بیماری خشکی چشم یکی از مشکلات رایج مربوط به چشم است. با اینکه روشهای درمانی متنوعی برای درمان خشکی چشم وجود دارد، اما این روشها برای همهی افراد کارساز نیست. قطرههای چشم با پایهی آنتیبادی، روش نوین درمان است که این مطلب به بررسی کارایی آن میپردازد.
شیوع خشکی چشم به طور دقیق مشخص نبوده و از ۵% تا ۳۴% متغیر است. مرکز ملس سلامت چشم اعلام کرده حدود ۵ میلیون نفر در ایالات متحده به خشکی چشم دچار هستند.
در موارد شدیدتر خشکی چشم، درد زیاد و علائمی همچون حساسیت به نور ایجاد میشود که کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد.
بیماری خشکی چشم باعث خشک شدن سطح قرنیه شده و ریسک زخمی شدن و آسیب قرنیه را بالا میبرد. ریسک فاکتورهای متعددی نظیر عدم تولید اشک به مقدار کافی و در زمان مناسب باعث بروز این مشکل میشوند. به همین ترتیب، تولید اشک یک فرایند پیچیده است و اگر چیزی اشتباه پیش رود، میتواند کیفیت و کمیت اشک را تحت تاثیر قرار دهد.
متخصصان باور دارند که یک جزء ایمنی باعث بروز این مشکل میشود، بدین معنی که در برخی افراد، سیستم ایمنی بافت سالم چشم را مورد حمله قرار میدهد.
محققان دانشگاه ایلینویز شیکاگو چند سال اخیر را صرف بررسی جزئیات علل این عارضه کردهاند. آنها سعی در درک بیشتر علل بروز خشکی چشم و راههای درمان آن دارند.
دکتر ساندیپ جین، سرپرست تحقیقات اخیر، باور دارد که یافتن راهحل جدید برای درمان خشکی چشم ضروری است؛ زیرا تنها دو نوع داروی مود تایید برای آن وجود دارد. اما این قطرهها در همهی بیماران، خصوصا افرادی که به بیماریهای خاص مبتلا هستند، قابل استفاده نیست.
نقش نوتروفیل در درمان خشکی چشم
دکتر جین و همکارانش، فاکتورهای جدیدی کشف کردند که در درمان نوع شدید خشکی چشم موثر است. آنها دریافتند که نوعی از سلولهای ایمنی به نام نوتروفیل، تلههای خارج سلولی نوتروفیلی یا NETs ایجاد میکنند که همانند شبکهای سطح قرنیه را میپوشانند. نوتروفیلها از NETs برای گرفتن و از بین بردن باکتریها در خارج از سلول استفاده میکنند.
وقتی چشم به طور مزمن خشک باشد، NETs اتوآنتی بادی تولید میکند که پروتئینهای خود بدن را مورد هدف قرار میدهد.
محققان معتقدند که این اتوآنتی بادیها نقشی در التهاب دارند که خشکی چشم را تشدید کرده و درمان را سخت تر میکنند. این اتوآنتی بادیهای مشخص، آنتی بادیهای پروتئین ضد سیترولین شده یا ACPAs نام دارند.
بدین ترتیب، قطرههای چشمی برای درمان خشکی چشم حاوی آنتی بادیهای هستند که ACPAs را هدف قرار میدهند. اگر آنها بتوانند اثرات ACPAs را خنثی کنند، میتوانند داروی اول خشکی چشم باشند. جزئیات این تحقیقات در ژورنال The Ocular Surface چاپ شده است.
آزمایش قطره ی چشمی جدید برای درمان خشکی چشم
برای بررسی کارایی این دارو، محققان از انتی بادیهای مخلوط شده که از سلولهای ایمنی انسان ساخته شده، استفاده کردند. بعد ازاین که بیخطر بودن این قطره در موشها ثابت شد، مطالعات را بر روی انسانها گسترش دادند.
دانشمندان یک کارآزمایی بالینی تصادفی و کنترل شده با دارونما طراحی کردند. در کل، آنها ۲۷ شرکت کننده را با انواع مختلف بیماری خشکی چشم از جمله سندرم شوگرن و اختلال عملکرد غدهی Meibomian، وارد مطالعه کردند. آنها به نصف بیماران قطرهی جدید حاوی آنتی بادی مخلوط شده دادند و بقیه با پلاسیبو تحت درمان قرار گرفتند. بیماران باید دارو را هر روز دوبار به مدت ۸ هفته و به اندازه یک قطره در هر چشم استفاده میکردند.
برای ارزیابی میزان عملکرد این دارو، دانشمندان قبل،حین و بعد از آزمایش میزان آسیب قرنیه را اندازه گیری کردند. آنها همچنین سطح بیومارکرهای التهابی را روی سطح چشم اندازه گرفتند. همان طور که محققان انتظار داشتند، بعد از ۸ هفته، مصرف داروی جدید در بیماران، اثر مثبت زیادی در بهبود علائم خشکی چشم داشته است.
بیماران شرکت کننده در این مطالعه که تحت درمان به آنتی بادیهای ضدعفونی شده بودند، بعد از ۸ هفته قرنیه سالم تری داشتند و خشکی چشم و درد کمتری را تجربه کردند. ما مشتاقانه منتظر انجام آزمایشهای تصادفی بزرگتر برای اثبات اثربخشی قطعی آن هستیم.
دکتر ساندیگ جین
به طور خاص ، افرادی که این قطرهها را مصرف کردهاند ، کاهش آسیب قرنیه و درد چشم را گزارش کردهاند. سطح بیومارکرهای التهابی در مقایسه با گروههای کنترل کاهش یافته است.
با وجود اینکه تعداد شرکت کنندگان کم بوده و نتایج این مطالعات تایید شده نیست، ولی دادههای این کارآزمایی بالینی اولیه حاکی از آن است که قطرههای چشمی حاوی آنتی بادیهای مخلوط شده، ممکن است برای درمان بیماری خشکی چشم بیخطر و مؤثر باشند.