محیط اجتماعی یک عامل تاثیرگذار دراعتیاد به مواد افیونی می باشد. با این حال، برخی افراد که در محیط مشابهی زندگی میکنند تبدیل به مصرف‌کنندگان مواد میشوند، درحالیکه دیگران مقاومت میکنند. آیا این تفاوت فقط تصادفی است یا صفات شخصیتی کلیدی وجود دارند که به افراد دراجتناب از اعتیاد به مواد کمک میکنند؟ آیا ارزیابی ریسک مصرف مواد برای نمایه‌های شخصیتی متفاوتی امکان پذیراست؟ آیا این ریسک برای مواد افیونی مختلف متفاوت است؟
این سوالات برای جامعه از جمله نیروی انتظامی، رفاه عمومی، آموزش و پرورش، متخصصان سلامتی و مراقبت‌های بهداشتی، و خانواده‌ها مهم می باشند. چگونه ما میتوانیم مولفه روانشناختی خطر را ارزیابی کنیم؟ چگونه میتوانیم آموزش اجتماعی و روانشناختی را برای کاهش آن خطر و جلوگیری از اعتیاد به مواد بنیان نهیم؟
یک گروه بین رشته‌ای از محققان داده‌های مربوط به استفاده از ۱۸ ماده مختلف روانگردان را تجزیه وتحلیل کردند و پاسخ‌هایی را برای سوالات فوق یافتند. یک پایگاه داده ای جدید و اصیل با اطلاعات ۱۸۸۵ پاسخ دهنده جمع‌آوری شد و با استفاده از تعدادی از روش‌های استخراج داده ای مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. بطور خلاصه، یافته‌های اصلی شامل موارد زیر می باشند:
- تفاوت قابل توجهی در نمایه‌های روانشناختی مصرف‌کنندگان مواد و غیر مصرف‌کنندگان وجود دارد. از این رو، تمایل یا استعداد روانشناختی به اعتیاد مواد وجود دارد.
- استعداد روانشناختی به استفاده مواد مختلف ممکن است متفاوت باشد. برای مثال، تفاوت آشکاری بین مصرف‌کنندگان اکستازی و هروئین وجود دارد.
- استفاده از مواد افیونی مختلف همبسته است. ساختار همبستگی‌ها در عبارت زیر ارائه شده است.
جزئیات مهمتر و جالبتر از نتایج عمومی هستند: نکته جالب توجه در جزئیات نهفته است. شخصیت توسط الگوی پنج عاملی نوین ارائه شده بود: N—روانرونجوری،E— برونگرایی، O—گشودگی به تجربه، A—توافق‌پذیری، C—وظیفه‌شناسی. این الگو با دو ویژگی بیشتر تکمیل شده بود: imp—تکانشگری، و SS—جستجوی حس هیجانی.
عموما، مصرف‌کنندگان مواد توسط N بالا، O بالا، A پایین، و C پایین مشخص میشوند؛ اما تفاوت‌هایی میان مواد مختلف وجود دارد. برای مثال، مصرف‌کنندگان هروئین بطور قابل ملاحظه ای دارای N بالا، E پایین، A پایین، و تکانشگری بالاتری نسبت به مصرف‌کنندگان اکستازی می باشند.
O بالا معمولا برای افراد خلاق و درعین حال برای مصرف‌کنندگان مواد متعارف می باشد. موفقیت در تحصیلات ( بعد از مدرسه ابتدایی) و ورای آن با C بالا همبسته است. افرادی که میتوانند برنامه ریزی کنند و آنها را در زندگی واقعی دنبال نمایند ( C بالا) “ایمن تر” به اعتیاد به مواد هستند. این مشاهده به احتمال کاهش مداخلات اشاره میکند.
