برخلاف محبوبیت روز افزون بوتاکس در دنیای امروزی، این ماده نوعی سم بسیار کشنده در دنیای طبیعی به حساب آمده و تنها ۱۶۰ نانوگرم از آن توانایی از پای درآوردن فردی ۸۰ کیلوگرمی را خواهد داشت!
این موضوع مشکلی از بابت استفاده از بوتاکس برای مقاصد درمانی با دوز‌های بسیار کم به وجود نمی‌آورد. با این حال مطالعات اخیر پژوهشگران، برای نخستین بار، نشان از گسترش این ماده سمی بین سلول‌های عصبی (نورون‌ها) داشته‌است. این اتفاق موجب جابجایی ماده از ناحیه تزریق شده می‌گردد.
قبل از شوکه شدن، لازم است اشاره کنیم که پزشکان تنها از دوز‌های بسیار پایین بوتولینم استفاده کرده و نیازی به نگرانی از بابت گسترش ماده نیست. با این‌حال در هر ۱۰۰ واحد ویال مقداری برابر با ۰.۷۳ نانوگرم از سم بوتولینم وجود داشته و اغلب افراد در هر ویزیت درمانی ۱۰ واحد بوتاکس دریافت می‌کنند.
بررسی‌های گذشته در علم پزشکی نشان از فواید بسیارِ این سم در درمان برخی از بیماران داشته است. این دارو با تزریق موضعی نه‌تنها قادر به صاف کردن خط‌های اخم است، بلکه کاربرد‌هایی از جمله بهبود درد‌های میگرنی و مشکلات عملکردیِ عضلات داشته و می‌تواند عاملی تسریع‌گر برای کاهش وزن به‌حساب بیاید.
به علت اهمیت فراوان گسترش بوتاکس بین سلول‌های عصبی، یقیناً تحقیقات بیشتر، برای بررسی این موضوع ارزشمند خواهند بود، زیرا دارو‌های فعلی موجود بر مبنای عدم گسترش این ماده از مکان تزریق شده وارد بازار شده‌اند.
دکتر ادوین چپمن، سرپرست تحقیقات، اظهار داشت:
ایده اولیه نشان از امن بودن این ماده برای استفاده از دوز‌های پایین داشته‌است. در واقع ما فکر می‌کردیم این مواد تنها در مکانی که تزریق شده‌اند باقی‌مانده و توانایی ورود به سیستم عصبی مرکزی شما را نخواهند داشت. با این وجود این نخستین باری نیست که دانشمندان به انتشار این ماده در نورون‌های عصبی مشکوک شده‌اند. در سال ۲۰۰۹ سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA)، هشداری مبنی بر احتمال انتشار این سم از ناحیه تزریق شده و ایجاد نشانه‌های بوتولیسم را به دارو‌های این دسته اضافه نمود.
پزشکان نیز در برخی موارد گزارش‌های مبنی بر اثرات جانبی این سم بر بدن بیماران خود منتشر کرده‌اند. در تعداد زیادی از این موارد، تزریق بوتاکس به‌منظور از بین بردن اسپاسم عضلات گردن (cervical dystonia) سبب هیچگونه تغییری در تون عضلانی نشده و بیمار احساس خوش‌آید و خوبی را بعد از آن تجربه می‌کند. با این حال تاکنون هیچگونه نشانه‌ای مبنی بر گسترش این سم بین سلول‌های عصبی مشاهده نشده است.
برای نشان‌دادن این موضوع دانشمندان به تکوین نورون‌های موش در محیط آزمایشگاهی همراه با اتصالاتی به وسیله کانال‌های کوچک برای ارتباط آکسون‌ها پرداخته و سپس با تزریق بوتاکس به یکی از نورون‌ها نتایج انتشار این ماده در سطح مولکولی را مورد بررسی قرار دادند.
نتایج نشان از تأثیر سم بوتولیسم در ایجاد موانعی برای ارتباطات نورونی-ماهیچه‌ای داشته‌است. نکته اصلی در این بررسی قابلیت جابجایی این ماده بین نورون‌های عصبی مجاور از طریق آکسون‌ها بوده‌است.
خبر خوش‌حال کننده این است که دانشمندان با بررسی و کشف هرچه بهتر مکانیسم انتشار این ماده در نورون‌ها، توانایی ارائه راه‌حل‌هایی بهتر که موجب جلوگیری از گسترش، بهبود اثربخشی دارو و همچنین کاهش اثرات جانبی آن دارد را خواند داشت.
دکتر چپمن در این باره اظهار داشت:
موضوع جایگزینی صنعت ۲ میلیارد دلاری بوتاکس با دارویی امن‌تر، واقعا هیجان‌انگیز است!
