ما درباره عشق در نگاه اول در فیلم‌ها، آهنگ‌ها و داستان‌های نحوه آشنایی در زندگی‌های مختلف چیز‌های زیادی شنیده‌ایم. با این که عشق در نگاه اول قطعا متعلق به داستان‌های زیبا و هیجان انگیز است، اما آیا همچین پدیده‌ای وجود خارجی دارد؟ و اگر وجود دارد، چه چیزی این ارتباط سریع عاشقانه را توضیح می‌دهد؟
عشق در نگاه اول چیست؟
ما اولین تاثیر را به سرعت شکل می‌دهیم و اغلب احساس ما نسبت به دیگران در کثری از ثانیه ایجاد می‌شود. یک برآورد سریع می‌تواند برای ما حجم زیادی از اطلاعات اعم از درست یا نادرست را فراهم کند. به عنوان مثال مطالعات نشان داده‌اند که با نگاهی سریع به چهره فرد می‌توان یک تصمیم لحظه‌ای در مورد قابل اعتماد بودن یا نبودن فرد گرفت. (Todorov، ۲۰۰۸).
وقتی که ما برای اولین بار به سمت یک فرد کشیده می‌شویم، اغلب بر اساس ظاهر فیزیکی او است و تحقیقات نشان می‌دهد که ما به سرعت به افراد شبیه خود جذب می‌شویم. آزمایشات انجام شده توسط فریلی و مارکس (Fraley and Marks 2010) نشان داده است که مردم چهره‌های افرادی را ترجیح می‌دهند که به تصویر والد غیر هم جنس آن‌ها که در ناخودآگاه فرد ثبت شده یا چهره خود فرد نزدیک‌تر باشد.
بنابراین، چه چیزی باعث تغییر ناگهانی از جذابیت در نگاه اول به احساس عشق می‌شود؟ این گذار جذابیت به عشق احتمالا به وسیله اثر هاله قابل توضیح است.
اثر هاله‌ای (یا خطای هاله‌ای)
اثر هاله‌ای یک پدیده قدرتمند است که در آن، ما تصور خود از فرد بر اساس نتیجه گیری‌های حاصله از اطلاعات ظاهری و قابل لمس وی ایجاد می‌کنیم (Nisbett, & Wilson, 1977). اساسا، ارزیابی ما در یک زمینه- در این مورد، جذاب به نظر رسیدن یک فرد- می‌تواند باورهای ما را نسبت به سایر ویژگی‌های آن شخص از جمله شخصیت او تحت تاثیر قرار دهد. پدیده “هر چه زیباست پس خوب و مناسب است” یک نوع خطای هاله‌ایست؛ در این دیدگاه افرادی که زیبا هستند با این دید قضاوت می‌شوند که از نظر اجتماعی ویژگی‌های شخصیتی جذاب‌تری دارند، در شغل خود موفق‌تر هستند و شریک زندگی بهتری می‌باشند (Dion, Berscheid, & Walster, 1972). با این قضاوت کوتاه درباره جذابیت، ما به طور بالقوه در مورد ویژگی‌های فرد نتیجه گیری می‌کنیم به صورتی که آن‌ها را شریک زندگی بهتر و کسی که به احتمال زیاد او را دوست خواهیم داشت تصور می‌کنیم.
آن چه که در عشق در نگاه اول تجربه می‌کنیم این است که ما فکر می‌کنیم بیشتر از آن چه که واقعا در مورد فرد اطلاعات داریم او را می‌شناسیم. با این که این شناخت ممکن است یک ارتباط لحظه‌ای یا یک جرقه ایجاد کند، اما اختصاص دادن بازه زمانی مناسب برای شناختن فرد و ایجاد یک پایه قوی برای داشتن یک رابطه طولانی مدت و عاشقانه ضروری است.
منابع
Dion, K., Berscheid, E., & Walster, E. (1972). What is beautiful is good. Journal of Personality and Social Psychology, 24(3), 285.
Fraley, R. C., & Marks, M. J. (2010). Westermarck, Freud, and the incest taboo: Does familial resemblance activate sexual attraction? Personality and Social Psychology Bulletin, 36(9), 1202-1212.
Nisbett, R. E., & Wilson, T. D. (1977). The halo effect: Evidence for unconscious alteration of judgments. Journal of Personality and Social Psychology, 35(4), 250.
Todorov, A. (2008). Evaluating faces on trustworthiness: an extension of systems for recognition of emotions signaling approach/avoidance behaviors. Annals of the New York Academy of Sciences, 1124, 208–۲۲۴. doi: 10.1196/annals.1440.012
