احتمالا برایتان اتفاق افتاده که درد، سوزش و لمس شدن را در ناحیهی پرینه احساس کنید و آن احساس به سراسر پاهایتان منتقل شود. در این مواقع بهتر است تستهای سندروم پیریفورمیس را امتحان کنید. این سندروم نادر، زمانی رخ میدهد که عضلهی پیریفورمیس با عصب سیاتیک درگیر شود. این عضلهی کوچک در بالای بخش پرینه (باسن)، در کنار مفصل لگن قرار دارد. عصب سیاتیک، از لگن تا پا کشیده شده است و وقتی تحت فشار قرار بگیرد، به هنگام نشستن، راه رفتن و هر حرکتی که پا ولگن را درگیر میکند، درد نسبتا شدیدی را ایجاد میکند. به دلیل اینکه این سندروم به ندرت رخ میدهد، تستهای متنوعی برای تشخیص آن وجود دارد.
مقالهی مرتبط: درد لگن
پزشک، بهتر است با استفاده از تستهای فیزیکی، بیمار را معاینه کرده و در صورت نیاز، سی تی اسکن و MRI را برای تشخیص افتراقی علت درد، توصیه کند. تست های زیادی برای تشخیص سندروم پیریفورمیس وجود دارد که در این مطلب به آنها میپردازیم.
تست اول: لازگ (Lasegue)
این نوع تست عبارت است از دراز کشیدن به پشت و خم کردن لگن در زاویهی نود درجه. اگر به هنگام خم شدن زانو، بیمار احساس درد بکند، نشانهی مثبتی برای وجود سندورم پیریفورمیس است.
تست دوم: فریبرگ (Freiberg)
در این تست، پزشک از بیمار میخواهد که به پشت دراز کشیده و قبل از تکان دادن و چرخاندن ران، میزان درد را از او میپرسد. اگر بیمار در ناحیهی پرینه، دردی را حس کند، نشانهی وجود سندروم پیریفورمیس است.
تست سوم: سرعت
در این تست، بیمار باید به یک طرف بخوابد. پزشک با حرکت دادن پا و لگن در سرعتهای متفاوت، درد ناحیهی پرینه را مشخص میکند.
تست چهارم: تپش عصب سیاتیک
این تست جزو تستهای حرکتی نیست. در حالیکه بیمار به پشت خوابیده است، پزشک با فشار دادن عصب سیاتیک، میزان درد و وجود سندروم پیریفورمیس را متوجه میشود. ناحیهای که روی استخوان لگن در محل عضلهی پیریفورمیس میباشد، محل لمس عصب سیاتیک است.
تست پنجم: ارزیابی مرکز حسی
در این تست، پزشک به آرامی پایی را که درد دارد، لمس میکند. اینکار با یک ابزار پزشکی نیز انجام میشود. هر گونه افزایش حساسیت یا بیحسی در بخشهای مختلف پا توسط پزشک بررسی میگردد که در صورت بیحسی، نشان دهندهی سندروم پیریفورمیس است. افزایش حساسیت میتواند مربوط به اختلالات دیگری باشد.
تست ششم: ارزیابی عضلانی
با این تست، پزشک جنبههای مختلفی از عضلات لگن و پای بیمار را معاینه و اندازهگیری میکند. عضلهی اصلی لگن، گلوتوس نام دارد که شکل باسن را ایجاد میکند. اگر عضله، ضعیف یا آتروفی شده باشد، حجم خود را از دست داده و انقباضی انجام نمیدهد. شاید بیمار به خاطر درد ناشی از این سندروم، عضلهی گلوتوس را استفاده نکند و عضله دچار آتروفی گردد. اگر پزشک آن ناحیه را فشار دهد، درد بیشتری احساس خواهد شد.
تست هفتم: سی تی اسکن و MRI
اگر پزشک با معاینه ای معمولی بتواند سایر علل درد را توجیه کند، از اینگونه تستهای تصویر برداری استفاده میشود. این تستها باعث میشوند تا پزشک، هر گونه علائم غیرعادی مسبب درد را مشاهده کند. امکان بررسی خود عضله و نحوهی قرارگیری و اتصالات آن نیز وجود دارد. هر تست زمانی انجام میشود که مرکز بیمهی شما، آن را تحت پوشش قرار دهد! در هر صورت، هر دو نوع روش عکسبرداری، جزئیات بهتری را برای تشخیص سندورم، در اختیار پزشک قرار میدهند.
تست هشتم: الکترومایوگرافی
این تست زمانی انجام میشود که پزشک بخواهد بین سندورم پیریفورمیس و دیسک ملتهب، تشخیص افتراقی انجام دهد. بدین ترتیب که، عضله توسط یک جریان الکتریکی تحریک میشود. برای اینکار معمولا با چسباندن الکترودهایی روی پوست ناحیهی پرینه، یا وارد کردن سوزنی به داخل عضله، جریان مورد نظر را تولید میکنند. اگر بیمار مبتلا به سندروم پیریفورمیس باشد، هر دو عضلهی پیریفورمیس و گلوتوس، واکنش غیر عادی از خود نشان خواهند داد. سایر عضلات واکنش نرمالی دارند. در صورتی که همهی عضلات گفته شده واکنش خاصی نشان ندهند، بیمار دارای دیسک ملتهب است. این تست به دلیل تهاجمی بودن ، در وهلهی اول انجام نمیگیرد و با سایر تستها میتوان این سندروم را تشخیص داد.
مقالهی مرتبط: MRI میتواند توانایی بدن برای جلوگیری از انتشار سرطان را پیشبینی کند
تستهای بیشماری برای تشخیص این سندروم وجود دارد که باید توسط پزشک یا متخصص انجام گیرد. دلیل اینکار این است که سندروم پیریفورمیس یک بیماری نادر است که حتی بعضی از پزشکان از آن بیخبرند! فقط یک پزشک متخصص ماهر مثل ارتوپدیست، استئوپات و متخصصان طب فیزیک که با انواع تستها آشنایی دارند، میتوانند به طور قطع این بیماری را تشخیص دهند.
بعد از اینکه جواب هر کدام از تستها مثبت شد، چه باید کرد؟
اگر هر کدام از تستهای گفته شده، مثبت و وجود بیماری تایید شد، پزشک توصیههای گوناگونی برای کاهش درد میکند. اولین و بیشترین پیشنهاد درمانی، بهبود درد ناشی از نشستن و کارهایی است که باعث فشار به عصب سیاتیک میشود. گرماتراپی و استفاده از یخ میتواند موثر باشد. مسکنهایی مثل NSAIDs و فیزیوتراپی در کاهش درد بیشتر افراد نتایج مثبتی دارد. درمانهای استئوپاتی نیز از تاثیرگذاری زیادی برخوردارند. اگر دردتان با هیچکدام از روشهای ذکر شده کم نشد، پزشک از آرامبخشهای عضلانی، تزریق کورتیزول و بوتاکس استفاده میکند. در غیر اینصورت، جراحی، آخرین گزینهی درمان است.