برای بیماران مبتلا به صرع شدید، هیچ دارویی مؤثر نیست؛ اما ایمپلنت سلول های بنیادی در مغز به عنوان یک راهکار ریشهای میتواند تشنجها و حملههای صرع را از منشأ متوقف کند. این تکنیک که در آزمایش بر روی رتها امیدوارکننده بوده است، شامل برداشت سلولهای پوستی بیمار و برگرداندن آنها به حالت سلولهای بنیادی شبه جنینی در آزمایشگاه است. سپس این سلولها را میتوان به نوعی سلول مغزی که از تشنجها ممانعت میکند، تمایز داد.
صرع در واقع نتیجهی عدم تعادل میان دو نوع سلول عصبی در مغز است؛ سلولهای تحریککننده که اثر تحریکی بر سلولهای دیگر دارند و سلولهای مهارکننده که عکس آن را انجام میدهند. غلبهی تحریک بر ممانعت موجب بروز تشنج میشود. جریان تحریکی در برخی افراد مبتلا به صرع قبل از این که به جای دیگری منتشر شود، در بخشی از مغز تحت عنوان هیپوکامپ آغاز میگردد. بر این اساس، Ashok Shetty و همکارانش از دانشگاه A&M در تگزاس، تصمیم به افزایش جریان مهاری در این ناحیه گرفتند تا ببینند چه پیش میآید.
تیم این محقق ایتدا نوعی مادهی شیمیایی را که آغازگر تشنج طولانی است، به ۳۸ رت تزریق کردند. آسیب مغزی ناشی از این ماده موجب میشود حیوان به مدت چندین ماه تشنجهای خود به خود تجربه کند. این تشنجها از هیپوکامپ آغاز میگردند. یک هفته پس از آسیب ابتدایی، تیم تحقیقاتی به هیپوکامپ نیمی از رتها سلولهای مهارکنندهی مغزی ایمپلنت کردند. طی ۵ ماه بعدی، این رتها نسبت به سایرین ۷۰ درصد تشنجهای کمتری تجربه کرده بودند.
بیشتر بخوانید:
- ایمپلنت مغزی درمانی برای تشنج
- این ایمپلنت بی سیم میتواند به درمان آسیب عصبی کمک کند
- مطالعات امکان وجود روشهای جدید برای درمان و کنترل تشنجهای صرعی را مطرح کردهاند
- راه رفتن بیماران فلج با نوعی ایمپلنت محقق شد
محققان برای ارزیابی آن که این نتیجه واقعاً در پی عملکرد سلولهای مهاری بوده است یا خیر، به ۵ حیوان نوعی سلول مهاری تزریق کرده بودند که با توجه به تغغیر ژنتیکی صورت گرفته، تنها پس از دادن یک داروی خاص به حیوان، از جریان تحریکی ممانعت میکردند. رتهایی که ایمپلنت سلول مهاری برایشان صورت نگرفته بود، تحت تأثیر دارو تقریباً به همان میزان اولیه تشنج تجربه میکردند. تشریح رتها نیز نمایانگر زنده ماندن سلولهای ایمپلنت شده در هیپوکامپ بود.
به گفتهی Shetty، این روش میتواند برای بیمارانی که منشأ تشنجهایشان ناحیهی کوچکی از هیپوکامپ آنهاست و بیمارانی که به جز این روش تنها گزینهی درمانی جراحی جهت برداشت آن ناحیه برایشان مطرح است، مفید واقع شود. در این حالت آنها میتوانند ایمپلنت سلولی انجام داده و صورت عدم کارآیی، تمامی بافت پیوندی را توأم با بافت منشأ تشنج طی جراح خارج کنند. علاوه بر این، اگر سلولهای درمانی از پوست خود بیمار گرفته شده باشند، به داروهای ممانعت کننده از رد پیوند نیز نیازی نخواهد بود.
اگرچه به ادعای Bruno Frenguelli از دانشگاه Warwick انگلستان، هنوز کارآمد بودن این روش اثبات نشده است. در این مطالعه ایمپلنت در رتها بلافاصله پس از آسیب مغزی صورت گرفته بود. مشخص نیست که این تکنیک بتواند برای بیمارانی که تنشجهایشان از یک آسیب وارده به سر در گذشته ناشی میشود، سودمند واقع گردد یا نه. این حالت یکی از شایعترین علل صرع است.