سرطان پستان

سرطان سینه شایع‌ترین نوع سرطان مهاجم در زنان است. ۱۸.۲% همه ی مرگ‌های ناشی از سرطان، هم در زنان و هم در مردان، به‌علت این بیماری ‌می‌باشند.
آمار این بیماری در کشورهای پیشرفته بالاتر از کشورهای درحال‌رشد است. علل متفاوتی برای این میزان وجود دارد که بالاتربودن امید به زندگی در این کشورها از عوامل اصلی آن است. با توجه به اینکه شیوع این بیماری در زنان مسن بیشتر است و میانگین سن زنان در کشورهای پیشرفته بالاتر این مطلب قابل توجیه است.
همچنین سبک زندگی و عادات غذایی از عوامل مهم تاثیرگذار بر این آمار هستند.

دلایل سرطان سینه

متخصصان هنوز دلیل قطعی برای این بیماری را نیافته‌اند. مشکل بتوان گفت چرا یک فرد به این بیماری دچار می‌شود و دیگری نه. اما برخی فاکتورها وجود دارند که می‌تواند بر احتمال ابتلا به این بیماری اثرگذار باشند.
برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

۱-افزایش سن: با افزایش سن، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر می‌شود. بیش‌از ۸۰% از موارد این بیماری در زنان بالای ۵۰ سال گزارش شده است.(پس از ظهوریائسگی)
 ۲-ژنتیک: احتمال بروز این بیماری در زنانی که خویشاوند نزدیکی از آنان مبتلا به سرطان سینه یا تخمدان بوده است، بیشتر است.
زنانی که حامل دو ژن BRCA1 و BRCA2 هستند، ریسک ایتلا به این بیماری درآنان به طور قابل توجهی بیشتر است. این ژن با قابل انتقال از طریق وراثت است. TP53 ژن دیگری است که وجود آن با خطر ابتلا به این بیماری ارتباط مستقیم دارد.
۳-سابقه‌ی سرطان سینه: زنانی که سابقا مبتلا به نوعی از سرطان سینه بوده‌اند، با احتمال بیشتری در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
۴-سابقه‌ی داشتن هرگونه توده سلولی در سینه: خطر ابتلا به این نوع سرطان درزنانی که هرنوع توده‌ی سلولی مانند هاپرپلازی غیرطبیعی مجرایی یا کارسینوم لوبولار دراین اندام خود بوده‌اند، بیشتر است.
۵-بافت متراکم سینه: هرچقدر بافت سینه متراک‌تر باشد، احتمال ابتلا بیشتر است.
۶-قرار گرفتن درمعرض مقدار زیاد استروژن: زنانی که دوره‌ی قاعدگی خودرا زودتر شروع می‌کنند یا دیرتر به زمان یائسگی می‌رسند، ریسک بالاتری در ابتلا دارند چراکه بدن آن‌ها مدت بیشتری درمعرض استروژن است.
۷-چاقی: زنانی که پیش از یائسگی به چاقی مبتلا هستند، احتمال ابتلای آن‌ها بیشتر است چرا که سطح استروژن بالاتری دارند.
۸-قد: زنانی که قد آن‌ها از میانگین معمول بلندتر است، شانس ابتلا به سرطان بیشتری دارند. دلیل این موضوع هنوز کاملا واضح نیست.
۹-مصرف الکل: مصرف مداوم الکل باعث افزایش خطر ابتلا می‌شود.
۱۰-قرارگیری در معرض تشعشعات: تحقیقات نشان می‌دهند قرارگیری مداوم در معرض تشعشاتی مانند اشعه‌ی X و CT scans  ریسک ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
۱۱-داشتن برخی شغل های خاص: محققان کانادایی دریافته‌اند برخی شغل‌ها که باعث تماس با موادسرطان‌زا و مختل‌کننده ی هورمون می‌شوند، ریسک ابتلا به سرطان را بالامی‌برند مانند: کارکردن در کارخانه های تولید فلزات یا اتومبیل، تولید غذاهای کنسروشده یا کشاورزی.

نشانه‌های سرطان سینه:

معمولا اولین نشانه‌ی این نوع سرطان وجود توده در این ناحیه است. هرچند همه ی توده های سلولی این ناحیه سرطانی نیستند اما باید توسط پزشک متخصص معاینه شوند.

مهم‌ترین نشانه های این بیماری عبارت‌اند از:

۱-توده‌ی سلولی در ناحیه ی سینه یا زیربغل: این توده ها معمولا توسط شخص پیش از ماموگرافی تشخیص داده می‌شوند. توده های موجود در زیربغل نیز حاصل انتشار توده به غددلنفی این ناحیه هستند.
ویژگی های این توده ها معمول شامل موارد زیر است:

• معمولا ثابت اند، یعنی با عبور از دوره‌ی قاعدگی کوچکتر نمی‌شوند.
• ممکن است فرد حس کند توده به پوست یا دیواره‌ی قفسه‌ی سینه چسبیده و جابه‌جا نمی‌شود.
• بافت توده با بافت مجاور تفاوت دارد و بسیار متراکم‌تر و سخت‌تر است.
• توده ممکن است حساس باشد اما معمولا دردناک نیست. توده های غیرسرطانی معمولا دردناک می‌باشند.

۲-تغییرات سایز یا شکل سینه

۳-تغییرات پوست این ناحیه: چاله چاله شدن یا فروافتادگی پوست این ناحیه می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به این بیماری باشد. پوست این ناحیه ممکن است ضخیم شده و ظاهری شبیه پوست پرتقال ایجاد کند.
قرمزی، تورم وگرمی پوست نیز می‌تواند نشانه ای از سرطان التهابی سینه باشد. از دیگر نشانه های این نوع سرطان، خارش این ناحیه است که با استفاده از کرم، پماد یا سایر درمان ها تسهیل نمی‌شود.

۴-تغییرات نوک سینه: ممکن است با نشانه‌های زیر همراه باشد:

• ترشحات از نوک سینه: ممکن است دلایل متعددی داشته باشد اما در حالت خوش‌خیم سرطان دیده می‌شود. خصوصا اگر بدون اعمال فشار بر این ناحیه ترشحات خارج شوند یا خون همراه آن‌ها دیده شود.
• پوسته پوسته شدن یا زخم در نوک سینه: می‌تواند نشانه‌ی نوع خاصی از سزطان سینه به نام پاژه ی نوک سینه(Paget disease of the nipple: نوعی نادر از سرطان سینه که در آن سلول های سرطانی اطراف هاله ی نوک پستان جمع می‌شوند) باشد.
• فرورفتگی نوک پستان به سمت داخل
• تغییرات شکل آن مانند از فرم افتادگی

تشخیص سرطان سینه:

درصورت تشخیص هریک از علائم بالا، بلافاصله باید به پزشک مراجعه شود. راه های مختلفی برای تشخیص این بیماری وجود دارد از جمله:

۱-معاینه ی پزشک: هر دو سینه برای وجود هرپدیده ی غیرطبیعی مانند وجود توده و تغییرات ظاهری باید مورد آزمایش قرار گیرند. پزشک از بیمار درخواست می‌کند که با موقعیت متغیر بازوها نشست و برخاست انجام دهد.

۲-اشعه‌ی X(ماموگرافی): برای مشاهده ی انواع توده بسیار رایج است. بهتر است در زنان مسن بالای ۴۰سال به طور روتین انجام شود چرا که تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی مهم‌ترین قسمت در معالجه‌ی بیمار است.

۳-بافت‌برداری: برداشتن قسمتی از قسمت غیرطبیعی و موزد آزمایش قراردادن آن، نوع بیماری و شدت آن مشخص می‌شود.

۴-MRI: با تزریق ماده ای حاجب(ایجاد کننده‌ی کنتراست) مانند باریم سولفات به بدن بیمار انجام می‌شود. این تست به پزشک این امکان را می‌دهد که میزان گسترش سرطان را تشخیص دهد.

درمان سرطان سینه:

پس از تشخیص نوع سرطان، استیج سرطان شامل اندازه و میزان گسترش تومور، میزان حساسیت سلول های توده به هورمون و… پزشک باید بهترین راه درمان بیمار را تشخیص دهد.مهم‌ترین راه‌های درمانی عبارت‌اند از:

۱-جراحی:
لامپکتومی(Lumpectomy): نوعی از عمل جراحی است که برای برداشتن تومور و مقداری ازبافت سالم اطراف آن انجام می‌شود. این عمل در صورت کوچک بودن تومور و امکان جداسازی آن بدون صدمه به بافت اطراف انجام می‌شود.
ماستکتومی (Mastectomy): عمل جراحی برای برداشتن کامل بافت سینه شامل لبول‌ها، مجاری، بافت چربی، نوک سینه، هاله و مقداری از پوست و عضله. درصورت پیشرفت زیاد بیماری، نیاز است گره های لنفی زیربغل و عضلات جدارسینه نیز بداشته شوند که به این حالت ماستکتومی رادیکال(Radical mastectomy) گفته می‌شود.

۲-پرتودرمانی (رادیوتراپی):
میزان کنترل‌شده ی اشعه که برتومور اعمال می‌شود، می‌تواند سلول های سرطانی را از بین ببرد. پرتودرمانی معمولا پس از جراحی، به همراه شیمی‌درمانی باری پاکسازی کامل منطقه از سلول‌های آلوده انجام می‌شود.
این نوع درمان، معمولا یک ماه پس از جراحی رخ می‌دهد، بسته به نوع بیماری، ممکن
است هرهفته ۳ تا ۵ جلسه ی چند دقیقه ای نیاز باشد.
دربرخی موارد نیز نیاز به انجام پرتودرمانی نیست.

۳-شیمی‌درمانی:
مواد شیمیایی استفاده شده در این نوع درمان سیتوتوکسیک (Cytotoxic) نامیده می‌شوند و درصورتی استفاده می‌شوند که بیماری سایر نواحی بدن را درگیر کرده باشد یا خطر بازگشت مجدد آن وجود داشته یاشد.
دربرخی موارد، شیمی‌درمانی پیش از جراحی انجام می‌شود چراکه برای برداشت راحت‌تر تومور، بهتراست اندازه ی آن تاحد ممکن کوچک باشد. این راه درمان همچنین ممکن است باعث توقف تولید استروژن و درنتیجه توقف تکثیر سلول‌های سرطانی شود.

۴-هورمون درمانی:
این درمان درصورتی قابل اجراست که سلول‌های سرطانی از نوع حساس به هورمون باشند. این درمان معمولا پس از جراحی انجام می‌شود . همچنین در حالتی که بدن بیمار پیش از جراحی نتواند در معرض پرتو یا مواد شیمیایی قرار گیرد، برای کاهش سایز تومور از هورمون‌ها استفاده می‌شود.
این درمان معمولا تا ۵سال پس از جراحی ادامه می‌یابد.

اهمیت آگاهی

سرطان سینه شایع‌ترین نوع سرطان در زنان است و مانند هر سرطان دیگری مهم‌ترین قدم درمان آن تشخیص زودهنگام است که می‌تواند توسط معاینه ی روتین پزشک یا شخص و ماموگرافی مرتب انجام شود.
ضروری است درصورت مشاهده ی هرگونه نشانه و وجود نگرانی، در اسرع وقت با پزشک متخصص مشورت کنید.

منابع

• breastcancer.org
• medicalnewstoday.com
• webmd.com
• healthline.com
• cancer.gov