شیوی توزیع چربی در بدن، ما را در معرض خطر بیشتری در مورد بیماریهای کاردیومتابولیکی همچون بیماری قلبی و دیابت قرار میدهد. تحقیق جدیدی به بررسی تاثیر جنسیت فرد در بروز این خطر میپردازد.
تقریباً ۷۰ درصد مردم ایالات متحدهی آمریکا دچار اضافه وزن بوده و بیش از یک سوم این جمعیت، چاق محسوب میشوند. این آمار تعجببرانگیز محققان و متخصصان سلامت را به صحبت درمورد اپیدمی چاقی در ایالات متحدهی آمریکا واداشته است.
بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت فقط تنها چند مورد از خطرهای بیماری کاردیومتابولیک میباشد که به چاقی مرتبط است. بیماری عروق کرونری قلب که چاقی یکی از ریسک فاکتورهای اصلی برای آن میباشد، در صورت عدم درمان، میتواند به حملهی قلبی منجر شود اما این میزانِ چربی موجود در بدن نیست که ما را در معرض خطر قرار میدهد، بلکه این نحوهی توزیع چربی میباشد که ما را با مشکل روبه رو میکند! برای مثال ما میدانیم افرادی که چربی زیادی در ناحیهی شکمشان دارند، در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری قلب قرار دارند. به علاوه چنین به نظر میرسد که جنسیت در این مورد نقش داشته باشد. یک تحقیق جدید تایید میکند که جنس بر چگونگی توزیع چربی در بدن تأثیر دارد و بالتبع، این امر نیز به نوبهی خود بر ریسک ابتلا به بیماری کاردیومتابولیک تأثیر میگذارد.
مقالهی مرتبط: علت تجمع چربی مردان در ناحیه شکم
تحقیق جدید انجام یافته توسط دکتر Miriam A. Bredella، رادیولوژیستِ بیمارستان عمومی ماساچوست و استادیار رادیولوژی دانشکدهی پزشکی هاروارد رهبری شد. در پیرامون صحبت از انگیزهی انجام این تحقیق، دکتر Bredella میگوید:
ما چنین فرض کردیم تفاوتهایی مرتبط با جنسیت در ترکیب بدن و تودههای چربی اضافه وجود دارد که میتوانند با بیماریهایی نظیر دیابت، بیماری قلبی و سکتهی مغزی مرتبط باشند.
یافتههای مطالعهی آنها، در گردهمآیی سالانهی انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی که در شیکاگو برگزار میشود، ارائه خواهد شد.
مطالعهی جنسیت، چربی و خطر بیماریهای کاردیومتابولیک
دکتر Bredella و همکارانش ۲۰۰ فرد بزرگسالِ دچار اضافه وزن را (افراد چاق) که از جنبههای دیگر سالم محسوب میشدند، بررسی کردند. ۹۱ نفر از شرکتکنندهها مرد بودند. تمامی این شرکتکنندهها از نظر BMI و سن مشابه بوده و میانگین سنی آنان ۳۷ سال بود. برای ارزیابی ترکیب بدن، تمامی شرکتکنندهها با استفاده از جذبسنجی اشعهی ایکس انرژی دوگانه و CT اسکن پس از یک شب، مورد بررسی قرار گرفتند.
مقالهی مرتبط: شاخص تودهی بدنی (BMI) برای بزرگسالان
محققان با استفاده از تکنیکی به نام اسپکتروسکوپیِ تشدید مغناطیسی قادر بودند تا میزان چربی بدن را محاسبه و بررسی نمایند. همچنین سطح سرمی گلوکز، انسولین و چربیها را نیز تعیین کنند.
دکتر Bredella و همکارانش از آنالیز رگرسیون خطی برای آنالیز ترکیببندی بدن و ریسک فاکتورهای اختلالات کاردیومتابولیک استفاده کردند. مطالعه نشان داد زنان در مجموع هم چربی کلی و هم چربی زیر جلدی بیشتری نسبت به مردان دارند و در عین حال تودهی حجم بدنی لاغری نسبت به مردان دارند. حجم تودهی بدنی به مجموع وزن فرد در عضلات، استخوانها، رباطها، تاندونها، و دستگاههای داخلی بدن اشاره دارد.
با این توضیحات میزان چربی موسوم به چربی احشایی یا چربی اضافی در مردان بیشتر است که اصطلاحاتی برای توصیف چربی در اطراف ارگانهای بدن هستند. مردان چربی نابجای بیشتری در عضلات، شکم و کبد دارند.
چربی اکتوپیک؛ اثرات سارکوپنیک بیشتر در زنان
دکتر Bredella برای خلاصه کردن نتایج تحقیق میگوید:
مردان چاق در مقایسه با زنان دارای BMI یکسان، دارای چربی احشایی بیشتری در محدودهی عضلات و کبد هستند که همگی ریسک فاکتورهای موثر در بیماری کاردیومتابولیک محسوب میشوند. در هر حال، مردان دارای عضلات و تودهی بدنی بیشتری هستند که عوامل محافظتی کاردیومتابولیک محسوب میشود. زنان نسبت مردان، مقدار چربی کل بدنی و چربی ناحیهی ران بیشتری دارند که همچنین عامل محافظتی در سلامت کاردیومتابولیک محسوب میشود.
اما نکتهی شگفتانگیز این است که چربی اضافی و نابجا ریسک بیماری کاردیومتابولیک را در مردان افزایش نمیدهد در حالی که در مورد زنان همان مقدار چربی با ریسک ابتلای بالاتری در بیماری کاردیومتابولیک همراه است. در ارتباط با همین موضوع، دکتر Miriam A. Bredella میگوید:
این میزان چربی در مقایسه با چربی ذخیره شده در ناحیهی شکم، عضلات و کبد مردان، در مورد سلامت زنان آسیبزنندهتر است.
مطالعهای مشابه در همین راستا توسط دکتر Bredella انجام شد که ارتباط میان چاقی سارکوپنیک و سلامت کاردیومتابولیک را بررسی کرده است. چاقی سارکوپنیک به ترکیب نامتعادل تودهی عضلانی کم و تودهی چربی زیاد اشاره دارد.
این مطالعه نیز به تاثیر چاقی سارکوپنیک در ابتلا به بیماریهای کاردیومتابولیک به ویژه در زنان رسیده است.
دکتر Bredella توضیح میدهد:
چاقی سارکوپنیک شاید در ارتباط میان چاقی و بیماری کاردیومتابولیک دست کم گرفته شده باشد. این موضوع بر اهمیت ایجاد تودهی عضلانی در تنظیمات مربوط به چاقی تأکید دارد.