دانشمندان یک روش ایمونوتراپی ایجاد کردهاند که بجای سلولهایی که از بیماران بمنظور جستجو و از بین بردن سلولهای سرطانی گرفته میشود، سلولهای ایمنی کشت شده از سلولهای بنیادی را مورد استفاده قرار میدهد.
محققان از سلولهای ایمنی کشت شده از سلولهای بنیادی بمنظور از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکنند
محققان دانشگاههای California, San Diego و Minnesota میگویند این رویکرد میتواند به مخزنی برای سلولهای از بین برنده سرطان مبدل شود.
مولفان مقالهای که در نشریهی Cell Stem Cell منتشر شدهاست، این مورد را که چگونه سلولهای مورد نظر، “فعالیت ضد توموری” را در موشهای مبتلا به سرطان تخمدان با منشا سلولهای سرطانی انسانی افزایش میدهند، شرح میدهند.
ایمونوتراپی، روشی است که تحت عنوان درمان با گیرندههای آنتیژنی کایمریک (CAR) شناخته میشود. این روش، توان سلولهای ایمنی در از بین بردن سرطان را با باز برنامه ریزی آنها بمنظور بیان پروتئین CAR افزایش میدهد. پروتئین CAR به صورتی مهندسی شدهاست تا تنها به سلولهای سرطانی متصل شود.
مقاله مرتبط: ایمونوتراپی سرطان چیست؟
مزایای سلولهای کشنده طبیعی (NK cells)
بطور معمول، ایمونوتراپی CAR از سلولهای سفید خونی تحت عنوان سلولهای T که از نظر ژنتیکی تغییر یافتهاند، استفاده میکند. این سلولها از سلولهایی که از بیماران گرفته میشود، ایجاد میشوند. این رویکرد، ایمونوتراپی CAR-T cell نامیده شده و مورد توجه بسیاری از مطالعات و سرمایهگذاریها بودهاست.
ولی رویکرد جدید، از سلولهای کشنده طبیعی (NK cells) که از سلولهای بنیادی پرتوان القا شده انسانی (iPSCs) منشا میگیرند، بجای سلولهای T خود بیمار استفاده میکند.
مولف ارشد مطالعه Dan S. Kaufman، استاد دانشگاه California, San Diego شرح میدهد: “سلولهای NK بدلیل اینکه نیازی برای تطابق با بیمار ندارند، دارای مزیتهایی هستند. یک دسته از سلولهای NK که از iPSC مشتق شدهاند، میتوانند برای درمان هزاران بیمار مورد استفاده قرار گیرند. این امر، چشم انداز “درمانهای جدید و استاندارد شده” برای استفاده در کنار دیگر داروهای ضد سرطانی را گستردهتر میسازد.”
موانع پیش روی CAR T-cell
ایمونوتراپی CAR T-cell در آزمایشها، نتایج بسیار امیدوارکنندهای نشان داده که همواره به موفقیتهای بالینی مبدل نشدهاست.
با اینکه استفاده از این روش درمانی برای نوعی لوسمی لنفوبلاستیک حاد در ایالات متحده مورد تایید قرار گرفتهاست، ولی واضح نیست که در چه زمانی، درمانهای CAR-T برای تومورهای جامد در دسترس خواهد بود.
پروفسور Kaufman و تیم وی موانع بسیاری را شرح میدهند. اول از همه، این مورد است که درمان CAR-T به سلولهایی که از بیمار گرفته میشود، متکی بوده و تنها بر روی آن بیمار اثر گذار خواهد بود.
استخراج سلولها، مهندسی آنها و سپس افزایش تعداد آنها در آزمایشگاه پیش از تزریق آنها به بیمار، زمانبر هستند.
بعلاوه تمامی بیمارانی که ممکن است از درمان CAR-T cell متنفع شوند، توانایی اهدای سلول ندارند. همچنین سرطان آنها ممکن است به اندازهای سریع پیشرفت کند که در بازه زمانیکه سلولها در حال آمادهسازی هستند، پنجره زمانی استفاده از درمان بسته شود.
نگران از ایمن بودن این روش
نگرانیهای در مورد ایمن بودن درمان CAR-T رو به افزایش بودهاست. در حقیقت، پروفسور Kaufman خاطر نشان میسازد که در برخی موارد، “سمیت بسیار زیاد یا عوارض جانبی” ایجاد میشود که به نارسایی ارگان و مرگ منجر میگردد.
او و همکارانش، مطالعاتی بر روی سلولهای NK انجام دادهاند که نشان میدهد این سلولها، عوارض جانبی مشابه درمان CAR-T ایجاد نمیکنند. آنها همچنین به این نکته دست یافتهاند که این سلولها “عوارض جانبی کمتری” در مدلهای موش که مورد مطالعه قرار گرفتهاند، ایجاد میکنند.
محققان سلولهای NK مشتق شده از iPSCs انسانی را که بمنظور بیان CAR در مدل موشی سرطان تخمدان مهندسی شدهبودند، استفاده کردند.
این مدلهای موشی با کاشت سلولهای سرطان تخمدان انسانی در موشهایی که سیستم ایمنی آنها بمنظور عدم رد سلولهای انسانی سرکوب شدهبود، ایجاد شدند. سپس سلولهای سرطانی به صورت تومور رشد کردند.
تیم تحقیق به این مورد دست یافت که سلولهای CAR NK، در کنار فعالیت ضد توموری مشابه با سلولهای CAR-T، “سیمت کمتری” نیز دارند. و سلولهای CAR NK نسبت به سلولهای NK که CAR را بیان نمیکردند، کارآمدتر بودند.
پروفسور Kaufman اذعان دارد بررسی سرطان خون یا دیگر سرطانهای جامد –مانند سرطان مغز، کولون و سینه- نتاشج مشابهی نشان داد. وی میگوید: “سلولهای NK برای استفاده، ایمنتر هستند.”