طبق محاسبات The Trichological Society به طور متوسط ، موهای ما بین ۰.۵ تا ۱.۷ سانتیمتر یا ۰.۲ تا ۰.۷ اینچ در ماه رشد میکنند. با این حال، عوامل مختلف بسیاری بر سرعت رشد مو تأثیر میگذارند. به عنوان مثال، رشد مو در مردان نسبت به زنان سریعتر دارند. موارد دیگری نیز مانند ژنتیک، سن، سلامتی و بارداری بر رشد مو تاثیرگذارند. برای دانستن اطلاعات بیشتر درباره نحوه رشد موها و عوامل موثر بر آنها با ما همراه باشید.
ماده نرم موجود در استخوان ها که مغز استخوان نام دارد، تنها قسمتی از بدن است که رشد سریعتری نسبت به موها دارد.
هدف اصلی مو محافظت از بدن و گرم نگه داشتن آن است. لبها، کف دستها و پاها تنها قسمتهایی از بدن هستند که در این نواحی رشد مو نداریم.
مراحل رشد مو
تمام افراد با حدود ۵ میلیون فولیکول مو متولد میشوند. فولیکولها محفظههای کوچکی در پوست هستند که مو از درون آنها رشد میکند.
حدود ۱۰۰,۰۰۰ از این فولیکولها در پوست سر قرار دارند. حالت موها به شکل فولیکولها بستگی دارد؛ به طوری که افرادی که دارای فولیکولهای بیضی شکل هستند موهای مجعد دارند و افراد دارای فولیکولهای گرد موهای صاف دارند.
مراحل رشد مو به شرح زیر است:
- هر فولیکول حاوی ریشه مو است، که از سلولهای پروتئینی ساخته شده است.
- با گردش خون در بدن، مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز سلولهای پروتئینی برای رشد و تکثیر، فراهم میشود.
- با تکثیر سلولهای پروتئینی، مو ساخته شده و از میانه پوست به بیرون میآید.
- حین خارج شدن مو از پوست، از کنار غدد ترشح کننده چربی عبور میکند. این روغن لطافت و براقیت مو را موجب میشود.
- با گذشت زمان، موها رشد خود را کامل میکنند و از پوست بیرون میآیند و پس از مدتی میمیرند. در این مرحله با رشد موهای جدید از زیر مو، موهای مرده از روی پوست خارج میشوند و میریزند.
همه فولیکولهای مو به طور همزمان فعال نیستند. به عنوان مثال، فولیکولهای روی پوست سر، پس از چند سال فعالیت وارد یک دوره غیرفعالی میشوند. به این مرحله غیرفعال رشد مو تلوژن (telogen) گفته میشود.
انسانها به عنوان بخشی از چرخه طبیعی رشد مو، روزانه حدود ۵۰-۱۰۰ مو بدن خود را از دست میدهند.
چه عواملی بر رشد مو تأثیر گذارند؟
در افراد مختلف متفاوت است، و عوامل زیادی میتوانند بر سرعت رشد مو تأثیر بگذارند.
برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:
- ژنتیک: برخی ژنها در تعیین سرعت رشد موها دخیل هستند.
- جنسیت: جنسیت نیز بر سرعت رشد موها تاثیر گذار است. به طور متوسط موهای مردان سریعتر از موهای زنان رشد میکنند.
- سن: سریعترین سرعت رشد مو بین سنین ۱۵ تا ۳۰ است و بعد از آن این سرعت رو به کاهش میگذارد. برخی از فولیکولها با افزایش سن، فعالیت خود را به طور کامل متوقف میکنند. به همین دلیل است که بعضی از افراد میانسال موهای نازکتری دارند یا به سمت طاسی میروند.
- تغذیه: تغذیه مناسب برای رشد و نگهداری موهای سالم ضروری است.
تلوژن افلوویوم (Telogen Effluvium)
تلوژن افلوویوم در شرایطی رخ میدهد که استرس زیاد باعث میشود ریشه مو سریعتر از معمول وارد مرحله تلوژن شود. این وضعیت میتواند تا جایی پیش رود که حدود ۷۰٪ موهای سر فرد در طی حدود ۲ ماه بریزد و از بین برود.
افرادی که وضعیت تلوژن افلوویوم را تجربه میکنند، اغلب متوجه میشوند که موهایشان رشد بسیار کندی دارند. این موضوع معمولاً در پوست سر مشهودتر است اما میتواند بر روی هر بخشی از بدن تأثیر بگذارد.
علل شایع تلوژن افلوویوم شامل موارد زیر است:
- زایمان
- تب شدید
- عفونت شدید
- بیماری شدید
- عمل جراحی
- کمکاری یا پرکاری تیروئید
- کمبود پروتئین
بسیاری از داروها نیز میتوانند سبب این عارضه شوند، شامل موارد زیر هستند:
- رتینوئیدها
- بتا بلاکرها
- مسدود کنندهی کانالهای کلسیمی
- داروهای ضدافسردگی
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن
تلوژن افلوویوم معمولاً هنگامی که شخصی به دنبال درمان علت بیماری خود است، خود به خود برطرف میشود. طبق گفتههای American Osteopathic College of Dermatology، میزان ریزش مو در طی دوره زمانی حدود ۶-۸ ماهه کاهش مییابد.
این وضعیت در طی ۶ تا ۸ ماه رو به کاهش میگذارد.
مقاله مرتبط: https://www.medicalnewstoday.com/articles/321590.php
آیا میتوان رشد موها را تسریع بخشید؟
طبق گزارش The Trichological Society ، شواهد بسیار اندکی وجود دارد که نشان دهد استفاده از شامپوهای مخصوص یا مصرف مکملها باعث تسریع رشد موها میشود.
روشهایی برای تقویت موها
تغذیه مناسب برای رشد سالم موها ضروری است. این امر به این دلیل است که قسمت زنده مو (ریشه) مواد مغذی خود را از خون دریافت میکند.
داشتن یک رژیم غذایی سالم که حاوی میوه، سبزیجات، غلات و مقدار مناسبی از چربی باشد میتواند باعث تقویت رشد موهای سالم شود.
غذاهایی که به رشد موهایتان کمک میکنند:
- ماهی: مواد مغذی موجود در ماهی از جمله امگا۳ (omega-3)، ویتامینB12، پروتئین و آهن برای رشد مو و همچنین افزایش ضخامت مو مفید میباشند.
- سبزیجات به رنگ سبز تیره: این سبزیجات حاوی مقادیر زیادی ویتامین A و C هستند که به سلامت مو کمک می کنند.
- حبوبات: این مواد سرشار از پروتئین هستند، که سبب تقویت رشد مو و جلوگیری از ضعف و شکنندگی مو میشود.
- بیوتین: تمام غلات، جگر، زرده تخم مرغ ، آرد سویا و مخمر حاوی بیوتین هستند. کمبود بیوتین میتواند منجر به شکنندگی یا ریزش مو شود.
- آجیل: منبع خوبی از سلنیم است که برای سلامت پوست سر مهم است. برخی از آجیلها حاوی اسید آلفا لینولئیک و روی نیز هستند. این مواد به حالت دادن مو کمک کرده و از ریزش مو جلوگیری میکنند.
- لبنیات کمچرب: منابع غنی از کلسیم هستند که یکی دیگر از عناصر اصلی رشد موها محسوب میشوند.
فاکتورهای موثر در کاهش رشد مو
عواملی که می توانند سرعت رشد مو را کند کنند عبارتند از:
- رژیمهای غذایی کراش(crash) (نوعی از رژیم غذایی که به مدت کوتاهی فرد وزن زیادی از دست میدهد)
- اختلالات غذایی، مانند بیاشتهایی عصبی یا بولیمیا
- استرس
- سیگار کشیدن
- کمبود ویتامین
مقاله مرتبط: https://www.medicalnewstoday.com/articles/321673.php
نتیجهگیری
سرعت رشد مو در افراد مختلف، متفاوت است. بسیاری از عوامل از جمله ژنتیک، جنس و سن میتوانند بر سرعت رشد مو تأثیرگذار باشند.
فولیکولها منافذ کوچکی در داخل پوست سر هستند که از این منافذ مو خارج میشود. هر فولیکول حاوی ریشه مو است که از سلولهای پروتئینی ساخته شده است. با خون رسانی رگهای خونی ریشههای مو با اکسیژن و مواد مغذی تغذیه شده و به تکثیر و رشد خود ادامه میدهند.
شواهد کمی وجود دارند که نشان میدهند شامپو یا مکملهای تخصصی میتوانند سبب تسریع سرعت رشد مو شوند. در عوض، داشتن یک رژیم غذایی مغذی که شامل مقدار زیادی پروتئین باشد برای داشتن موهایی سالم ضروری است.