انتشار این مقاله


چگونه برنامه ریزی درسی کنیم تا به اهدافمان برسیم

یک راه مطمئن برای موفقیت تحصیلی، برنامه‌‌ریزی مطالعاتی اصولی و جامع و اجرای آن است. اما چگونه؟

چگونه برای درس خواندن برنامه ریزی کنیم تا وقت و عمری که برای هدفمان صرف می‌کنیم هدر نرود؟ چه بسا دانش‌آموزان و دانشجویانی بودند که خیلی هم درس خواندند اما چون برنامه‌ریزی درسی نداشتند، هیچ چیز عایدشان نشد. در این مقاله کوشیده‌ایم تا به طور مختصر یاد بگیریم که چگونه برنامه ریزی درسی کنیم و موفق شویم.

مطالعه و درس خواندن بخش مهمی از موفقیت تحصیلی را تشکیل می‌دهد، اما گاهی اوقات یافتن زمان مناسبی برای مطالعه درس مورد نظر دشوار است. یک راه مطمئن برای موفقیت تحصیلی، برنامه‌‌ریزی مطالعاتی اصولی و جامع است ولی ممکن است مشکل به نظر برسد. در این برنامه نه تنها شما باید موضوعات و درس‌های مورد نیاز برای تحصیل را در یک محدوده‌ی زمانی خاص اولویت‌بندی کنید، بلکه باید دیگر مسئولیت‌هایی مانند خانواده، دوستان و سرگرمی را نیز مد نظر داشته باشید. در نهایت با کمی تفکر و تلاش، شما می‌توانید بدون هیچ مشکلی برای خود یک برنامه‌ریزی اصولی داشته باشید و با عمل به آن به تمام اهداف تحصیلی خود برسید.

بخش اول: چگونه برای درس خواندن برنامه ریزی کنیم

۱. برای درس خواندن اهداف بلند مدت و کوتاه مدت تعیین کنید

اگر بدانید که در پایان می‌خواهید به چیزی برسید، برنامه‌ریزی و مدیریت آن ساده‌تر خواهد بود. این کار همچنین به شما کمک خواهد کرد که موضوعاتی را که نیاز به تمرکز بیشتر دارند، شناسایی کنید.

  • اهداف کوتاه مدت ممکن است شامل گذراندن آزمون در یک هفته، اتمام مقاله در عرض ۲ هفته یا به خاطر سپردن و تمرین برای یک ارائه در مدت ۱۰ روز باشد. برای این پروژه‌ها وظایف خود را به صورت روزانه تقسیم کنید.
  • اهداف بلند مدت ممکن است شامل قبول شدن در دانشگاهی خاص، کسب بورسیه تحصیلی یا استخدام در یک کار خاص یا کارآموزی باشد. برای این اهداف، وظایف خود را به صورت هفتگی یا ماهانه تقسیم کنید تا آن‌ها را بیشتر کنترل کنید.
  • از این‌که دقیقا چه مدت زمان برای هر یک از این اهداف دارید، مطمئن شوید! تاریخ هر روز را در آخر یادداشت کنید و روزها و هفته‌های گذشته را محاسبه کنید.

چگونه برنامه ریزی درسی کنیم

۲. تمام موضوعات مورد نیاز برای مطالعه را لیست کنید

شاید اولین گام برای این که چگونه برنامه ریزی خوبی داشته باشیم، تهیه‌ی لیستی از موضوعات و درس‌های مورد نیاز شما برای مطالعه باشد. نوشتن وظایف و تکالیف بر روی کاغذ به شما کمک می‌کند تا از آنچه که واقعا باید انجام دهید، ایده‌ی بهتری داشته باشید.


حتماً بخوانید: چگونه نوجوانی شاد باشیم: برنامه استراتژیک فردی داشته باشید


برنامه‌ ریزی درسی

۳. کتاب‌ها و تمهیدات لازم برای مطالعه را تعیین کنید

اکنون که تمام موضوعات مورد نیاز برای تحصیل را یاداشت کرده‌اید، باید آنچه را که برای هر درس نیاز دارید (منابع) نیز مشخص نمایید. از آن‌جا که تعهد زمانی و وظایف دیگر شما برای هر کلاس خاص ممکن است در طول هفته متفاوت باشد، احتمالا در طی هفته می‌فهمید که چه مدت زمانی برای هر درس نیاز دارید.

  • اگر شما یک راهنمای مطالعه یا یک کتاب درسی با بخش‌های مروری دارید، از آن برای محدود کردن لیست‌تان استفاده کنید.
  • زمان خود را برای مطالعه رزرو کنید.
  • زمان را برای بررسی یادداشت‌های خود نگه دارید.
  • زمان لازم برای نوشتن راهنماهای مطالعه امتحان را در صورت نیاز رزرو کنید.

برنامه ریزی درسی

۴. چگونه برنامه ریزی درسی کنیم؟ اولویت‌بندی کنید

پس از تهیه لیستی از همه دروس یا امتحانات و تعیین موارد مورد نیاز برای هرکدام، اکنون نوبت آن است که آن‌ها را اولویت بندی کنید. اولویت‌بندی دروس از لحاظ اهمیت به شما کمک خواهد کرد که مشخص کنید که وقت خود را به کدام دروس باید بیشتر اختصاص دهید.

  • از ۱ شروع کنید و کنار هر یک از دروس لیست‌تان عددی قرار دهید. برای مثال اگر بیشترین زمان ممکن را برای ریاضی می‌خواهید، کنار آن ۱ بنویسید اما اگر برای مثال می‌خواهید کمترین زمان ممکن را به تاریخ اختصاص دهید، کنار آن ۵ بنویسید.
  • دشواری درس یا امتحان را در نظر بگیرید.
  • مقدار زمان موردنیاز برای مطالعه را در نظر بگیرید.
  • مدت زمان موردنیاز برای مرور دروس را در نظر داشته باشید.

برنامه ریزی درسی

۵. زمان‌های در دسترس‌ در طول هفته‌تان را به بلوک‌های مطالعه تقسیم کنید و هر یک از بلوک‌ها را به یک موضوع اختصاص دهید

  • از فوت‌وفن‌های برنامه‌ریزی درسی این است هر روز در زمان‌های مشخص یکسان مطالعه داشته‌ باشید. برای مثال هر روز از ساعت ۸ تا ۱۲ را به درس خواندتان اختصاص دهید. این کار باعث می‌شود برنامه خود را راحت‌تر به خاطر بسپارید. با ایجاد یک روال، شما یک عادت مطالعه مثبت خواهید ساخت.
  • بررسی کنید که کدام یک از روز‌های هفته و در چه ساعت‌هایی می‌توانید همیشه درس بخوانید. روال منظم کمک می‌کند تا سریع‌تر به ذهنیت تحصیلی برسیم و چگونه برنامه ریزی درسی داشته باشیم
  • مدت زمان هر جلسه‌ی مطالعه را ۳۰ الی ۴۵ دقیقه درنظر بگیرید. برنامه‌ریزی و اجرای برنامه در بازه‌های کوتاه آسان‌تر است.

چگونه برای درس خواندن برنامه ریزی کنیم

۶. برای فعالیت غیر درسی خود زمان نگه دارید

 شما هرگز نمی‌توانید در مطالعات خود موفق شوید، مگر این که توازنی سالم بین زندگی شخصی و زندگی علمی خود ایجاد کنید.

  • برای رویدادهایی که نمی‌توانید برنامه‌ریزی مجدد داشته باشید مانند روز تولد مادربزرگتان یا مناسبت‌های خانوادگی، زمان کنار بگذارید.
  • زمان زیادی را برای استراحت، خواب و ورزش خود کنار بگذارید.
  • اگر قبل امتحان، زمان بسیار محدودی دارید سعی کنید ملاقات‌های اجتماعی و فعالیت‌های خود را کنسل کنید یا به تعویق بیاندازید.

برنامه ریزی درسی

۷. بلوک‌های درسی خود را پر کنید

هر موضوعی را که در هر جلسه مطالعه خواهید کرد، بنویسید. این کار به شما با ایجاد نقاط بازرسی کمک خواهد کرد تا کتاب‌های درسی خود را سازماندهی کرده و آن‌ها را در زمان‌های از پیش تعیین شده مطالعه کنید.

  • برنامه خود را در صورت امکان در تلفن هوشمند خود وارد کنید.
  • در بار اول و تا زمانی که نمی‌دانید برنامه چگونه پیش خواهد رفت، فقط برای یک هفته برنامه بریزید.
  • درس خواندن برای امتحان را در اولویت قرار دهید. تمامی مطالعات مورد نیاز خود را در زمان محدودی که دارید تقسیم کنید.
  • درس‌هایی که در آن ضعیف هستید را در اولویت قرار دهید.

حتماً بخوانید: سیر تحولات شخصیتی در نوجوانی


بخش دوم: درنظر گرفتن شخصیت در برنامه‌ریزی

برنامه ریزی درسی

۱. برنامه‌ی فعلی خود را ارزیابی کنید

اولین قدم در یک برنامه‌یزی درست، ارزیابی برنامه‌ی فعلی و نحوه‌ی انجام آن در حال حاضر است. ارزیابی برنامه فعلی، شما را قادر می‌سازد که نگاهی دقیق به چگونگی استفاده از زمان داشته باشید. کمک می‌کند تا زمان‌های مناسبی را که می‌توانید کارآمدتر باشید، شناسایی کنید و نقایص کار را برطرف کنید.

  • مشخص کنید چند ساعت در هفته در حال مطالعه هستید.
  • مشخص کنید چند ساعت در هفته را به سرگرمی اختصاص داده‌اید.
  • مشخص کنید چند ساعت در هفته را با دوستان و خانواده خود صرف کرده‌اید.
  • حساب کنید که چه کارهایی را می‌توانید کنار بگذارید یا به حداقل برسانید.
  • اطمینان حاصل کنید که برنامه‌ی درسی خود را در کنار برنامه‌ی کاری خود (اگر کار می کند) ایجاد کنید.

برنامه ریزی درسی

۲. سبک یادگیری خود را در نظر بگیرید

روش مطالعه و سبک یادگیری شما به اندازه‌ی چگونگی گذراندن زمان برای این که چگونه برنامه ریزی درسی کنیم مهم است. یافتن نحوه‌ی مطالعه می‌تواند به شما کمک کند تا تعیین کنید که آیا می توانید در فعالیت‌ها همپوشانی داشته باشید یا خیر. همچنین به شما کمک خواهد که از زمان خود به گونه‌ای استفاده کنید که قبلا نمی‌کردید. این چند سوال را از خود بپرسید:

  • آیا شما یک یادگیرنده‌ی شنیداری هستید؟ برای مثال یادگیری هنگام گوش کردن به برنامه‌های صوتی در حین رانندگی در ماشین یا هنگام ورزش در باشگاه.
  • آیا شما یک یادگیرنده‌ی دیداری هستید؟ آیا می توانید از طریق مشاهده‌ی عکس‌ها یا فیلم‌ها را یادگیری داشته باشید؟ سعی کنید یک ویدیو را به عنوان راهی برای یادگیری و به عنوان یک راه سرگرمی مشاهده کنید.

برنامه ریزی درسی

۳. به اخلاق کاری خود فکر کنید

اگرچه ممکن است شما یک برنامه‌ی عالی برای خود تنظیم کرده باشید اما تا زمانی که نسبت به آن متعهد نباشید و آن را اجرا نکنید، آن برنامه ارزشی ندارد.

  • برنامه‌ی خود را براساس این که فکر می‌کنید چگونه قرار است مطالعه کنید بنویسید. اگر فکر می‌کنید که در حین مطالعه تمرکز خود را از دست خواهید داد و مدت استراحت‌هایتان طولانی خواهد شد، در برنامه خود وقت اضافه قرار دهید.
  • اگر می‌دانید که دارای یک اخلاق کاری بسیار محکم و قوی هستید، سعی کنید کار و مطالعه‌ی خود را هرچه زودتر انجام دهید. شما می‌توانید این کار را با قرار دادن پاداش در برنامه‌ی خود انجام دهید.

بخش ۳: چگونه برنامه ریزی درسی را پیگیری کنیم

برنامه ریزی

۱. زمان‌های خالی برنامه‌تان را مدیریت کنید

یکی از بزرگترین چالش‌ها در اجرای برنامه‌ی مطالعه این است که شما وسوسه می‌شوید که آن را بشکنید و به جای آن چیزی  آرامش‌بخش‌تر و سرگرم‌کننده‌تر انجام دهید. با این حال، شما باید در برابر این وسوسه‌ها مقاومت کنید و تفریحات خود را در زمان برنامه‌ریزی شده‌ی خودش انجام دهید.

  • زمان‌های خالی‌تان را به عنوان پاداش در نظر بگیرید.
  • در این زمان‌ها خودتان را شارژ کنید. چرتی کوتاه، پیاده‌روی یا انجام یوگا به شما می‌کند تا آرام شوید و بتوانید دوباره بر روی دروس خود تمرکز کنید.
  • در زمان‌های خالی‌تان بهتر است از خانه خارج و از محیط مطالعه‌تان دور شوید.

حتماٌ بخوانید: فواید و نحوه چرت زدن!


برنامه ریزی درسی

۲. استراحت‌های کوتاه داشته باشید

حتما بعد از هر بلوک درسی یک استراحت کوتاه داشته باشید. یکی از مهمترین عناصر پیروی از برنامه تحصیلی این است که مطمئن شوید که هر قسمت از برنامه‌ی خود را اجرا کرده‌اید و مدت مناسبی را صرف استراحت کرده‌اید. استراحت‌های طولانی مدت می‌تواند برنامه‌ی مطالعه‌ی شما برای موفقیت را خراب کند.

  • استراحت‌های بین بلوک‌های درسی‌تان بیش از ۵ الی ۱۰ دقیقه طول نکشد.
  • در زمان شروع استراحت، آلارمی را برای پایان آن تنظیم کنید.
  • از این مدت کوتاه استراحت عاقلانه استفاده کنید. کش‌وقوس بدن، پیاده‌روی کوتاه، میان‌وعده‌ای کوچک و گوش کردن به موسیقی از کارهایی است که می‌توانید در این مدت انجام دهید.

برنامه ریزی درسی

۳. به برنامه‌ی خود سفت بچسبید

یک قانون سخت و سریع در مورد اطمینان از این که برنامه شما کار می‌کند این است که شما باید از برنامه خود به طور کامل پیروی کنید.

  • سعی کنید تقویم و برنامه‌ی خود را به طور منظم و روزانه چک کنید.
  • هنگامی که یک روال را ایجاد می‌کنید، ممکن است شروع به انجام فعالیت‌های ذهنی خاصی مانند باز کردن یک کتاب درسی یا نشستن روی میز با حالت مطالعه، می‌کنید.
  • از آلارم گوشی‌تان استفاده کنید تا شروع و پایان بلوک‌های درسی‌تان را هشدار دهد.

برنامه ریزی درسی

۴. دیگران را از برنامه‌ی خود مطلع کنید

گاهی اوقات اجرای برنامه‌های ما دشوار است چراکه افراد مهمی در زندگی ما را از اهداف خود منحرف می‌کنند. این کار با نیت بدی صورت نمی‌گیرد اما چون شما برای این افراد اهمیت دارید، می‌خواهند با شما وقت بگذرانند. برای جلوگیری از این، در مورد برنامه خود به این افراد بگویید.

  • یک نسخه از برنامه‌ی مطالعه‌ی خود را بر روی یخچال بچسبانید تا خانواد‌ه‌تان بتوانند آن را ببینند.
  • یک کپی از آن را به دوستان‌تان ایمیل کنند تا وقت‌هایی که آزاد هستید را بدانند.
  • مودبانه بخواهید که برنامه‌ی دیگری تنظیم کنند.
آرزو فتحعلی زاده


نمایش دیدگاه ها (3)
دیدگاهتان را بنویسید