، به‌شدت این اخلاق پسندیده را در کودک تقویت می‌کند.
