دندان‌درد، دردیست که خود دندان، اطراف و فک را درگیر می‌کند. پوسیدگی دندان، عفونت، پرشدگی سست یا شکسته دندان و پس‌روی لثه می‌توانند عامل ایجادش باشند. اگر درد بیش از یک یا دو روز طول کشید، بهتر است بلافاصله برای درمان به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
تا آن زمان، می‌توانید از درمان‌های ساده‌ای که از مواد دردسترس در خانه ساخته می‌شوند، برای تسکین دردتان استفاده کنید.
۱. کیسه‌ی یخ
کیسه‌ی یخ می‌تواند در تسکین درد دندان کمک‌کننده باشد، به‌خصوص اگر به دلیل آسیب یا ورم لثه باشد. فرد می‌تواند کیسه‌ی یخ را روی گونه و بالای دندانی که درد می‌کند به مدت چند دقیقه نگه دارد. استفاده از این درمان باعث انقباض عروق خونی و کاهش جریان خون به آن محل می‌شود. این به بی‌حسی درد و کاهش تورم و التهاب کمک می‌کند.
۲. دهان‌شویی با آب نمک
آبکشی دهان با آب نمک گرم به خارج کردن ذرات موجود در حفرات یا بین دندان‌ها کمک می‌کند. این روش همچنین می‌تواند موجب کاهش تورم، افزایش بهبودی و تسکین گلودرد شود.
آب نمک را می‌توان با حل کردن یک قاشق چای‌خوری نمک در یک لیوان آب گرم تهیه کرده و حدود ۳۰ ثانیه دهان را شستشو داد. این عمل باید مرتبا به میزان مورد نیاز تکرار شود.
۳. ضددردها
داروهای بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن می‌توانند موقتا درد دندان را تسکین دهند. آسپرین نباید به بچه‌های زیر ۱۶ سال داده شود.
۴. سیر
در طول زمان‌ها، سیر به‌طور گسترده برای اهداف دارویی مورد استفاده قرار گرفته است. سیر دارای ترکیبی به‌نام آلیسین است که به‌خاطر خواص ضد باکتریایی‌اش مطرح است. سیر تازه را خرد کرده و با اندکی نمک مخلوط کنید، سپس برای دندان آسیب‌دیده مورد استفاده قرار دهید.
۵. چای نعناع
نعناع دارای خواص بی‌حس کنندگی است که می‌تواند به تسکین درد دندان کمک کند. منتول که عامل طعم و بوی نعناع است، به‌عنوان ضد باکتری شناخته می‌شود. یک قاشق چای‌خوری برگ نعناع خشک شده را در یک فنجان آب جوش قرار داده و ۲۰ دقیقه منتظر بمانید. بعد از خنک شدن، دهان را با آن آبکشی کنید، سپس قورت داده یا به بیرون بریزید. چای کیسه‌ای خیس و اندکی گرم نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت، کیسه‌ی چای را به مدت چندین دقیقه تا تسکین درد در برابر دندان قرار دهید. قرار دادن پنبه آغشته به چند قطره روغن نعناع بر روی دندان می‌تواند به‌عنوان درمان موقت موثر باشد.
۶. آویشن
آویشن با استفاده‌های دارویی‌اش شناخته می‌شود و درمانی موثر برای عفونت‌های سینه مانند برونشیت یا سیاه سرفه می‌باشد. تیمول، جزء اصلی اسانس‌های روغنی، دارای خواص آنتی‌سپتیک (ضدعفونی‌کننده) و ضد قارچی است. یک قطره اسانس روغن آویشن در یک لیوان آب می‌تواند به‌عنوان دهان‌شویه مورد استفاده قرار گیرد. روش دیگر قرار دادن پنبه آغشته به آب حاوی چند قطره اسانس روغن آویشن بر روی دندان است.
۷. آلوئه‌ورا
ژل آلوئه‌ورا که در برگ گیاهان شاداب شیره‌دار یافت می‌شود، از قدیم‌ها برای درمان سوختگی‌ها و بریدگی‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. اکنون، مردم از ژل برای تمیز کردن و تسکین لثه استفاده می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهند آلوئه‌ورا دارای خاصیت ضد باکتریایی طبیعی است که می‌تواند میکروب‌های عامل پوسیدگی دندان را از بین ببرد. ژل باید به ناحیه‌ی دردناک اعمال شده و به آرامی ماساژ داده شود.
۸. شستشو با هیدروژن پراکسید
محلول هیدروژن پراکسید دهان‌شویه‌ی ضد باکتری موثر است، مخصوصا اگر دندان‌درد ناشی از عفونت باشد. هیدروژن پراکسید درصورت بلعیده شدن خطرناک است؛ بنابراین، هنگام شستشو باید بسیار مراقب باشید. باید هیدروژن پراکسید ۳ درصدی و آب به مقدار مساوی مخلوط شده و به مدت ۳۰ ثانیه در دهان نگه داشته شود. بعد از بیرون ریختن، دهان باید چندین بار با آب ساده آبکشی شود.
هیدروژن پراکسید هرگز نباید بلعیده شود و استفاده از آن برای کودکان توصیه نمی‌شود.
۹. چوب میخک
چوب میخک ادویه‌ای بومی در جزایر مالوکو اندونزی می‌باشد. حاوی اوژنول، ترکیب شیمیایی که به‌عنوان بیهوش‌کننده‌ی طبیعی استفاده می‌شود، است. میخک همچنین دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی می‌باشد که می‌تواند با عفونت دندان و لثه مبارزه کند. فرد می‌تواند پنبه را آغشته به روغن میخک کرده و نواحی دردناک اعمال کند. میخک کامل (دست نخورده) خشک شده نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به آرامی بجوید تا روغنش آزاد شود و تا ۳۰ دقیقه در محل دندان آسیب دیده نگه دارید.
چه زمانی به دندان‌پزشک مراجعه کنیم؟
این درمان‌های خانگی فقط سبب تسکین موقت درد می‌شوند. اگر دندان‌درد بیش از یک یا دو روز طول کشد، ضروری و مهم است که بلافاصله برای درمان به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
اگر درد دندان سریع درمان نشد، ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تر مانند بیماری لثه یا آبسه دندانی شود. آبسه زمانی ایجاد می‌شود که باکتری داخلی‌ترین قسمت دندان که پالپ دندان نامیده می‌شود، عفونی کند.
ملاحظات
بهترین راه برای جلوگیری از دندان‌درد و آبسه‌های دندانی حفظ سلامتی دندان‌ها و لثه تا جای ممکن است. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید:
- دندان‌هایتان را هفتگی دو بار و هر دفعه حداقل به مدت دو دقیقه با خمیر دندان فلوراید مسواک بزنید.
- خوردن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های قنددار را کاهش دهید.
- به‌طور منظم از نخ دندان برای تمیز کردن لابه‌لای دندان‌ها و زیر استر لثه استفاده کنید.
- سیگار نکشید؛ می‌تواند مشکلات دندانی را بدتر کند.
- منظم برای معاینه دندان‌هایتان به پزشک مراجعه کنید.
اگر کسی دندان‌درد داشته باشد که بیش از دو روز طول کشد، باید برای مشاوره و درمان به دندان‌پزشک مراجعه کند.
