مقالهای که به تازگی منتشر شده، خبر از ژلی مهندسیشده میدهد؛ ژلی که میتواند امکان رشد مجدد را برای مغزی که در اثر سکتهی مغزی آسیب داده است، فراهم کند. سکتهی مغزی زمانی رخ میدهد که خونرسانی بخشی از مغز به طور قابل توجهی کاهش یافته و متعاقباً به مرگ سلولهای مغزی بیانجامد. در پی این امر، بسیاری از افراد با اختلالات شناختی، اختلالات حرکتی یا هردو مواجه میشوند که علت آن، آسیب بخش مغزی درگیر در این فرآیندهاست. در واقع، سکتهی مغزی عامل اصلی ناتوانیهای درازمدت در ایالات متحده محسوب میشود.
مغز برخلاف بسیاری از بافتهای بدن، قابلیت احیا شدن ندارد. زمانی که بافت مغزی بمیرد، بخش مربوطه جذب شده و حفرهای به جا میگذارد. محققان تا حال حاضر سالها در تلاش برای یافتن راهی جهت احیای سیستم عصبی مرکزی بودهاند؛ امری که بسیار چالشبرانگیز محسوب میشده است.
مقالهی مرتبط: عوارض بعد از سکته مغزی تنها به مشکلات فیزیکی ختم نمی شود
راهکاری جدید برای آسیب ناشی از سکتهی مغزی
اخیراً محققان دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس، با ژل جدید حاصل از مهندسی زیستی، به استقبال این مسئله رفتهاند. سرپرستی تیم بر عهدهی دکتر Tatiana Segura، پروفسور دانشگاه Duke در Durham و مخترع ژل مذکور، بوده است. ترکیب ژل طوری طراحی شده که با ورود به مغز، ضخیمتر گشته و به عنوان داربست برای رشد عروقی و نورونی عمل میکند. علاوه بر این، حاوی ترکیباتی است که رشد عروق خونی را تحریک میکنند. همچنین شامل اجزای ضد التهابی نیز میباشد؛ چرا که التهاب موجب ایجاد اسکار شده و مانع از رشد بافت جدید میگردد.
آنها در مدل موش سکتهی مغزی، ژل را در حفرات ایجاد شده قرار دادند. سپس طی ۱۶ هفته، هرگونه فعالیت و رشد جدید در حفرات مذکور بررسی شد. محققان متوجه شدند ژل به آرامی جذب بدن شده و نواحی خالی با بافت جدید پر میشوند. یافتههای مطالعه در ژورنال Nature Materials منتشر گردید.
این مطالعه نشان میدهد بافت جدید مغزی میتواند در اسکار مغزی غیرفعالی که پس از سکتهی مغزی ایجاد میشود، احیا گردد.
دکتر S. Thomas Carmichael، پژوهشگر
تصویر بالا، فتومیکروگرافی است که رشد بافت جدید در حفرهی پر شده از ژل را در مغز آسیبدیدهی موش نشان میدهد. لولههای قرمز، عروق خونی؛ نخهای سبز، آکسونها و نقطههای آبی، هستههای سلولی میباشند. امتیاز تصویر: UCLA Health
مقالهی مرتبط: ۷ توصیهای که با رعایت آنها میتوانید از سکته مغزی پیشگیری کنید
بازیابی حرکتی
حین بررسی روند بهبوی در موش، دانشمندان مشاهده کردند عملکرد حرکتی در موش تحت درمان با ژل، بهبودی قابل توجهی داشت. اگرچه دقیقاً مشخص نیست چگونه این امر محقق گشته است. چنانچه Segura توضیح میدهد:
در واقع، آکسونهای جدید کار کرده یا بافت جدید، به عملکرد بافت مغزی سالم اطراف بهبود بخشیده است.
یافتهها در عین مقدماتی بودن، بسیار جالب هستند. با این حال، باید کار زیادی در مقیاسی بزرگتر انجام شود. Carmichael و Segura مشتاق هستند آزمایش ژلشان را در شرایط جدید آزمایش کنند. برای مثال، این مطالعه ۵ روز پس از سکتهی مغزی در مدل موش صورت گرفته است. در گام بعدی، آنها میخواهند عملکرد ژل را در بافتی که مدتها پیش آسیب دیده است، بررسی کنند.