سرطان تخمدان سروز درجه بالا، رایجترین شکل سرطان تخمدان است. در اکثر افراد، سرطان به شیمیدرمانی مقاوم میشود و مجددا برمیگردد. امروزه یک مطالعهی جدید، باعث امیدواری برای ایجاد نوع متفاوتی از درمان شده است.
محققان با مطالعه بر روی کشت سلولهای مختلف دریافتند که آنزیمی به نام ایزوسیترات دهیدروژناز ۱ (IDH1) باعث تکثیر سلولهای سرطان تخمدان سروز درجه بالا میشود.
هنگامی که آنها آنزیم را از نظر شیمیایی و یا با خاموش کردن ژن آن مسدود کردند، مشاهده شد که سلولهای سرطانی توانایی تقسیم و تکثیر خود را از دست دادند.
به نظر میرسد از دست رفتن فعالیت این آنزیم، باعث قرار دادن سلولهای سرطانی در مرحلهی پیری میشود. سلولهایی که وارد این فاز خفته میشوند، نمیتوانند چرخهی سلولی خود را تکمیل کنند.
مقالهای جدید در مجلهی Molecular Cancer Research شرح مفصلی را از این مطالعه ارائه میکند.
نویسندهی ارشد مطالعه، دکتر Katherine M. Aird، استادیار فیزیولوژی سلولی و مولکولی در کالج پزشکی Penn State در Hershey میگوید:
یکی از بزرگترین مشکلات سلولهای سرطانی این است که میتوانند بدون هیچ محرکی برای همیشه رشد کنند.
او اضافه میکند:
با القای پیری در سلولها، آنها دیگر نمیتوانند رشد و تکثیر یابند.
نیاز به انواع جدید درمانها
سرطان نوعی بیماری است که در اثر رشد غیر عادی و کنترل نشدهی سلولها ایجاد میشود و باعث ایجاد یک توده یا تومور میشود. اگر سلولهایی که رشد آنها کنترل نشده است در تخمدان باشند، منجر به سرطان تخمدان میشوند.
حدود ۱ زن از ۷۸ زن در طول زندگی خود، سرطان تخمدان را تجربه میکند. اگر تشخیص در مراحل بسیار ابتدایی رخ دهد، شانس زنده ماندن به مدت بیش از ۵ سال بعد از تشخیص، بیش از ۹۰ درصد است.
با این حال، به خاطر این که علائم آن مبهم است و هیچ آزمایشی برای تشخیص زودهنگام آن وجود ندارد، تشخیص زودرس فقط در ۲۰ درصد موارد رخ میدهد. اکثر افراد مبتلا به سرطان تخمدان تا زمانی که سرطان گسترش نیافته است، متوجه بیماری نمیشوند.
این مطالعهی جدید مرتبط با سرطان تخمدان سروز درجه بالا است که شایعترین فرم سرطان تخمدان است.
حدود ۷۰ درصد از مبتلایان به سرطان تخمدان سروز درجه بالا، دچار عود سرطان میشوند؛ زیرا این سرطان، تمایل به مقاوم شدن در برابر شیمیدرمانی دارد. نیازی فوری به رویکردهای جدید برای درمان این بیماری وجود دارد.
از آن جایی که بیشتر زنان مبتلا به سرطان تخمدان سروز درجه بالا تا زمانی که بیماری شروع به گسترش نکند، تشخیصی دریافت نمیکنند، شناسایی منشا بیماری دشوار است.
پزشکان به طور سنتی معتقد بودند که سرطان از بافتی که سطح تخمدانها را میپوشاند، شروع میشود. با این حال، اخیرا پزشکان گمان میکنند که لولهی فالوپ میتواند منشا سرطان باشد.
هدفگذاری چرخهی سیتریک اسید
برای انجام این مطالعه، Aird و همکاران نحوهی مصرف قند را در سلولهای سالم و سرطانی لولهی فالوپ مقایسه کردند. محققان از طریق اندازهگیری محصولات جانبی متابولیزم سلولی، با استفاده از طیف سنجی جرمی، این مقایسه را انجام دادند.
تیم پژوهشی از نتایج طیف سنجی جرمی این گونه استنباط کرد که سلولهای سرطانی متمایل به مصرف قند از طریق چرخهی سیتریک اسید هستند.در مقابل، سلولهای سالم تمایل به تبدیل قند به لاکتات و استفاده از گلیکولیز هوازی دارند که رایجتر است.
بسیاری از داروهای سرطان، مسیر گلیکولیز را هدفگذاری میکنند؛ زیرا سلولهای سرطانی از این مسیر برای رفع نیاز بالای خود به انرژی استفاده میکنند.
با این حال، نوسندهی رهبر مطالعه، Erika S. Dahl، دانشجوی دکترای کالج پزشکی Penn State میگوید:
هدفگذاری گلیکولیز بهترین رویرد نیست!
او بیان میکند از آن جایی که سلولهای سالم از این مسیر برای تبدیل قند به انرژی استفاده میکنند، هدفگذاری گلیکولیز میتواند به بافت سالم نیز آسیب برساند.
IDH1 نقشی محوری در چرخهی اسید سیتریک ایفا میکند. تیم پژوهشی دریافت که مسدود کردن این آنزیم باعث مهار تقسیم سلولی در مسیرهای خود میشود.
این درمان میتواند مراحل بعدی سرطان را هدف قرار دهد
به نظر میرسد که مسدود کردن این آنزیم نه تنها در سلولهای توموری اولیه موثر است، بلکه همچنین میتواند چرخهی سلولی سلولهای سرطانی گسترش یافته به سایر بخشهای بدن را مهار کند.
این یافته مطابق با شواهد حاصل از مطالعات دیگر است که نشان میدهد اگر سطح این آنزیم پایین باشد، دورهی بقای بدون پیشرفت حاصل از بیماری طولانیتر است.
از آن جایی که بیشتر زنان مبتلا به سرطان تخمدان تا قبل از گسترش سرطان تشخیصی دریافت نمیکنند، ضروری است که درمانهای جدید بتوانند مراحل بعدی این بیماری را مورد هدف قرار دهند.
شکل آنزیم IDH1 که محققان در سلولهای سرطانی سروز درجه بالا شناسایی کردند، از نوع رام نشده یا غیرخاموش است.
Aird بیان میکند که سازمان غذا دارو (FDA) تا کنون دارویی را تصویب کرده است که شکل خاموش IDH1 را مورد هدف قرار میدهد.
یکی از اهداف بلند مدت ما این است که این داروی تصویب شده را به عنوان درمانی برای این شکل از سرطان تخمدان امتحان کرده و دوباره مورد بررسی قرار دهیم.
دکتر Katherine M. Aird